Janina Kułaga z d. Ciastek (ur. 1938, Annopol) – jej matka, Zuzanna z d. Grzesik (ur. 1913, zm. 1987), pochodziła z Nowego Rachowa, a ojciec Józef Ciastek pochodził z Huty. Rodzice zajmowali się swoim pięciomorgowym gospodarstwem w Nowym Rachowie, ojciec dorabiał jako wozak, wożąc wydobywany w kopalni w Annopolu-Rachowie fosforyt. W 1942 roku Nowy Rachów został spacyfikowany. Wysiedlono całą ludność, a domostwa rozebrano lub spalono. Na wygnaniu rodzina pomieszkiwała kątem u różnych znajomych ludzi. Ojciec po pewnym czasie pobudował niewielką, drewnianą chatkę w sąsiedniej wsi, Starym Rachowie. Ojciec zmarł w czasie okupacji, ok. 1943-44 roku, prawdopodobnie na zapalenie płuc po pobycie zimą w więzieniu, w którym odbywał karę za nie oddanie kontyngentu. Na czas zatrzymania frontu rodzina została wysiedlona do Dąbrowy Olbięckiej w gm. Olbięcin, pow. Kraśnik. Kiedy powrócili, zostali dom zajęty. Jesienią 1945 roku Janina rozpoczęła naukę w szkole podstawowej w Nowym Rachowie. Niedługo później z powodu biedy została oddana na służbę zamożniejszym gospodarzom. Z tego okresu pamięta ogromną, otwartą mogiłę w Nowym Rachowie, w której zostali pogrzebani zamordowani przez Niemców Żydzi. W 1952 roku rozpoczęła naukę w Zasadniczej Szkole Zawodowej o specjalności metalowiec w podkrakowskiej Nowej Hucie przy powstającym kombinacie. Po trzech latach ukończyła szkołę z wyuczonym zawodem tokarza. Pomimo propozycji pracy w uruchomionej w 1954 roku Hucie im. Lenina, za namową matki wróciła w rodzinne strony. W 1958 roku, w wieku 20 lat, wyszła za mąż za pochodzącego z Anielina Jana Kułagę i wraz z nim prowadziła gospodarstwo rolne. W 1998 roku w wieku 60 lat przeszła na emeryturę rolniczą. Janina była jedną z czworga rodzeństwa. Najstarsza siostra Helena (ur. 1934) mieszkała wraz z mężem w Wałbrzychu. Starszy brat Władysław (ur. 1936) pracował jako kierowca, mieszka w Katowicach. Najmłodszy z rodzeństwa Stanisław (ur. 1940) mieszkał całe życie w Starym Rachowie, podczas pracy w Kopalni Fosforytów Annopol stracił oko, zmarł w 2009 roku w wieku 69 lat. Najstarsza córka Janiny i Jana Grażyna (ur. 1960) mieszka w Annopolu. Syn Waldemar zmarł w wieku 55 lat. Państwo Kułagowie mają 9 wnuków i 11 prawnuków. Od ślubu mieszkają w tym samym domu pod lasem. W roku 2008 świętowali jubileusz 50-lecia małżeństwa i zostali odznaczeni przyznanymi przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Medalem za Długoletnie Pożycie Małżeńskie.
mehr...
weniger
[00:00:01] Autoprezentacja. Rodzina mieszkała w Nowym Rachowie. Miejsce po dawnym domu rodzinnym w Annopolu, ojciec hodował gołębie. Obowiązek kontyngentu – ojciec odmówił dostarczania zboża, trafił za karę do więzienia. „Dziura w płucach” po pobycie w więzieniu. Złodziej ukradł rodzinie jedyną krowę.
[00:05:18] Ojciec Józef Ciastek był starszy od mamy, zmarł w 1945 r., pochowany w Annopolu.
[00:07:20] Ojciec samodzielnie zbudował dom z drewna w Starym Rachowie. Wywiezienie rodziny do Dąbrowy Olbięckiej przez Rosjan (podczas przechodzenia frontu), po powrocie dom zajęty przez brata mamy. Podziurawione ściany domu po ostrzale, klepisko na podłodze. Wuj się z czasem wyprowadził. Ojciec miał konia, woził fosforyty do Kraśnika.
[00:09:15] Bieda w domu, brak pieniędzy na szkołę. Oddanie dzieci do pracy, boh. pracowała u gospodarza Jana Burka z Nowego Rachowa, pasła krowy. Szkoła w Nowym Rachowie – 6 klas, 7 klasa w Annopolu. Boh. była prymuską. Po szkole wyjazd do Nowej Huty, zasadnicza szkoła zawodowa, specjalność obróbka metali. Obsługa „wielkich ruskich maszyn”. Po zakończeniu szkoły skierowanie do pracy w hucie, zawód wyuczony: tokarz. Nauka rosyjskiego w szkole, stypendium za dobre wyniki w nauce: na internat przy kombinacie i wyżywienie.
[00:17:40] Pierwsza praca w Nowej Hucie. Dyscyplina w internacie, utrzymywanie czystości: wiórkowanie parkietu metalowymi wiórkami z tokarki, pastowanie pastą do podłóg, froterowanie. Smaczne jedzenie, „spasłam się tam”.
[00:19:00] Samotna droga pociągiem do Nowej Huty: „okropna”, „płakałam cały czas”. Nauczyciele Łabędzcy. Wspomnienie z czasu wojny: maszerujące szosą wojsko w Starym Rachowie.
[00:22:25] Pierwszy przyjazd do Nowej Huty, „dobre życie było”. Poznanie męża, wyrabianie dowodu osobistego w Kraśniku. Najlepsza koleżanka ze szkoły w Nowym Rachowie i Annopolu: Maria Ryfka, obie pasały krowy. Ojciec pochodził ze wsi Huta.
[00:24:52] Odkrycie otwartej żydowskiej mogiły na kirkucie pod lasem w Nowym Rachowie – dołu przysypanego wapnem. [++]
[00:28:46] Pole rodziców w Nowym Rachowie w początku wojny zaorane razem z miedzą. Zbieranie kłosów z pszenicy na polach. Zabranie krów kuzynce przez gospodarza. Wygrzebywanie kartofli zasadzonych na polu. Zabicie dobrego gospodarza we wsi i jego teściowej, ojca Heleny Puzio. [+]
[00:32:55] Szkoła w Nowym Rachowie: kałamarze w ławkach, nie było piór. Siedzenie ławkach zrobionych przez mieszkańców: deski na pieńkach. Dwie klasy uczyły się razem, nauczyciele Antoni Łabęcki i Franciszka Łabęcka. Łobuzowanie chłopców: Julek i Władek Chabscy z Huty.
[00:37:17] Przywiezienie radia do szkoły, słuchanie hejnału mariackiego. Wycieczki podczas nauki w Nowej Hucie: na Wawel, do obozu Auschwitz, opis selekcji do gazu. Trudy pracy w zawodzie tokarza.
[00:40:35] Mama boh. Zuzanna Ciastek dd. Grzesik. Zakwaterowanie podczas wysiedlenia, przynoszenie drewna na opał przez mamę. Bagnet schowany na piecu. Niesnaski z gospodynią, sołtys Kuś. Rozlokowanie mieszkańców przez Rosjan jesienią [1944]. Pomieszkiwanie rodziny u różnych sąsiadów.
[00:47:42] Dokuczliwa gospodyni, zaraziła dzieci parchem. Powrót do domu wiosną [1945]. Zamiatanie glinianej podłogi na mokro, mama piekła sama chleb. Pyszny chleb z Annopola.
[00:50:05] Praca mamy w polu – pomoc sąsiedzka. Kopanie kartofli motyką. Rodzina mieszkała w Nowym Rachowie, zapamiętana dawna nazwa lokalna: „Banki”.
[00:52:56] Żyd Pełka. Wyprawa do sklepu, sprzedaż zepsutej mąki. Mama ur. 1913 r., zmarła w Starym Rachowie. Rodzeństwo: siostra Helena starsza o 4 lata, zmarła w Wałbrzychu, brat Władysław 2 lata starszy, kierowca, żona Jadwiga, młodszy o 2 lata brat Stanisław, robił odwierty, mieszkał z mamą w Starym Rachowie. Losy Stanisława.
[01:02:18] Boh. pracowała na roli w swoim gospodarstwie (kury, świnie, kaczki), emerytura rolnicza od 60 roku życia. Działalność w Kole Gospodyń Wiejskich w Anielinie, nauka gotowania.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..