Kaczorowski Aleksander
Aleksander Kaczorowski (ur. 1927, Radom) – syn zawodowego oficera Wojska Polskiego. Uczestnik powstania warszawskiego, walczył na terenie Śródmieścia w I Obwodzie „Radwan” Armii Krajowej. Po powstaniu trafił do niewoli, przebywał w kilku niemieckich stalagach. 5 maja 1945 roku został wyzwolony przez armię amerykańską. Do listopada 1947 roku służył w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie. Po powrocie do kraju został inspektorem nadzoru budowlanego.
more...
less
[00:00:07] Autoprezentacja boh. urodzonego w styczniu 1927 r. w Radomiu.
[00:00:23] Ojciec był zawodowym wojskowym, rodzina często się przeprowadzała.
[00:00:35] Ojciec brał udział w obronie Warszawy we wrześniu 1939 r., w tym czasie rodzina wyjechała z transportem rodzin wojskowych ze Szkoły Podchorążych Piechoty w Komorowie k/Ostrowi Mazowieckiej w okolice Pińska – niemiecki bombardowania, rozproszenie uchodźców, kierowca ciężarówki odmówił dalszej jazdy i rodzina jechała furmanką.
[00:02:08] Spotkanie z Armią Czerwoną w okolicach Pińska – wygląd czerwonoarmistów.
[00:02:59] Powrót na tereny zajęte przez Niemców, spotkanie z niemieckimi kawalerzystami. Rodzina zatrzymała się w Radomiu – droga rodziny (mama i pięcioro dzieci) do Warszawy – dobytek wieziono na rowerze. Mama pochodziła z Warszawy, więc zatrzymano się u krewnych.
[00:05:10] Powrót do domu w koszarach w Komorowie. Stosunek Niemców do rodzin wojskowych – leczenie Polaków przez niemieckiego lekarza wojskowego. [+]
[00:05:49] Przed napaścią Niemiec na Związek Radziecki oficer niemiecki kazał Polakom kopać rowy przeciwlotnicze – błyskawiczne natarcie niemieckie. Nocne wyprawy na tereny będące wcześniej pod sowiecką okupacją. [+]
[00:07:22] Boh. wyjechał do Warszawy i zamieszkał w bursie dla chłopców z rodzin wojskowych przy ul. Złotej. Na kilka dni przed wybuchem powstania został skierowany w Aleje Ujazdowskie – obok była restauracja tylko dla Niemców. Przygotowywanie powstańczego szpitala – boh. kupował leki w różnych aptekach – zgubienie „ogona” w tramwaju. [+]
[00:09:20] Przyjazd wozu po zaopatrzenie tuż przed godziną W – boh. wyszedł z budynku i poszedł za wozem, a gdy biegł z powrotem został ostrzelany przez niemieckiego żołnierza.
[00:13:12] Początek walk – powiadomienie oddziału znajdującego się w okolicy o szpitalu, niemiecki ostrzał Alej Ujazdowskich. Wykuwanie przejść w murze. Odepchnięcie Niemców do ul. Pięknej.
[00:16:08] Boh. wstąpił do II kompanii szturmowej. Niemieckie stanowiska karabinów maszynowych w parku Ujazdowskim. Ostrzelanie powstańczych pozycji z granatników. Boh., po śmierci wszystkich kolegów, utrzymał powstańczą placówkę aż do nadejścia posiłków.
[00:22:57] Walka z Niemcami na ul. Pięknej.
[00:24:29] Trzydniowe zawieszenie broni – rozmowy z przeciwnikami, którzy w większości byli Ukraińcami w niemieckich mundurach. Wejście Ukraińców do Warszawy na kilka dni przed powstaniem.
[00:25:30] Kapitulacja powstania, barykada w alejach Ujazdowskich róg Pięknej, odniesienie do lekarza rannej kobiety.
[00:26:32] Zawalenie się budynku po zbombardowaniu go przez niemiecki samolot.
[00:27:22] Spotkanie z pijanym polskim oficerem po kapitulacji powstania.
[00:28:05] Boh. dostał się do niewoli – wyjście powstańców z miasta, duża grupą kobiet-sanitariuszek i dowódcy powstania. Przejście z bronią przez ruiny miasta – zachowanie niemieckich żołnierzy i ich dowództwa. Złożenie broni przez powstańców.
[00:31:45] Pobyt w obozie przejściowym w Ożarowie – do jeńców przychodziły siostry z Czerwonego Krzyża. Przejazd bydlęcymi wagonami do Poznania – zupa z kuchni polowych. Dalsza droga w głąb Niemiec.
[00:32:52] Wyładowanie jeńców z pociągu, przemarsz kolumny do obozu z polską flagą i śpiewem. Rozdzielenie jeńców do Stalagu i Oflagu, zabranie kobiet. Boh. trafił do Stalagu – awans za utrzymanie powstańczej placówki.
[00:34:55] Wymiana ognia z Niemcami podczas powstania.
[00:36:00] W obozie nie było miejsc w barakach, więc jeńcy z powstania mieszkali w wojskowych namiotach – dobudowanie prycz w polskim baraku.
[00:37:29] Zbliżanie się frontu – Polacy dogadali się z komendantem obozu i wyszli do amerykańskiej strefy – marsz kolumny bocznymi drogami. Dotarcie do Amerykanów.
[00:39:26] Przejazd ciężarówkami do obozu Polskich Sił Zbrojnych, które walczyły razem z Brytyjczykami. Zakwaterowanie w koszarach – stosunki z Anglikami, napis na bramie koszar. Napływ Polaków uwolnionych z różnych obozów. [+]
[00:40:45] Jeden z Polaków jeździł do kraju i boh. wysłał przez niego list do domu – namowy rodziny, by wracał. Boh. przyjechał ostatnim transportem, razem z żołnierzami, i nie został zatrzymany przez NKWD, które sprawdzało, kto wjeżdża do Polski. Boh. otrzymał od polskich władz dokument pozwalający na trzymiesięczne podróże za darmo w celu poszukiwania rodziny. Wyjazd do Wrocławia, gdzie mieszkała rodzina.
[00:42:35] Boh. często się przeprowadzał, ponieważ ukrywał akowską przeszłość i udział w Powstaniu Warszawskim. Boh. sam wybudował dom w Sianowie.
[koniec samodzielnej narracji, początek wywiadu - świadek odpowiada na pytania]
[00:44:00] Prezentacja rodziców. Przed wojną boh. mieszkał w koszarach i chodził do szkoły wojskowej.
[00:45:04] Boh. uciekł z łapanki na warszawskiej ulicy. [+]
[00:46:57] Uczestnictwo w spotkaniach konspiracyjnych przed wybuchem powstania – zapoznawanie młodzieży z regulaminem wojskowym i bronią. Zasady konspiracji – w spotkaniach uczestniczyło pięciu chłopaków, którzy się nie znali.
[00:47:55] Boh. nie pamięta powstania w getcie warszawskim, w czasie okupacji nie stykał się z Żydami. Żydowskie sklepiki przed wojną, wzajemne relacje Żydów i Polaków.
[00:49:25] „Wsparcie” radzieckiej artylerii – ostrzelanie powstańczych pozycji. Zrzucanie z kukuruźników broni i sucharów.
[00:51:15] Wyżywienie podczas powstania – na początku powstańcy mieli niemieckie suchary, kasza jęczmienna przyniesiona z młyna.
[00:52:35] Niemieckie stanowisko strzeleckie na dachu budynku Sejmu, ostrzał okolicy. Wybuch pocisku z granatnika w pobliżu boh.
[00:54:24] Umundurowanie podczas powstania – boh. miał granatowe spodnie, wojskową bluzę i beret z orzełkiem – dostał te rzeczy, gdy pomagał w organizowaniu szpitala powstańczego. Dwaj koledzy, którzy również wtedy pomagali, przeżyli powstanie.
[00:55:42] Przejścia między budynkami przez dziury wybite w ścianach, ostrzeliwanie ulic przez niemieckich „gołębiarzy”. Zranienie boh. podczas ostrzału goliata – boh. przez tydzień był w szpitalu, w którego zakładaniu uczestniczył.
[00:57:14] Boh. spotkał po powstaniu partyzantów z oddziałów komunistycznej partyzantki, którzy mieli dużo broni, ale nie podzielili się nią z akowcami.
[00:58:20] Jeńcy Stalagu byli pod opieką Czerwonego Krzyża z Genewy. Poranne apele – liczenie więźniów, rewizje, sprawdzanie dokumentów – boh. pokazał szkolną legitymację, gdzie były polskie i niemieckie napisy.
[00:59:50] Służba w Polskich Siłach Zbrojnych, wyżywienie i żołd, częste zmiany koszar. Relacje z miejscową ludnością.
[01:02:20] Nastroje wśród żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych, niewielu z nich zdecydowało się na powrót do Polski.
[01:03:12] Boh. dostał wezwanie do wojska i stawił się w komisji uzupełnień we Wrocławiu – reakcja majora na widok książeczki Polskich Sił Zbrojnych. Rok później boh. dostał ponowne wezwanie na komisję wojskową, która skierowała go 72 Pułku Piechoty (karnego), ale potem zmieniono decyzję i zwolniono go do rezerwy. Zamieszanie z papierami w WKU.
[01:06:35] Wyjazdy na trzymiesięczne szkolenie rezerwistów. Boh. pełnił służbę w łączności – przekazywanie namiarów podczas ostrego strzelania na poligonie. [+]
[01:08:31] Podczas okupacji boh. uczęszczał na tajne komplety.
[01:09:09] Boh. nie ujawnił swojej powstańczej przeszłości, ale został odnaleziony i odznaczony w 1982 r. (Warszawskim Krzyżem Powstańczym).
more...
less