Ludmiła Dębicka (ur. 1946, Akmolińsk) – jej dziadków w 1936 roku deportowano z Ukrainy do wsi Pierwomajka w Kazachstanie. Ludmiła Dębicka pierwsze lata życia spędziła u dziadków w Pierwomajce, potem matka zabrała ją do Karagandy. Ze względu na sytuację rodzinną chodziła do szkół w Pierwomajce i Karagandzie. Po ukończeniu szkoły wyjechała do krewnej mieszkającej w Kijowie i studiowała w Instytucie Finansów i Ekonomii. Po ukończeniu studiów skierowano ją do pracy w instytucie w Celinogradzie, gdzie pracowała w dziale księgowości. Przez lata pracy w różnych zakładach awansowała do stanowiska głównej księgowej. Po ślubie mieszkała i pracowała w Karagandzie, tam urodziły się jej dwie córki. Po rozwodzie wróciła z dziećmi do Celinogradu. W 2020 roku repatriowała się wraz ze starszą córką do Polski.
[00:00:07] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1946 r. w Akmolińsku.
[00:00:25] W 1936 r., gdy rodzinę z piątką dzieci deportowano z Ukrainy, matka miała 10 lat. W Kazachstanie urodziła się jeszcze czwórka rodzeństwa. Rodzinę wywieziono w step i tam zesłańcy musieli budować ziemianki. Boh. urodzona dziesięć lat później spędziła dzieciństwo w ziemiance. Początki sowchozu i wsi Pierwomajka. Gdy matka skończyła 18 lat, zabrano ją do trudarmii, tam zaszła w ciążę. Boh. nie pytała matkę o ojca.
[00:03:08] Warunki w wagonie w czasie przesiedlenia. Zwłoki zmarłych chowano w czasie postojów pociągu. Klimat w Kazachstanie, trzyletni brat matki zmarł po przesiedleniu. [+]
[00:04:54] Matkę wcielono do trudarmii i zabrano do Karłagu w Karagandzie. Matce i jej koleżance udało się uciec – droga nocami na piechotę do Pierwomajki. Po powrocie do domu matkę aresztowano i wysłano do pracy w cegielni. [+]
[00:06:30] Gdy boh. miała dwa lata, matka wyszła za mąż, ojczym nie chciał dziecka i boh. trafiła do dziadków, którzy mieli własne dzieci. Po śmierci babci dziadek oddał sześcioletnią boh. matce, która mieszkała w Karagandzie i miała już drugą córkę. Dziadek był bardzo pracowity, zbudował dom w Pierwomajce. Najmłodsza córka dziadków była rówieśnicą boh. – głód w domu. Boh. mieszkając u dziadków nie wiedziała, że nie są jej rodzicami – przyjazd matki – wyjazd do Karagandy. Ojczym bił boh. [+]
[00:10:15] Zabudowa Karagandy – ziemianki, kopalnie – czarny śnieg zimą, wygląd górników. Boh. mieszkała u różnych członków rodziny i nie miała radosnego dzieciństwa. Chodziła do szkoły w Karagandzie i Pierwomajce. W Kijowie mieszkała siostra babci i boh. wyjechała do niej po skończeniu szkoły, tu podjęła studia w Instytucie Finansów i Ekonomii. Córka boh. ukończyła psychologię, a potem drugie studia i pracuje jako główna księgowa.
[00:13:58] Wrażenia po przyjeździe do Kijowa, warunki u siostry babci. W Pierwomajce mieszkali Polscy i Niemcy. Boh. wyrabiając dokumenty wpisała narodowość rosyjską. Po przesiedleniu w 1936 Polaków nazywano „wrogami ludu”. W domu dziadków mówiono po polsku i boh. znała język jako dziecko. Po śmierci babci dziadek ożenił się drugi raz z Polką, która miała troje dzieci. Obchodzenie katolickich świąt – robienie kutii na Boże Narodzenie, której smak boh. pamięta do dziś.
[00:17:18] Charakter boh. ukształtowany przez trudne dzieciństwo. Po skończeniu studiów skierowano ją do Kazachstanu. W czasie studiów boh. lubiła finanse, a dwójki miała z historii. Początkowe trudności po przyjeździe do Kijowa – czas na studiach, niewielkie stypendium boh. oddawała babci.
[00:21:18] Boh. po studiach wyjechała do Celinogradu i pracowała w instytucie, w którym zajmowano się zagospodarowywaniem nieużytków, początkowo jako uczennica w dziale księgowości. Zmiana pracy – stopniowe awanse aż do stanowiska głównej księgowej. W Celinogradzie mieszkała matka ojczyma i boh. wyjmowała u niej pokój. Celinograd wyglądał w tym czasie jak duża wieś – warunki życia.
[00:26:02] Boh. miała narzeczonego, który był jedynakiem i pochodził z rodziny lekarzy, niestety nie spodobała się przyszłych teściom. Wyszła za mąż mając 24 lata – skromny ślub. Po ślubie mieszkano w Karagandzie, tu urodziły się dwie córki. Mąż nie miał wykształcenia, był górnikiem i pracował w kopalni.
[00:30:55] Boh. była zahartowana trudnościami życiowymi i nie odczuła rozpadu Związku Radzieckiego. Nie straciła w tym czasie pracy. Początkowo mieszkano w jednopokojowym mieszkaniu, po narodzinach drugiej córki rodzina dostała trzy pokoje na piątym piętrze. Boh. rozwiodła się i miała kłopoty z młodszą córką – zamiana na mieszkanie w Celinogradzie. Zamiana na dwa mniejsze mieszkania.
[00:36:00] Siostrzeniec Olszewski zainteresował się repatriacją i powiedział o tym starszej córce boh., która chciała wyjechać. Boh. miała wysoką emeryturę, mieszkanie, nie chciała zmian. Dokumenty na wyjazd złożono w 2018 r., przyjechano do Polski wiosną 2020. Córki, zapisane w dokumentach jako Rosjanki, wiedziały, że matka jest Polką – obchodzenie w domu katolickich świąt. Przed wyjazdem boh. chodziła na kurs języka polskiego.
[00:42:03] Boh. zaczęła chodzić do kościoła, gdy została emerytką, namawiała ją do tego matka. Wrażenia w czasie pierwszych mszy. Tłumaczenie dokumentów na język polski. Boh. nie była wcześniej w Polsce – sytuacja rodzinna, młodsza córka została w Kazachstanie. Wrażenia po przyjeździe. Boh. i córka nie mogą sprzedać mieszkań w Astanie. Nikt z rodziny matki nie repatriował się do Polski, ale dokumenty na wyjazd złożył brat przyrodni. W grupie uczącej się polskiego było 45 osób.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Foksal 17, 00-372 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Foksal 17 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..