Wanda Siemiginowska z d. Pieszak (ur. 1934, Dubno) wychowała się we wsi Bortnica na Wołyniu w rodzinie osadnika wojskowego. Jej matka Franciszka z domu Piotrowicz pochodziła ze szlachty zaściankowej z majątku Trosiejki na Wileńszczyźnie, zaś ojciec Józef Pieszak ze wsi Kornaty w poznańskiem. Była najmłodszą z czwórki rodzeństwa, z najstarszą Zofią i braćmi Walerianem i Ryszardem. W lutym 1940 cała rodzina została deportowana do Ust’ Zaruby w obwodzie archangielskim, gdzie zajmowała się wyrębem tajgi. W 1941 roku zmarł ojciec pani Wandy, a w 1943 rodzina dostała się do Tadżykistanu, gdzie pracowali w kołchozie. Brat pani Wandy dostał się do armii polskiej, formującej się w Sielcach n/Oką – zginął w bitwie pod Lenina. Ona trafiła do domu dziecka w Stalinabadzie, skąd w kwietniu 1946 transportem repatriacyjnym przyjechała do Polski – do domu dziecka w Gostyninie. Po przyjeździe matki z ZSRR dołączyła do rodziny, która objęła 5-hektarowe gospodarstwo poniemieckie w okolicach Witkowa. Ukończyła miejscowe technikum rolnicze, skąd z nakazem pracy trafiła do Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Zielonej Górze. Pracowała m.in. jako kierownik Ośrodka Doradztwa Rolniczego, główny agronom w Świebodzinie, uczestniczyła w zakładaniu spółdzielni rolniczych. Obecnie pełni funkcję prezesa Oddziału Związku Sybiraków w Świebodzinie. Mieszka w Świebodzinie.
więcej...
mniej
00:00:10 Boh. urodziła się w czerwcu 1934 w Dubnie.
00:00:24 Ojciec był osadnikiem wojskowym, rodzina miała gospodarstwo w Bortnicy.
00:00:50 Boh. miała trójkę rodzeństwa. Ojciec pochodził z Wielkopolski, mama z Wileńszczyzny, prowadzenie gospodarstwa, pomoc parobka – ojciec, ranny w płuca w czasie I wojny, nie mógł wykonywać cięższych prac. Śmierć ojca wkrótce po przyjeździe na zesłanie.
00:02:10 Dzieciństwo w Bortnicy, większość osadników pochodziła z Wielkopolski. Zabudowa osady: szkoła, sklep, świetlica. Sytuacja materialna rodziny: dom w Dubnie. Mama pochodziła z rodziny posiadającej majątek ziemski, jej siostra także została deportowana.
00:04:12 Po wybuchu wojny mama chciała wyjechać do poznańskiego. Złe doświadczenia z Rosjanami – zesłanie dziadka na Sybir.
00:05:10 10 lutego 1940 – wejście sowietów do domu, mama pakowała rzeczy, a ojciec stał pilnowany przez żołnierza. Pakowanie żywności, jeden z żołnierzy dorzucił siekierę do sanek, warunki pogodowe. Tydzień przed wywózką starsza siostra wyszła za mąż i wyjechała z domu – gdy wróciła, nikogo nie zastała.
00:07:05 Załadowanie do wagonu na stacji w Dubnie, oczekiwanie na bocznicy, przywożenie deportowanych.
00:07:45 Długa podróż, warunki w wagonie, dziura w podłodze jako ubikacja. Piecyk dla ogrzania wagonu. Śmierć zesłańców, wyrzucanie zwłok z wagonu. Czasem pozwalano przynieść coś ciepłego do jedzenia. Długi postój na stacji, przepuszczanie wojskowych transportów.
00:10:06 Przyjazd do Kotłasu, rozlokowanie zesłańców w budynku szkoły. Dalsza podróż sankami w głąb tajgi. Wywózka w lutym dotknęła rodziny osadników wojskowych, żołnierzy KOP, policjantów, leśniczych.
00:11:21 Droga w głąb tajgi, nocleg w domu kobiety, która miała ikonę za szafą, potajemne praktyki religijne. [+]
00:12:15 Przyjazd do Ust Zaruby, zamieszkanie w pustych barakach, dostępność drewna na opał. W sąsiedniej Małej Jeludze był szpital.
00:13:06 Dorośli pracowali przy wyrębie lasu. Warunki pogodowe, ochranianie twarzy przed odmrożeniami. Mama pracowała w łaźni, a tata i brat w lesie. Choroba ojca, pobyt w szpitalu i śmierć w 1941 r. Bardzo duża umieralność dzieci i osób starszych, polski cmentarz.
00:15:00 Spław drewna Dwiną. Latem zesłańcy zbierali grzyby, sposoby ich przechowywania. Paczki od siostry ojca z Polski.
00:16:10 Wybuch wojny niemiecko-radzieckiej, wiadomości o tworzeniu polskiej armii, przejazd do Kotłasu, choroba brata i boh., wyjazd do Tadżykistanu.
00:17:30 Ust Zaruba – spotkanie władz z zesłańcami, pytanie o wszy – odpowiedź mamy. Warunki higieniczne na zesłaniu. [+]
00:20:35 Przejazd saniami do Kotłasu. Choroba boh. i brata. Przejazd do Tadżykistanu. Podczas oczekiwania na jednej ze stacji kolejowych rodzina została okradziona – akcja złodziei. [+]
00:22:45 Pobyt w kołchozie, mama i brat pracowali, a boh. szukała jedzenia – poszukiwanie żółwi, zbieranie kłosów zboża – zachowanie strażników. [+]
00:24:00 Relacje z miejscową ludnością, dzieci jako płaczki na pogrzebach Tadżyków. Zbieranie morwy. [+]
00:25:22 Brat po ukończeniu 18 lat został wcielony do Armii Berlinga. Boh. i brat zostali zabrani do domu dziecka w Stalinabadzie, mama dalej pracowała w kołchozie. Pomoc z UNRR-y, lepsze warunki bytowe, ubrania, żywność. Ważenie chleba, prace w ogrodzie i przy zbiorze bawełny. Hodowla jedwabników, ubrania tadżyckich kobiet. [+]
00:28:00 Edukacja boh. W domu dziecka było wiele żydowskich dzieci, wspólne modlitwy. Po powrocie do Polski dzieci żydowskie oddzielono, większość wyjechała za granicę. [+]
00:29:20 Dyrektor domu dziecka, Tajtel, pracował potem w Ministerstwie Oświaty.
00:30:02 Przyjazd do Domu Dziecka w Gostyninie. Mama przyjechała do Polski później. Kontakt z siostrą przez pocztę polową. Po demobilizacji siostra zamieszkała w gospodarstwie koło Witkowa – spotkanie członków rodziny, przyjazd mamy.
00:31:46 Rodzina zajęła wyszabrowane poniemieckie gospodarstwo. Pomoc PUR-u. Ciężka praca w gospodarstwie. We wsi była jeszcze jedna rodzina zza Buga.
00:33:30 Krewni ojca nie pomagali rodzinie boh., różnice w mentalności poznaniaków i kresowiaków. Scysja w szkole – boh. poprawiła nauczyciela, który mówił o zacofaniu kresowego rolnictwa. [+]
00:36:00 Szkolny kolega pytał o majątek boh.– rozeznanie w sprawie ewentualnego posagu. Boh. obiecała sobie, że nie wyjdzie za poznaniaka, jej mąż pochodził ze Stanisławowa.
00:37:55 Boh. skończyła technikum rolnicze. Nakaz pracy. Boh. chciała się dalej uczyć, ale nie chciała zapisać się do ZMP – wspomnienie zrzucania cukierków na zachętę wstąpienia do komsomołu. Rozmowa z komisją, która kwalifikowała na studia, odpowiedź dana politrukowi, brak możliwości studiowania. [+]
00:41:11 Nakaz pracy na Ziemiach Odzyskanych, wyjazd do Warszawy, by uchylić nakaz. Boh. nie chciała wyjechać i była poszukiwana przez prokuraturę. Zdobycie teczki osobowej podczas likwidacji Prezydium Powiatowej Rady Narodowej. [+]
00:42:15 Życiorysy – boh. pisała o latach na Syberii. Nieporozumienia i kłopoty w pracy. Zakładanie spółdzielni produkcyjnych – wspomnienie kołchozów, w których umierano z głodu, dylematy boh. Ostrzeżenia kolegów z pracy, wezwania do komitetu partii. [+]
00:44:12 Próba wypożyczenia książki w bibliotece. Wezwanie do Komitetu. [+]
00:44:55 Bardzo dobra opinia z pracy, ale brak rekomendacji na stanowiska kierownicze. [+]
00:45:18 Traktowanie boh. w pracy, brak podwyżek – zwolnienie się z pracy. Zatrudnienie na kierowniczym stanowisku w Ośrodku Doradztwa Rolniczego.
00:48:25 Zdanie kolegi z pracy na temat szczerości boh.
00:49:20 Boh. wychowała tróję dzieci. Jest wdową.
00:49:35 Spotkanie z kuzynem z Wielkopolski, którego rodzina nie interesowała się losem rodziny boh. po powrocie z zesłania
00:51:32 Tablica na grobie rodzinnym. Zaangażowanie w prace Związku Sybiraków, Związku Osadników Wojskowych. Pielgrzymki Sybiraków do Częstochowy. Kontakty z Polakami ze Wschodu, przyjazd biskupa, którego nie wpuszczono z powrotem do Rosji. Przewóz dzwonów ufundowanych przez Sybiraków do Nowosybirska.
00:56:46 Wyjazdy do sanktuarium w Grodźcu. Boh. nie spisywała swoich wspomnień z zesłania. Różnice w zesłańczych życiorysach.
00:58:35 Podczas pracy w prezydium boh. pojechała na Krym – boh. nie chciała wyjść z wagonu podczas zmiany torów. Ci, którzy wyszli, a nie mieli dokumentów, mieli kłopoty z ponownym wejściem do pociągu. [+]
[koniec samodzielnej narracji, początek wywiadu - świadek odpowiada na pytania]
01:00:12 Tata Józef Pieszak pochodził z Kornat k/Wrześni. Brał udział w strajkach szkolnych we Wrześni, wcielony do armii niemieckiej służył na Śląsku. Podczas wojny zasłonił piersią dowódcę i przestrzelono mu płuca – dokument potwierdzający nadanie odznaczenia przydał się synowi boh., gdy wyjechał do Niemiec.
01:03:21 Służba ojca w Legionach na Wileńszczyźnie. Poznanie przyszłej żony w jej rodzinnym majątku – historia rodziny, dziadek był zesłany na Sybir, konfiskata i późniejsza odsprzedaż majątku Trosiejki. Siostra mamy, właścicielka majątku, została deportowana. [+]
01:06:55 Poszukiwania rodziny Piotrowiczów, krewnych mamy Franciszki, po powrocie do Polski. Losy wujka i jego dwóch głuchoniemych synów. Odnalezienie wujka Ligockiego dzięki artykułowi w gazecie.
01:09:20 Moment wywózki – tata stojący w bieliźnie, a przy nim żołnierz z karabinem. Mama pakowała rzeczy, zabrała pierzyny, ciepłe ubrania, ale niewiele żywności, bo nie spodziewano się deportacji. Niektórzy spodziewali się wywózki i suszyli suchary.
01:11:58 Boh. zabrała lalkę. Mama wzięła pierścionki, które po drodze wymieniała na żywność. Podróż w wagonie, trudności w załatwianiu potrzeb fizjologicznych – wstyd i ciasnota utrudniająca dotarcie do dziury w podłodze.
01:13:24 Choroba taty, stara rana w płucach utrudniała oddychanie, śmierć w szpitalu. Apatia członków rodziny. Wielkie mrozy.
01:14:10 Śmierć taty w styczniu 1941. Pogrzeb, mogiła pod brzozą. W Małej Jeludze był stary polski ksiądz, on pochował ojca.
01:15:52 Pierwszy zjazd osadników wojskowych w Warszawie, część osób bała się przyjechać na zjazd.
01:17:27 Podróż na zesłanie – wspólna modlitwa w wagonie, śpiewanie piosenek wojskowych. Boh. recytuje wiersz.
01:19:42 Tata miał radio, boh. znała wiele żołnierskich piosenek.
01:20:15 Namawianie rodziny na przyjęcie radzieckiego paszportu – odmowa mamy. Matka jednej z koleżanek z domu dziecka wyszła za Tadżyka i nie mogła wyjechać z ZSRR. [+]
01:21:40 Jedna z osadniczek wróciła do kraju w worku, bo nie było jej na liście repatriacyjnej.
01:22:10 Boh. była prawie trzy lata w domu dziecka i to przesłoniło pobyt w kołchozie. Stepy, na których wypasano kołchozowe owce. Łapanie żółwi i szukanie żółwich jaj na stepie. Jedzenie żółwi. [+]
01:23:47 Robienie kiziaków z odchodów zwierząt hodowlanych i trawy – proces produkcji. [+]
01:24:30 Trzęsienie ziemi w Tadżykistanie – wyjście za budynku, obawa przed zawaleniem. Zbiory bawełny.
01:25:00 Boh. trafiła do sierocińca po zabraniu brata do wojska. Niektóre matki znalazły pracę w domu dziecka, ale mama boh. musiała zostać w kołchozie.
01:26:42 Pożegnanie z mamą, rzadkie odwiedziny mamy w sierocińcu w Stalinabadzie.
01:27:45 Kontakty z koleżankami z domu dziecka po wojnie. Zjazd wychowanków domów dziecka, przyznawanie rent. Spotkanie koleżanki z Bortnicy podczas zjazdu osadników.
01:30:20 Badania krakowskiego instytutu – wpływ zesłania na psychikę. Trauma zesłania a współczesne zachowania boh. – robienie zapasów, oszczędność. Prośba o dokumenty z Gostynina.
01:31:36 Stan zdrowia boh. po powrocie do Polski – pobyt w sanatorium w Rabce, trwały uszczerbek na zdrowiu, przyznanie niewielkiego dodatku do emerytury.
01:32:24 Osiemnastoletni brat nie chciał iść do wojska, ale dostał powołanie.
01:32:55 Starania o rentę dla drugiego brata, pisma do urzędów. Przyznanie najniższej renty.
01:33:28 Traktowanie rodziny w PRL-u. Boh. ukończyła szkołę, ocena z religii na świadectwie maturalnym.
01:34:14 Brat Walerian dostał powołanie do Armii Berlinga. Rodzina nie wiedziała o jego śmierci. Boh. pisała do Ministerstwa Obrony Narodowej – odpowiedź, że zaginął bez wieści.
01:37:38 Wyjazd boh. z oficjalną delegacją pod Lenino, komentarz po zobaczeniu pola walki i odpowiedź rosyjskiego wojskowego. [+]
01:40:26 Poszukiwania brata po wojnie, siostra chodziła do wróżek. Brat przysłał cztery pocztówki z obozu w Sielcach. Jego nazwisko wyryto na tablicy pamiątkowej pod Lenino.
01:42:09 Losy najstarszej siostry Zofii, która uciekła z mężem z Wołynia podczas ukraińskich napaści, obydwoje wstąpili do wojska. Po demobilizacji zamieszkała w Gnieźnie.
01:43:08 Personel sierocińca w Stalinabadzie, dyrektor Tajtel był Żydem. Po powrocie do Polski dzieci, które nie odnalazły rodzin, wywieziono do domu dziecka we Wrocławiu. Na jednym ze zjazdów Michotek [Jerzy?] odnalazł siostrę.
01:45:15 Organizowanie wyjazdu polskich dzieci do kraju – poszukiwania w radzieckich domach dziecka.
01:45:45 Odnajdowanie członków rodziny wiele lat po wojnie. Publikacje na temat Kresów.
01:47:07 Liczba dzieci w sierocińcu, podział na grupy, boh. była w maluchach i średniakach. Nauka w domu dziecka.
01:48:04 Życie codzienne w sierocińcu – dyżury w stołówce: ważenie chleba. Ubrania i żywność z UNRR-y. Poranny pacierz, gimnastyka i śniadanie. Zajęcia w grupach, prace w ogrodzie, możliwość „dojedzenia”. Praca przy zbiorze bawełny.
01:50:35 W sierocińcu zmarło kilkoro dzieci. Zwyczaje pogrzebowe w Tadżykistanie, dzieci chodziły na pogrzeby jako płaczki, za cukierki czy jedzenie. [+]
01:51:12 Chodzenie na bazar z wodą na sprzedaż. Ogromne stada baranów.
01:51:50 Zadanie płaczek – lepioszki jako zapłata. Wyrób lepioszek.
01:52:38 Higiena w sierocińcu – nie było problemu z myciem. Dzieci miały krótko obcięte włosy, ale nie miały wszy.
01:53:40 W sierocińcu było wiele żydowskich dzieci, większość z nich wyjechała później z Polski. Poszukiwania na kołobrzeskim cmentarzu grobu brata koleżanki-Żydówki, który zginął podczas walk o miasto.
01:55:00 Losy brata jednej z koleżanek, który wstąpił do UB, a potem odebrał sobie życie. Losy jednej z pracownic sierocińca.
01:57:25 Duża rozpiętość wieku w sierocińcu. Boh. nie pamięta antagonizmów między Polakami a Żydami.
01:58:25 Boh. wiedziała, że jedzie do Polski, ale nie wiedziała o końcu wojny. Na jednej ze stacji, już na terenie Polski, transport został obrzucony kamieniami – powody wrogości. Boh. nie pamięta, gdzie przekraczano granicę.
02:00:05 Podtrzymywanie kontaktów z koleżankami z sierocińca. Wiele dzieci było z Białostocczyzny. Spotkania podczas zjazdów we Wrocławiu, wygaśnięcie przyjaźni.
02:01:40 Odjazd transportu do Polski – niepewność celu podróży. Postawa dwóch nauczycielek, które uspokajały dzieci.
02:02:42 Boh. nie wiedziała, czy mama dojedzie do Polski. Siostra, odnaleziona przez Czerwony Krzyż, odebrała rodzeństwo z Gostynina.
02:04:02 Poczucie zagubienia i obcości po przyjeździe do poznańskiego, różnice między Wielkopolską a Ziemiami Zachodnimi (obecność kresowiaków). Wizyty w gnieźnieńskim kościele – rola terapeutyczna.
02:05:30 Pobyt brata w szpitalu, brak środków na „gościniec” dla lekarza – mama dała boh. żywą kurę. Boh. wstydziła się, ale lekarz zapytał, czy kura się niesie. [+]
02:07:10 Wcielenie do spółdzielni produkcyjnej – zabranie żywego inwentarza i odbieranie go po rozwiązaniu spółdzielni.
02:07:55 Poczucie obcości, boh. nie miała koleżanek. Piesze wędrówki do odległego kościoła, brak propozycji podwiezienia.
02:09:06 Pierwsza Wigilia w Gorzykowie – brak jedzenia. Święcenie pokarmów na Wielkanoc – ksiądz przyjeżdżał w jednego z gospodarstw, gdzie przychodzili mieszkańcy wsi. [+]
02:11:25 Koleżanki ze szkoły były zamożniejsze, boh. nie nawiązała przyjaźni.
02:12:16 Obojętny stosunek miejscowych do repatriantów. W Gorzykowie mieszkała siostra ojca i tylko z nią utrzymywano kontakty.
02:12:58 Przyjazd do Gostynina w kwietniu 1946, szukanie rodzin, badania lekarskie. Zabranie przez siostrę, wyjazd do sanatorium. Przyjazd mamy w maju 1946.
02:15:10 Spotkanie z siostrą, która była zdemobilizowana, ale przyjechała w mundurze – brak cywilnych ubrań. Boh. jej nie poznała.
02:15:54 Rodzina objęła w Gorzykowie puste gospodarstwie. Nowa chlewnia i stary dom, w jednej części mieszkała rodzina, która pierwsza przyjechała – zachowanie sąsiadów.
02:20:05 Załatwianie spraw urzędowych przez mamę. Prowadzenie gospodarstwa w latach powojennych: hodowla kur i baranów, prace w polu. Wykopki u sąsiadów, by potem pożyczyli konia i wóz. Krowa z UNRR-y i PUR-u.
02:22:28 Edukacja boh. – Technikum Rolnicze w Witkowie, matura w 1952 r. Praktyki w PGR-ach w woj. olsztyńskim, dobre przygotowanie do zawodu.
02:24:25 Możliwość dorobienia do pensji: selekcja ziemniaków nasiennych.
02:25:54 Przygotowanie do zawodu: uprawa szparagów, truskawek na polach Technikum, hodowla kur.
02:26:18 Tworzenie Spółdzielni Produkcyjnych, postawy przedstawicieli władz i chłopów. Bójka podczas zebrania.
02:28:31 Nakaz pracy do Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zielonej Górze, inne możliwości przydziałów. Wybór terenu działania.
02:29:20 Wydanie pierwszej pensji, pomoc z domu.
02:30:15 Boh. była głównym agronomem w Powiatowej Radzie, kierowanie działaniami Służby Rolnej. Praca w POM-ie. Zachowywanie ostrożności w rozmowach.
02:31:40 Zielona Góra skierowała boh. do pracy w Świebodzinie, starania o zwolnienie (boh. przyjechała do pracy z nakazem prokuratorskim). Poznanie przyszłego męża, pozostanie po ślubie w Świebodzinie.
02:32:20 Szykanowanie teścia, który nie chciał przystąpić do spółdzielni. Zebrania pracowników powiatów – wymienianie nazwisk gospodarzy, którzy nie chcieli należeć do spółdzielni.
02:33:24 Pamięć o rocznicy deportacji. Boh. nie śniła się wywózka, ale często wspomina ojca, msze za niego.
02:34:01 Refleksje na temat utraconego dzieciństwa i młodości. Trudny start w Polsce, porównanie z rodzinami, które zostały repatriowane z Kresów i mogły zabrać dobytek.
02:35:15 Denominacja złotówki – mama zbierał pieniądze na buty dla boh., ale już nie zdążyła ich kupić. Chodzenie boso. [+]
02:35:56 Na Ziemiach Zachodnich można było otrzymać większą pomoc, większa liczba repatriantów, lepiej rozwinięta sieć PUR-ów niż w powiecie gnieźnieńskim.
02:36:52 Robienie zapasów jako przejaw przeżytej traumy.
02:37:52 Jedzenie do syta – dopiero w Polsce.
02:38:15 Lata 80. Kontakt z kolegą siostry z wojska, Ukraińcem – wyjazd na jego zaproszenie na Ukrainę, odwiedziny w Bortnicy – wrażenia z zaniedbanej wioski. Z domu boh. pozostała tylko piwnica i studnia. Opowieść siostry o mordowaniu Polaków w Bortnicy i studni pełnej ciał. Rozmowy z mieszkańcami wsi, pytania Ukraińców o tworzącą się Solidarność. Wizyta w muzeum. Relacje między Polakami a Ukraińcami. [+]
02:44:15 Wizyta w Równem, spotkanie z Ukrainką, która podarowała boh. monetę z Piłsudskim – rewizja na granicy. [+]
02:47:18 Ukraińskie toalety.
02:47:50 Powrót siostry do domu, z którego wywieziono rodzinę. Głosy zwierząt z opuszczonych gospodarstw. W domu była rodzina uciekinierów spod Częstochowy, która nie została deportowana. Siostra z mężem zamieszkała w domu rodzinnym, spanie w kartoflisku, gdy zaczęły się napady Ukraińców. Wyjazd ze wsi, wstąpienie do wojska. [+]
02:50:12 Spotkanie po wojnie z rodziną uciekinierów, prezent w postaci garnków.
02:50:55 Składki mieszkańców Świebodzina na figurę Chrystusa. Związki boh. z kościołem, wpływ religii na życie.
02:52:20 Zakup emblematu sybirackiego na grób.
02:53:04 Recytacja wiersza ułożonego przez dzieci z sierocińca.
02:53:58 Śmierć Stalina – zebranie, reakcja boh. Rozmowa dyscyplinująca w pracy.
więcej...
mniej
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Warszawie
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Pon. - Pt. 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Wt. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji
W Archiwum Instytutu Pileckiego gromadzimy i udostępniamy dokumenty w wersji cyfrowej. Zapisane są w nich losy obywateli polskich, którzy w XX wieku doświadczyli dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego. Pozyskujemy kopie cyfrowe dokumentów, których oryginały znajdują się w zbiorach wielu instytucji polskich i zagranicznych, m.in.: Bundesarchiv, United Nations Archives, brytyjskich National Archives i polskich archiwów państwowych. Budujemy w ten sposób centrum wiedzy i ośrodek kompleksowych badań nad II wojną światową i podwójną okupacją w Polsce. Dla naukowców, dziennikarzy, ludzi kultury, rodzin ofiar i świadków zbrodni oraz wszystkich innych zainteresowanych historią.
Portal internetowy archiwum.instytutpileckiego.pl prezentuje pełny katalog naszych zbiorów. Pozwala się po nich poruszać z wykorzystaniem funkcji pełnotekstowego przeszukiwania dokumentów. Zawiera także opisy poszczególnych obiektów. Z treścią dokumentów zapoznać się można tylko w czytelniach Biblioteki Instytutu Pileckiego w Warszawie i w Berlinie, w których nasi pracownicy służą pomocą w przypadku pytań dotyczących zbiorów, pomagają użytkownikom w korzystaniu z naszych katalogów internetowych, umożliwiają wgląd do materiałów objętych ograniczeniami dostępności.
Niektóre dokumenty, np. te pochodzące z kolekcji Bundesarchiv czy Ośrodka Karta, są jednak objęte ograniczeniami dostępności, które wynikają z umów między Instytutem a tymi instytucjami. Po przybyciu do Biblioteki należy wówczas dopełnić formalności, podpisując stosowne oświadczenia, aby uzyskać dostęp do treści dokumentów na miejscu. Informacje dotyczące ograniczeń dostępu są zawarte w regulaminie Biblioteki. Przed wizytą zachęcamy do zapoznania się z zakresem i strukturą naszych zasobów archiwalnych, bibliotecznych i audiowizualnych, a także z regulaminem[hiperłącze] pobytu i korzystania ze zbiorów.
Wszystkich zainteresowanych skorzystaniem z naszych zbiorów zapraszamy do siedziby Instytutu Pileckiego przy ul. Stawki 2 w Warszawie. Biblioteka jest otwarta od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00–15.00. Przed wizytą należy się umówić. Można to zrobić, wysyłając e-mail na adres czytelnia@instytutpileckiego.pl lub dzwoniąc pod numer (+48) 22 182 24 75.
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie znajduje się przy Pariser Platz 4a. Jest otwarta od wtorku do piątku w godzinach 10.30–17.30. Wizytę można odbyć po wcześniejszym umówieniu się, wysyłając e-mail na adres bibliothek@pileckiinstitut.de lub dzwoniąc pod numer (+49) 30 275 78 955.
Prosimy zapoznać się z polityką prywatności. Korzystanie z serwisu internetowego oznacza akceptację jego warunków.