Konrad Tatarowski (ur. 1948, Łódź) pochodzi z rodziny rzemieślniczej. Uczył się w szkole podstawowej i liceum na Chojnach, uprawiał biegi sprinterskie. Ukończył polonistykę na Uniwsytecie Łódzkim u prof. Stefanii Skwarczyńskiej. Uczestniczył w protestach marcowych 1968. Pracownik naukowy w dziedzinie krytyki literackiej. Poeta. Uczestnik opozycji, jeden z liderów środowiska korowskiego. Kolporter, animator, członek „Solidarności”. Internowany w stanie wojennym (Łęczyca, Łowicz, Kwidzyn). Od 1983 na emigracji w Stanach Zjednoczonych i w RFN. W latach 1983-94 dziennikarz rozgłośni polskiej Radia Wolna Europa. Powrócił do kraju, doktoryzował się i habilitował. Profesor w Katedrze Medioznawstwa UŁ.
[00:00:09] Ur. 12 kwietnia 1948 r. w Łodzi. Dzieciństwo w dzielnicy Chojny (ulice Mazurska-Odyńca-Malczewskiego). Przeprowadzka do willi przy ul. Mazurskiej. Dziadkowie ze strony mamy Heleny, podwórko przy ul. Odyńca.
[00:02:02] Dziadek Leonard ze strony ojca pochodził z rodziny cukierników z Konina, przenieśli się do Łodzi w połowie lat 30. Ojciec Leonard miał cukiernię przy ul. Rzgowskiej. Wywiezienie ojca na roboty przymusowe do fabryki broni w Fürstenwalde w Niemczech, wrócił po 4 latach. Początki pracowni ojca.
[00:04:46] Wyższy status materialny boh., doświadczenie szykan: częste rewizje. – zwątpienie w uczciwość ojca, indoktrynacja w szkole, „wróg władzy ludowej”. Słuchanie Radia Wolna Europa.
[00:08:20] Dom dziadków – oaza dzieciństwa. Dziadek miał stragan ze skórami przed wojną, potem pracował jako urzędnik w Sanepidzie. Szkoła Podstawowa nr 2 i liceum przy ul. Podmiejskiej. Doświadczenie formujące: Marzec ’68.
[00:10:58] Uprawianie sportu, kształtowanie charakteru, mistrz Łodzi na 100 i 200 m, koledzy z AZS Stanisław Wagner i Marek Jóźwik.
[00:13:44] Marzec ’68: demaskacja kłamstw władzy. Zdjęcie „Dziadów” z afisza na zlecenie ambasadora ZSRR. Strajki studenckie, interwencja milicji.
[00:16:20] Na studiach (filologia polska), poznanie poetów Nowej Fali: Jacka Bierezina, Witolda Sułkowskiego. Dostęp do zakazanych wydawnictw Instytutu Literackiego w Paryżu. Radio Wolna Europa stale obecne w domu rodziców i dziadków, audycja „Fakty, wydarzenia, opinie”.
[00:21:08] Prof. Stefania Skwarczyńska − nieprzeciętna osobowość na polonistyce, zesłana do łagru razem z Aleksandrą Wat. Wystawne przyjęcia w katedrze organizowane przez Skwarczyńską (rektor Górski, prof. Żółkiewski). Niezależność Skwarczyńskiej, zeszyty naukowe z genologii, kontakty z krytykami literackimi z całego świata.
[00:27:00] Antysemityzm polskich więźniarek wobec Żydówek w łagrze, postawa Skwarczyńskiej, książka „Wszystko, co najważniejsze”. Powrót do Polski dzięki pomocy prof. Juliusza Kleinera, dorobek twórczy Skwarczyńskiej. [+]
[00:30:54] Praca magisterska boh. o Herbercie, promotorka Teresa Cieślikowska, recenzentka Skwarczyńska, etat asystencki dla boh. w Katedrze Literatury, Teatru i Filmu. Artykuł do zeszytów naukowych, anegdota o cenzurze. [+]
[00:34:40] Marzec 1968 r.: manifestacja studentów pod biblioteką Uniwersytetu Łódzkiego, otoczenie przez milicję i ORMO, pałowanie. Strajk okupacyjny w UŁ z udziałem studentów i profesorów (Skwarczyńska).
[00:37:10] Bojaźliwa postawa większości kadry uniwersyteckiej podczas Marca ’68, wyjątki: dr Nowaczyk, Andrzej Starzycki. Prof. Stefan Hrabec – żenujący wykład na temat „Dziadów”.
[00:40:18] „Antysemicki odór” był drugim etapem Marca, pierwszym – niszczenie kultury. Represje: wyjazd koleżanki Haliny Goldfarb.
[00:44:28] Nowe znajomości: Józef Śreniowski, Jacek Bierezin, Ewa Sułkowska-Bierezin, Witold Sułkowski, Stefan Türschmidt, spotkania w mieszkaniu Sułkowskich przy ul. Uniwersyteckiej. [+] Pierwsze książki przemycane z Zachodu, „Dzienniki” Gombrowicza.
[00:46:34] Doświadczenia formujące Pokolenia '68: Grudzień ’70 w następstwie Marca ’68. Łódzkie Spotkania Teatralne (przełom lat 60/70.) – teatr studencki zaangażowany społecznie. Grudzień ’70 w następstwie Marca ’68. Ruch poetycki Nowej Fali, najważniejszy autor: Stanisław Barańczak (Poznań). Tomik „Jednym tchem”, Teatr Ósmego Dnia, kierownik Raczak, Teatr STU, teatr Kalambur, warszawski Salon Niezależnych (Kelus, Tarkowski).
[00:51:54] Liczne inicjatywy literackie: Grupa „Teraz” (Zagajewski, Kornhold, Kornhauser) w Krakowie, grupa poetycka „Centrum” w Łodzi (Jacek Bierezin, Andrzej Biskupski, Jerzy Jarmołowski, Kazimierz Świegocki) – postulat autentyzmu i związania z rzeczywistością. Grupa literacka „Olifant” (psychiatra Drozd, poeta Zbigniew Dominiak, Jerzy Weber i boh.), manifest grupy odrzucony przez naczelnego pisma „Odgłosy” Łobodę. [+]
[00:56:31] Projekt pisma literackiego pod szyldem ZSP utrącony przed władze UŁ. Cenzura pism ruchu studenckiego.
[01:00:03] W 1973 r. powstanie SZSP (Socjalistyczny Związek Studentów Polskich), utrata autonomii. Rozwijanie kontaktów między wydziałami UŁ z „Filmówką” – Piotr Bikont. Teatr Studio Prób UŁ (kierownik Paweł Nowicki) rozwiązany przez władze. Teatr studencki z ograniczoną niezależnością.
[01:03:20] Ważny spektakl „Koło czy tryptyk” Bierezina w Teatrze 77. Asystentura boh. na wydziale polonistyki. Założenie rodziny, córka Joanna, mieszkanie na Teofilowie. Pierwszy kontakt z SB w 1971 r. po przyniesieniu bibuły przez Bierezinów („Biuletyn”). Organizacja „Ruch” (bracia Niesiołowscy i Czumowie, plan wysadzenia muzeum Lenina w Poroninie. Wysokie wyroki więzienia).
[01:10:15] Pierwsza rewizja w domu boh., por. Karpacz, skrytka w komórce babci, przesłuchanie babci i boh. [+]
[01:13:36] W 1975 r. petycja w proteście wobec nowelizacji Konstytucji PRL (przewodnia rola PZPR, przyjaźń z ZSRR) podpisana przez boh. Teczka boh. w SB. Powołanie na ćwiczenia rezerwistów przed podwyżką cen w czerwcu 1976 r., poligon drawski. Zgrupowanie we wsi Okonek, rezerwiści nie posiadali broni. Rozmowa z oficerem politycznym, raport ze szkolenia w piśmie podziemnym „Wezwanie”.
[01:20:41] Uczestnicy ćwiczeń: inteligenci (filozofowie Wiktor Niedźwiedzki, Janusz Górski, reżyser Wiesław Drymer, wówczas weterynarz Mieczysław Łabiak, aktor Jerzy Kiszkis, fizyk Andrzej/Jędrzej Smulkowski), stoczniowcy z Gdańska, uczestnicy Poznańskiego Czerwca, oraz kryminaliści.
[01:23:15] Interesująca grupa kryminalistów zwolnionych w amnestii. „Ćwiczenia wojskowe” jako forma uwięzienia. Kolejne funkcje boh. w jednostce, fikcyjne zadania w ramach ćwiczeń.
[01:27:20] Szkolenie ideologiczne (zasady oddawania honorów wojskowych I sekretarzowi partii). Mieczysław Łabiak – odmowa złożenia przysięgi wojskowej, szykany – leczenie psychiatryczne. Dramatyczne losy Łabiaka. [+]
[01:32:10] W końcu lipca 1976 r. rozpoczęcie współpracy z KOR (Józef Śreniowski, zbiórka funduszy, pomoc prawna). Kontakt z Jackiem Kuroniem w Warszawie. Współpracujący z KOR w Łodzi: Sułkowscy, Dominiak. Pomoc finansowa dla robotników z Łodzi (300 osób), zbiórka wśród pracowników wyższych uczelni. [+]
[01:37:39] Nawiązywanie kontaktu ze zwolnionymi robotnikami. Studentka Anna Burawska. Wizyta u represjonowanego, początkowa nieufność. Punkt konsultacyjny w domu boh., poznanie architekta Mieczysława Tomczyka, poeta antykomunista Bogdan Sosnowski „Janek” z Aleksandrowa Łódzkiego. [+]
[01:45:04] Dalsze petycje protestacyjne (bracia Kowalczykowie, Kazimierz Świtoń). Wielokrotne rewizje w domu boh. Pies Trampek odstraszył „nieznanych sprawców”. Mjr SB Kalkuciński, zatrzymanie na 48 h (areszt przy ul. Ciesielskiej), stały patrol SB pod domem boh. [+]
[01:50:36] Zwolnienie aresztowanych korowców latem 1980 r. W 1979 r. duża akcja ulotkowa „Oskarżamy” w sprawie zabitych 4 aresztantów (m.in. syn Zenobii Łukasiewicz Piotr) na komendzie w Bałutach (milicjant Zdzisław Pająk). Proces, uniewinnienie funkcjonariuszy. Mirosław Michalik dostarczał boh. ulotki.
[01:53:42] Naciski SB w pracy: rozmowa ostrzegawcza w 1977 r. (prof. Teresa Cieślikowska). [+] Praca nad doktoratem.
[01:58:02] Publikacja tekstów boh. w dwutygodniku „Poglądy”: o represjach przeciwko działaczom KOR (Niedźwiedzki) i o literaturze emigracyjnej. Współorganizowanie z dr Budrecką zebrania założycielskiego NSZZ „Solidarność” na wydziale filologii.
[02:00:30] Wprowadzenie stanu wojennego, obawa przez interwencją radziecką. Spotkanie w domu przyjaciół Mazurków (Irena i Mieczysław). Przebieg aresztowania ok. 2 w nocy [++]. „Tłum” internowanych w komendzie przy ul. Lutomierskiej, noc w ubikacji. Aresztowanie na podstawie dekretu o stanie wojennym. Droga w suce z Jadwigą Szczęsną (potem w Gołdapi), Benedykt Czuma. [+], [02:06:53] Wejście do więzienia w Łęczycy, 10 miesięcy internowania.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..