Romuald Kamiński (ur. 1955, Janówka k/Augustowa) ukończył Wyższe Metropolitalne Seminarium Duchowne w Warszawie. Święcenia kapłańskie przyjął 7 czerwca 1981 roku z rąk bp. Jerzego Modzelewskiego. Jest magistrem teologii w zakresie patrologii. W latach 1981-1983 pracował w parafii Matki Bożej Królowej Polski w Otwocku, skąd powołano go do posługi administratora Domu Arcybiskupów Warszawskich i referenta w Sekretariacie Prymasa Polski. Te funkcje, wraz z posługą kapelana Prymasa Polski Kardynała Józefa Glempa, pełnił do 1992 roku. Jego dziadek ze strony ojca, Jan Kamiński, został zabity przez Niemców 22 czerwca 1942 roku w Janówce, a dziadek ze strony matki, Józef Ulikowski, został zatrzymany w Obławie Augustowskiej w lipcu 1945 roku przez sowietów i nigdy nie wrócił.
[00:00:08] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1955 r. w Janówce k. Augustowa.
[00:00:25] Rodzice byli rolnikami, ślub wzięli w 1954 r., matka pochodziła z sąsiedniej Topiłówki. Dziadek Jan Kamiński zginął 22 czerwca 1941 r., dziadek ze strony matki Józef Ulikowski zginął w czasie Obławy Augustowskiej w lipcu 1945. Rozważania na temat dzieciństwa bez dziadków. Przedstawienie rodziców: Teresy i Hieronima Kamińskich.
[00:05:30] Dziadek Józef Ulikowski był organistą w kościele parafialnym w Janówce i miał niewielkie gospodarstwo rolne. Nie należał do ruchu oporu. Zimą 1944-45 front zatrzymał się, mieszkańców wsi położonych blisko linii frontu wysiedlono. Rodzina Ulikowskich znalazła się w Gutach koło Grajewa. Gdy wrócono do Topiłówki wiosną 1945, okazało się, że większość gospodarstw zniszczono w czasie działań wojennych, żołnierze rozbierali drewniane domy i budowali schrony – trudna sytuacja materialna rodziny. Rosjanie i ubecy zakazywali wchodzenia do lasu. Dziadek pracował w polu i stamtąd zabrano go w czasie obławy. Matka wracając ze szkoły mijała wóz, na którym był jej ojciec i żołnierze – zapewnienia ojca, że wróci. [+]
[00:11:37] Po latach matka mówiła, że wiele razy pisano do Polskiego Czerwonego Krzyża mając nadzieję, że dziadka wywieziono na Syberię – pamięć o deportacjach po zajęciu Augustowszczyzny przez sowietów w 1939 r. i powrotach niektórych osób. Powody, dla których przez wiele lat nie rozmawiano o obławie – zmiana sytuacji, zainteresowanie tematem. W latach 2005-2017 boh. jako biskup diecezji ełckiej brał udział w uroczystościach upamiętniających Obławę Augustowską.
[00:16:15] Opis wozu konnego, na którym matka widziała po raz ostatni swojego ojca. Na wozie jechali także żołnierze. Po latach boh. jako biskup odwiedzał podległe sobie parafie w powiatach sejneńskim, suwalskim i augustowskim, i widział zdjęcia funkcjonariuszy NKWD oraz Polaków w służbie władzy ludowej. Na jednym ze zdjęć rozpoznano Milewskiego, który w latach 60. był ministrem. Boh. późno dowiedział się o przeszłości Jana Szostaka. W latach 1969-72 dojeżdżał do szkoły średniej w Augustowie i codziennie mijał prowadzone przez niego muzeum. W tym czasie postać Szostaka nie budziła kontrowersji – wykorzystywanie swojej pozycji społecznej w czasach PRL. Wnuk Szostaka jest księdzem.
[00:22:12] Matka, urodzona w 1933 r,. miała 12 lat, gdy ostatni raz widziała ojca. W tym czasie dzieci pracowały w rolnictwie – porównanie dojrzałości dzieci lat wojennych i powojennych z dziećmi współczesnymi.
[00:24:26] Inni mieszkańcy Janówki i Topiłówki także zostali zatrzymani w obławie, ale boh. nie pamięta nazwisk. Moment uświadomienia sobie związku rodziny z Obławą Augustowską. Postawa boh. jako biskupa – świadomość konsekwencji obławy dla mieszkańców Augustowszczyzny. Rozważania na temat ofiar obławy, powagi tematu oraz znaczenia jednostki wobec Boga.
[00:31:38] Parafia Janówka leżała przy granicy ZSRR z Prusami Wschodnimi, w 1939 r. na plebanii zamieszkali radzieccy pogranicznicy. O świcie 22 czerwca 1941 wojska niemieckie przekroczyły granicę – sytuacja jednostek Armii Czerwonej. W walce w okolicy Janówki zginęło wielu Niemców, do których strzelały osoby w cywilnych ubraniach. Niemcy myśleli, że atakuje ich miejscowa ludność i zabili ponad 50 osób, w tym dziadka Kamińskiego. Potem okazało się, że Niemców zaatakowali radzieccy pogranicznicy, którzy nie mieli służby, a zaskoczeni napaścią nie zdążyli się przebrać w mundury. Niemcy pozwolili na rozkopanie zbiorowej mogiły i zabranie zwłok przez rodziny ofiar. [+]
[00:36:30] Okoliczności śmierci dziadka Kamińskiego boh. poznał wcześnie, władze upamiętniły zdarzenie niewielkim pomnikiem. Boh. jako biskup zainicjował akcję wymiany i przeniesienia pomnika w inne miejsce – udział w uroczystościach rocznicowych.
[00:40:35] Atak zaskoczył Niemców, którzy przekroczyli granicę z ZSRR pewni swojej siły i bez ubezpieczenia. W oddziałach niemieckich z pewnością byli żołnierze znający język polski.
[00:44:00] Boh. w latach 1983-92 pracował w sekretariacie prymasa Józefa Glempa i tam spotykał braci Strzemboszów. Boh. nie rozmawiał z Tomaszem Strzemboszem o jego badaniach na Augustowszczyźnie. Nie zna także historii Stanisława Orłowskiego „Pioruna”.
[00:48:00] Boh. został wyświęcony w 1981 r. – pilnowanie uczestników uroczystości kościelnych przez zomowców. Gdy boh. przyszedł do seminarium, ks. Popiełuszko był już od trzech lat księdzem. Boh. po wyświęceniu trafił do parafii w Otwocku i tam zastał go stan wojenny. Po rozpoczęciu pracy w sekretariacie prymasa widział napięcia w relacjach kościół – władza. Pracując dla prymasa poznał księdza Jerzego – troska prymasa Glempa o niego, spotkanie prymasa z księdzem Popiełuszko w 1984 r.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.