Aleksander Kaczorowski (ur. 1927, Radom) – syn zawodowego oficera Wojska Polskiego. Uczestnik powstania warszawskiego, walczył na terenie Śródmieścia w I Obwodzie „Radwan” Armii Krajowej. Po powstaniu trafił do niewoli, przebywał w kilku niemieckich stalagach. 5 maja 1945 roku został wyzwolony przez armię amerykańską. Do listopada 1947 roku służył w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie. Po powrocie do kraju został inspektorem nadzoru budowlanego.
[00:00:07] Autoprezentacja boh. urodzonego w styczniu 1927 r. w Radomiu.
[00:00:23] Ojciec był zawodowym wojskowym, rodzina często się przeprowadzała.
[00:00:35] Ojciec brał udział w obronie Warszawy we wrześniu 1939 r., w tym czasie rodzina wyjechała z transportem rodzin wojskowych ze Szkoły Podchorążych Piechoty w Komorowie k/Ostrowi Mazowieckiej w okolice Pińska – niemiecki bombardowania, rozproszenie uchodźców, kierowca ciężarówki odmówił dalszej jazdy i rodzina jechała furmanką.
[00:02:08] Spotkanie z Armią Czerwoną w okolicach Pińska – wygląd czerwonoarmistów.
[00:02:59] Powrót na tereny zajęte przez Niemców, spotkanie z niemieckimi kawalerzystami. Rodzina zatrzymała się w Radomiu – droga rodziny (mama i pięcioro dzieci) do Warszawy – dobytek wieziono na rowerze. Mama pochodziła z Warszawy, więc zatrzymano się u krewnych.
[00:05:10] Powrót do domu w koszarach w Komorowie. Stosunek Niemców do rodzin wojskowych – leczenie Polaków przez niemieckiego lekarza wojskowego. [+]
[00:05:49] Przed napaścią Niemiec na Związek Radziecki oficer niemiecki kazał Polakom kopać rowy przeciwlotnicze – błyskawiczne natarcie niemieckie. Nocne wyprawy na tereny będące wcześniej pod sowiecką okupacją. [+]
[00:07:22] Boh. wyjechał do Warszawy i zamieszkał w bursie dla chłopców z rodzin wojskowych przy ul. Złotej. Na kilka dni przed wybuchem powstania został skierowany w Aleje Ujazdowskie – obok była restauracja tylko dla Niemców. Przygotowywanie powstańczego szpitala – boh. kupował leki w różnych aptekach – zgubienie „ogona” w tramwaju. [+]
[00:09:20] Przyjazd wozu po zaopatrzenie tuż przed godziną W – boh. wyszedł z budynku i poszedł za wozem, a gdy biegł z powrotem został ostrzelany przez niemieckiego żołnierza.
[00:13:12] Początek walk – powiadomienie oddziału znajdującego się w okolicy o szpitalu, niemiecki ostrzał Alej Ujazdowskich. Wykuwanie przejść w murze. Odepchnięcie Niemców do ul. Pięknej.
[00:16:08] Boh. wstąpił do II kompanii szturmowej. Niemieckie stanowiska karabinów maszynowych w parku Ujazdowskim. Ostrzelanie powstańczych pozycji z granatników. Boh., po śmierci wszystkich kolegów, utrzymał powstańczą placówkę aż do nadejścia posiłków.
[00:22:57] Walka z Niemcami na ul. Pięknej.
[00:24:29] Trzydniowe zawieszenie broni – rozmowy z przeciwnikami, którzy w większości byli Ukraińcami w niemieckich mundurach. Wejście Ukraińców do Warszawy na kilka dni przed powstaniem.
[00:25:30] Kapitulacja powstania, barykada w alejach Ujazdowskich róg Pięknej, odniesienie do lekarza rannej kobiety.
[00:26:32] Zawalenie się budynku po zbombardowaniu go przez niemiecki samolot.
[00:27:22] Spotkanie z pijanym polskim oficerem po kapitulacji powstania.
[00:28:05] Boh. dostał się do niewoli – wyjście powstańców z miasta, duża grupą kobiet-sanitariuszek i dowódcy powstania. Przejście z bronią przez ruiny miasta – zachowanie niemieckich żołnierzy i ich dowództwa. Złożenie broni przez powstańców.
[00:31:45] Pobyt w obozie przejściowym w Ożarowie – do jeńców przychodziły siostry z Czerwonego Krzyża. Przejazd bydlęcymi wagonami do Poznania – zupa z kuchni polowych. Dalsza droga w głąb Niemiec.
[00:32:52] Wyładowanie jeńców z pociągu, przemarsz kolumny do obozu z polską flagą i śpiewem. Rozdzielenie jeńców do Stalagu i Oflagu, zabranie kobiet. Boh. trafił do Stalagu – awans za utrzymanie powstańczej placówki.
[00:34:55] Wymiana ognia z Niemcami podczas powstania.
[00:36:00] W obozie nie było miejsc w barakach, więc jeńcy z powstania mieszkali w wojskowych namiotach – dobudowanie prycz w polskim baraku.
[00:37:29] Zbliżanie się frontu – Polacy dogadali się z komendantem obozu i wyszli do amerykańskiej strefy – marsz kolumny bocznymi drogami. Dotarcie do Amerykanów.
[00:39:26] Przejazd ciężarówkami do obozu Polskich Sił Zbrojnych, które walczyły razem z Brytyjczykami. Zakwaterowanie w koszarach – stosunki z Anglikami, napis na bramie koszar. Napływ Polaków uwolnionych z różnych obozów. [+]
[00:40:45] Jeden z Polaków jeździł do kraju i boh. wysłał przez niego list do domu – namowy rodziny, by wracał. Boh. przyjechał ostatnim transportem, razem z żołnierzami, i nie został zatrzymany przez NKWD, które sprawdzało, kto wjeżdża do Polski. Boh. otrzymał od polskich władz dokument pozwalający na trzymiesięczne podróże za darmo w celu poszukiwania rodziny. Wyjazd do Wrocławia, gdzie mieszkała rodzina.
[00:42:35] Boh. często się przeprowadzał, ponieważ ukrywał akowską przeszłość i udział w Powstaniu Warszawskim. Boh. sam wybudował dom w Sianowie.
[koniec samodzielnej narracji, początek wywiadu - świadek odpowiada na pytania]
[00:44:00] Prezentacja rodziców. Przed wojną boh. mieszkał w koszarach i chodził do szkoły wojskowej.
[00:45:04] Boh. uciekł z łapanki na warszawskiej ulicy. [+]
[00:46:57] Uczestnictwo w spotkaniach konspiracyjnych przed wybuchem powstania – zapoznawanie młodzieży z regulaminem wojskowym i bronią. Zasady konspiracji – w spotkaniach uczestniczyło pięciu chłopaków, którzy się nie znali.
[00:47:55] Boh. nie pamięta powstania w getcie warszawskim, w czasie okupacji nie stykał się z Żydami. Żydowskie sklepiki przed wojną, wzajemne relacje Żydów i Polaków.
[00:49:25] „Wsparcie” radzieckiej artylerii – ostrzelanie powstańczych pozycji. Zrzucanie z kukuruźników broni i sucharów.
[00:51:15] Wyżywienie podczas powstania – na początku powstańcy mieli niemieckie suchary, kasza jęczmienna przyniesiona z młyna.
[00:52:35] Niemieckie stanowisko strzeleckie na dachu budynku Sejmu, ostrzał okolicy. Wybuch pocisku z granatnika w pobliżu boh.
[00:54:24] Umundurowanie podczas powstania – boh. miał granatowe spodnie, wojskową bluzę i beret z orzełkiem – dostał te rzeczy, gdy pomagał w organizowaniu szpitala powstańczego. Dwaj koledzy, którzy również wtedy pomagali, przeżyli powstanie.
[00:55:42] Przejścia między budynkami przez dziury wybite w ścianach, ostrzeliwanie ulic przez niemieckich „gołębiarzy”. Zranienie boh. podczas ostrzału goliata – boh. przez tydzień był w szpitalu, w którego zakładaniu uczestniczył.
[00:57:14] Boh. spotkał po powstaniu partyzantów z oddziałów komunistycznej partyzantki, którzy mieli dużo broni, ale nie podzielili się nią z akowcami.
[00:58:20] Jeńcy Stalagu byli pod opieką Czerwonego Krzyża z Genewy. Poranne apele – liczenie więźniów, rewizje, sprawdzanie dokumentów – boh. pokazał szkolną legitymację, gdzie były polskie i niemieckie napisy.
[00:59:50] Służba w Polskich Siłach Zbrojnych, wyżywienie i żołd, częste zmiany koszar. Relacje z miejscową ludnością.
[01:02:20] Nastroje wśród żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych, niewielu z nich zdecydowało się na powrót do Polski.
[01:03:12] Boh. dostał wezwanie do wojska i stawił się w komisji uzupełnień we Wrocławiu – reakcja majora na widok książeczki Polskich Sił Zbrojnych. Rok później boh. dostał ponowne wezwanie na komisję wojskową, która skierowała go 72 Pułku Piechoty (karnego), ale potem zmieniono decyzję i zwolniono go do rezerwy. Zamieszanie z papierami w WKU.
[01:06:35] Wyjazdy na trzymiesięczne szkolenie rezerwistów. Boh. pełnił służbę w łączności – przekazywanie namiarów podczas ostrego strzelania na poligonie. [+]
[01:08:31] Podczas okupacji boh. uczęszczał na tajne komplety.
[01:09:09] Boh. nie ujawnił swojej powstańczej przeszłości, ale został odnaleziony i odznaczony w 1982 r. (Warszawskim Krzyżem Powstańczym).
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..