Wiktor Rudnicki (ur. 1956, Krasnodolsk) – jego rodzice zostali w roku 1936 przesiedleni z Ukrainy do Kazachstanu. Wiktor Rudnicki ukończył ośmioklasową szkołę w Krasnodolsku, potem w szkole zawodowej w Bolszom Iziumie zdobył zawód operatora maszyn. W latach 1974-1976 odbył zasadniczą służbę wojskową. Po wyjściu z wojska pracował w kołchozie jako traktorzysta, kombajnista i spawacz. Za dobrą pracę pojechał na wycieczkę Pociągiem Przyjaźni do Czechosłowacji. Był członkiem męskiej grupy wokalnej działającej w Krasnodolsku. Po repatriacji do Polski mieszka w Środzie Wielkopolskiej.
[00:00:07] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1956 r. w Krasnodolsku
[00:00:16] Przedstawienie rodziców: Marii i Józefa Rudnickich. W 1936 r. przesiedlono ich z Ukrainy do Kazachstanu, ojca z Żytomierszczyzny do wsi Oktiabrskoje, a matkę z chmielnickiej obłasti do Krasnodolska. Początki osady w Krasnodolsku. Dziadek, Mikołaj Bąk, został wcielony do trudarmii. Rodzice pobrali się w 1955 r., ojciec zmarł w 1973.
[00:03:10] Matka wspominała głód na Ukrainie w latach 30. – śmierć sąsiadki. [+]
[00:04:40] Zesłańcy mieszkali w ziemiankach, potem budowano domy z glinianej cegły. Opis domu i wyposażenia. Sąsiadami byli Krysińcy, zabrani z tej samej wsi na Ukrainie.
[00:07:40] Zabawy dzieciaków zimą – jazda na łyżwach i nartach, bitwy na śnieżki. Reakcja boh., gdy został zapisany do szkoły. Wspomnienie nauczycielki, pani Lewkowicz.
[00:10:20] Budynki użyteczności publicznej – położenie przedszkola, sklepu, szpitala – powody płukania żołądka. Elektryfikacja wsi – koło domu miał stanąć słup linii elektrycznej i ojciec kopał dół.
[00:14:50] Boh. jako uczeń siódmej klasy pracował w kołchozie przy koszeniu siana. Za pracę płacono, ale wypłatę odebrali rodzice. W klasie byli Polacy i Niemcy oraz jedna Kazaszka. Po ukończeniu ósmej klasy boh. poszedł do dwuletniej szkoły zawodowej w Bolszom Iziumie i uczył się obsługiwać traktory, kombajny. Do szkoły przyjeżdżała młodzież z odległych rejonów ZSRR, kradzieże w sklepie po rozpoczęciu nowych kursów. Boh. dostawał 10 rubli stypendium, które płacił kołchoz – zajęcia praktyczne z obsługi maszyn. Boh. jeździł do domu autobusem.
[00:22:24] Po ukończeniu szkoły boh. musiał dwa lata odpracować w kołchozie, ale potem został w nim. Na początku jeździł kombajnem, potem traktorem. Wyjazd na kurs doszkalający. Boh. był w grupie przodujących kombajnistów.
[00:25:33] Podróż „Pociągiem Przyjaźni” z Kazachstanu do Czechosłowacji, każda kazachska obłast miała jeden wagon. Zwiedzane miejsca i dokonane zakupy.
[00:29:00] Udział w wyborach, wspomnienie smaku kiełbasy. Boh. był członkiem męskiej grupy wokalnej, występy w czasie świąt państwowych – repertuar dostosowany do okoliczności. Koledzy z zespołu. Udział w przeglądach zespołów amatorskich w Kokczetawie.
[00:35:08] W 1974 r. boh. został powołany do wojska i służył w pułku czołgów, początkowo w czelabińskiej obłasti, potem w swierdłowskiej. W 1973 r. zrobił kurs na prawo jazdy, w wojsku był kierowcą ciężarówek, potem jeździł karetką w sanbatalionie. Kłopoty ze zdrowiem poborowych z południa ZSRR wywołane zmianą klimatu. Udział żołnierzy w pracach polowych – wyjazdy do Kazachstanu.
[00:42:25] Po powrocie z wojska w 1976 r. boh. ukończył szkolenie i pracował jako spawacz – remonty sprzętu rolniczego. Rytm pracy w kołchozie – wiosną boh. jeździł traktorem, latem i jesienią kombajnem, zimą remontowano maszyny. Różnica między kołchozem a sowchozem.
[00:46:25] Potrawy w kołchozowej stołówce, chleb pieczono na miejscu. Jedzenie dla pracujących w polu dawano w termosach. Praca nocą przy dobrej pogodzie. Dobre zarobki kombajnistów w czasie żniw.
[00:50:30] Kołchozowy ogród warzywny był w Jużnoje, Krasnodolsk i Rostowka dostarczały mięsa. Boh. jeździł kombajnem SK-4, potem „Niwą”. Specyfika pracy kombajnisty, naprawy maszyn. Wspomnienie kolegów, pracowników warsztatów.
[00:55:50] Budowa domów w Kazachstanie. Boh. był deputowanym Sielsowietu – sprawa urlopów dla kołchoźników.
[00:59:15] Prace zimą – naprawy maszyn. Inne prace w kołchozie, odśnieżanie dróg. Boh. nie zakończył kariery artystycznej i śpiewa także w Polsce. Występy zespołu wokalnego – koncert w 2016 r. w 80. rocznicę powstania Krasnodolska.
[01:04:09] Zmiany po rozpadzie Związku Radzieckiego, odczucia boh. Warsztaty w Krasnodolsku zbudowali Ormianie, niektóre domy budowali Ingusze – miejsce mieszkania robotników. Dom, do którego boh. wprowadził się z żoną – prace wykończeniowe. Sztachety do ogrodzenia ogródka dał kołchoz. Przyjazdy żołnierzy do pracy.
[01:10:22] Boh. pracował w kołchozie do 2001 r. Powody zatrudnienie w firmie w Oziornoje, zimą boh. pracował jako palacz w szkole – inne miejsca pracy.
[01:14:15] Wyjazdy Niemców z Kazachstanu – odczucia boh. po wyjeździe sąsiada. [+]
[01:15:44] Pierwsi Niemcy wyjechali w 1989 r., pozostali w latach 90. Wyjazd boh. do Niemiec, dzięki koledze, Saszy Radke, boh. pracował przez sześć tygodni w firmie ogrodniczej wraz z grupą Polaków, którzy rozumieli rosyjski. Zarobki w Niemczech, trasa podróży z Kazachstanu. Ludzie wyjeżdżający do pracy w Niemczech wracali samochodami, ale boh. nie chciał kupować auta.
[01:23:00] Siostra boh. wyjechała do Polski w 2009 r., przed wyjazdem musiała zgromadzić wiele dokumentów. Boh. bał się przeprowadzki do Polski z powodu nieznajomości języka. Warunki życia na wsi w Kazachstanie – utrzymanie dróg w czasach ZSRR. Reakcja boh., gdy żona powiedziała mu o zgodzie władz na wyjazd do Polski.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.