Danuta Żochowska (ur. 1941, Warszawa) opowiada o ojcu, który pochodził z arystokratycznej, dobrze sytuowanej rodziny. Podczas okupacji działał w Armii Krajowej. Zatrzymany podczas łapanki, trafił do KL Mauthausen. Przeżył obóz, ale po powrocie podupadł na zdrowiu. Żył w obawie przed aresztowaniem i i prześladowaniami, co stało się przyczyną jego wstąpienia do ORMO.
Streszczenie relacji (UWAGA: czasy wg plików oryginalnych, a nie zmontowanej relacji!) PLIK CAM_1_C0001 [00:00:45] Rodzina, emigracja w rodzinie, praca zawodowa rodziców.
[00:03:45] Dziadkowie mieszkali przy ul. Dworkowej, gdzie mieszkała też boh. z rodzicami. Przy pobliskim jeziorku [staw Morskie Oko] Niemcy rozstrzeliwali ludzi. Rodzice nie mogąc na to patrzeć przeprowadzili się do Rembertowa.
[00:04:55] Ojciec boh. złapany podczas łapanki trafił do obozu pod Wałbrzychem, następnie do Austrii, gdzie pracował w kamieniołomach przez niecały rok. Wrócił po wojnie, ale wskutek donosu, że współpracował z AK, musiał wyjechać. Ukrył się na „Ziemiach Odzyskanych” (między Jelenią Górą a Zieloną Górą), by uniknąć aresztowania. Potem wrócił do Warszawy.
[00:06:23] Działalność ojca w AK była tematem tabu w domu rodzinnym. Pożegnanie z żoną i córką podczas łapanki na ul. Radzymińskiej.
[00:08:53] Życie podczas okupacji, w Rembertowie w lesie produkowano amunicję. Ostrzeliwanie domu.
[00:12:25] Powrót na Mokotów - dziadkowie chcieli, aby cała rodzina była razem w razie śmierci.
[00:15:07] Sytuacja rodzinna po zabraniu ojca, mama zajmowała się robieniem papierosów.
[00:18:43] Powstanie warszawskie, Niemcy zajęli Mokotów, dziadkowie zostali wyrzuceni z domu.
[00:22:36] Przeprowadzka do Wrocławia.
[00:23:00] Powrót ojca z Austrii w 1945 roku.
PLIK CAM_1_0002 [00:00:03] Ojciec po powrocie z obozu ukrywał przeszłość związaną z AK – decyzja o wyprowadzce między Jelenią a Zieloną Górę, powrót po roku.
[00:02:09] Znajoma żona dowódcy akowskiego była w więzieniu przez 3 lata za wspomnienie o znajomości z kimś z AK.
[00:03:02] Dowódca, p. Szawara, uciekł z sądu przez okno.
[00:08:04] Pobyt ojca w obozie: wybite zęby, głód, z braku jedzenia jedli trawę. Po powrocie z obozu problemy ze zdrowiem. Zapisał się do PZPR, został komendantem ORMO w Rembertowie. Zachorował na stwardnienie rozsiane.
[00:11:19] Przynależność do partii, obowiązki w ORMO: brał udział w łapaniu bandytów w okolicach Rembertowa. Gdy wrócił poturbowany, matka postawiła ultimatum: rodzina albo ORMO. Porzucił ORMO. Opis oddziału ORMO.
[00:19:17] Data urodzenia ojca: 10.04.1914. Postać ojca: pamiętał głód, bywał nerwowy. Gdy czuł się dobrze, był idealnym ojcem.
[00:21:44] Problemy finansowe w rodzinie. Losy rodzeństwa. Boh. pracowała w banku, siostra w wytwórni filmów, brat jako kierowca.
PLIK CAM_1_0003 [00:00:02] Śmierć ojca w 1979.
[00:01:30] Donos kolegi na ojca, nie zdążyli go przesłuchać, gdyż uciekł.
[00:03:33] Rodzice ojca, dziadkowie, hrabiowska rodzina. Sytuacja finansowa przed wojną bardzo dobra, mieszkali na Saskiej Kępie. Nagła śmierć dziadka: ojciec pewnego dnia zaniósł mu obiad, po którym źle się poczuł i zmarł. Podejrzenie o otrucie dziadka (ojciec odsiedział 48h) – okazało się, że to był zawał.
[00:14:06] Powołanie ojca do wojska, jednostka w Grudziądzu.
[00:15:44] Ślub rodziców w kwietniu 1939 roku.
[00:16:40] Losy brata ojca (stryja) po wojnie: ukończył technikum samochodowe na Hożej, do emerytury był kierowcą. Prawdopodobnie należał do partii.
[00:17:30] Boh. nie chciała należeć do PZPR, nie chciała mieszać się w politykę. Profity dla członków partii. Ojciec odradzał jej wstępowanie do partii.
PLIK CAM_1_0004 [00:01:25] Relacje rodzinne, trudna relacja mamy z jej siostrą z Paryża.
[00:07:33] Zajęcia rodziny w czasie wojny, ciotki uczyły francuskiego.
[00:12:09] Trauma po wojnie: lęki, wspomnienie palących się domów. Potrzeba większej przestrzeni – wojnę przeżyli w ciasnocie.
[00:14:47] Niemiec chciał dać małej boh. cukierek, powiedziała: „od Niemców się cukierków nie bierze”.
[00:15:57] W czasie okupacji ojciec pracował w fabryce przyprawy Maggi [Stanisława Strójwąsa]. Wspomnienie matki i ojca.
[00:18:18] Syn boh., relacje z rodzicami.
więcej...
mniej
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Warszawie
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Pon. - Pt. 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Wt. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji
W Archiwum Instytutu Pileckiego gromadzimy i udostępniamy dokumenty w wersji cyfrowej. Zapisane są w nich losy obywateli polskich, którzy w XX wieku doświadczyli dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego. Pozyskujemy kopie cyfrowe dokumentów, których oryginały znajdują się w zbiorach wielu instytucji polskich i zagranicznych, m.in.: Bundesarchiv, United Nations Archives, brytyjskich National Archives i polskich archiwów państwowych. Budujemy w ten sposób centrum wiedzy i ośrodek kompleksowych badań nad II wojną światową i podwójną okupacją w Polsce. Dla naukowców, dziennikarzy, ludzi kultury, rodzin ofiar i świadków zbrodni oraz wszystkich innych zainteresowanych historią.
Portal internetowy archiwum.instytutpileckiego.pl prezentuje pełny katalog naszych zbiorów. Pozwala się po nich poruszać z wykorzystaniem funkcji pełnotekstowego przeszukiwania dokumentów. Zawiera także opisy poszczególnych obiektów. Z treścią dokumentów zapoznać się można tylko w czytelniach Biblioteki Instytutu Pileckiego w Warszawie i w Berlinie, w których nasi pracownicy służą pomocą w przypadku pytań dotyczących zbiorów, pomagają użytkownikom w korzystaniu z naszych katalogów internetowych, umożliwiają wgląd do materiałów objętych ograniczeniami dostępności.
Niektóre dokumenty, np. te pochodzące z kolekcji Bundesarchiv czy Ośrodka Karta, są jednak objęte ograniczeniami dostępności, które wynikają z umów między Instytutem a tymi instytucjami. Po przybyciu do Biblioteki należy wówczas dopełnić formalności, podpisując stosowne oświadczenia, aby uzyskać dostęp do treści dokumentów na miejscu. Informacje dotyczące ograniczeń dostępu są zawarte w regulaminie Biblioteki. Przed wizytą zachęcamy do zapoznania się z zakresem i strukturą naszych zasobów archiwalnych, bibliotecznych i audiowizualnych, a także z regulaminem[hiperłącze] pobytu i korzystania ze zbiorów.
Wszystkich zainteresowanych skorzystaniem z naszych zbiorów zapraszamy do siedziby Instytutu Pileckiego przy ul. Stawki 2 w Warszawie. Biblioteka jest otwarta od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00–15.00. Przed wizytą należy się umówić. Można to zrobić, wysyłając e-mail na adres czytelnia@instytutpileckiego.pl lub dzwoniąc pod numer (+48) 22 182 24 75.
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie znajduje się przy Pariser Platz 4a. Jest otwarta od wtorku do piątku w godzinach 10.30–17.30. Wizytę można odbyć po wcześniejszym umówieniu się, wysyłając e-mail na adres bibliothek@pileckiinstitut.de lub dzwoniąc pod numer (+49) 30 275 78 955.
Prosimy zapoznać się z polityką prywatności. Korzystanie z serwisu internetowego oznacza akceptację jego warunków.