Franciszek Linok, urodzony jako Franciszek Linkiewicz (ur. 1947, Rostowka) – jego rodzice zostali w 1936 roku zesłani z Ukrainy do Kazachstanu. Franciszek Linok w 1954 roku rozpoczął edukację w szkole podstawowej w Rostowce, od piątej klasy uczył się w gminnej szkole w Krasnej Polanie. Studiował w Pawłodarze i Celinogradzie (obecnie Nur-Sułtan) uzyskując dyplom inżyniera mechanika. Z zamiłowania radioamator. Po repatriacji do Polski zamieszkał wraz z żoną w Ośrodku Szkoleniowo-Wypoczynkowym Rodak w Środzie Wielkopolskiej.
[00:00:07] Boh. urodził się we wsi Rostowka, w wieku 18. lat poszedł do pracy w Krasnodolsku.
[00:00:55] Ojciec urodził się w 1907 r. na Wołyniu, rodzice żony boh. pochodzili z Podola. Dziadek ze strony ojca miał sklep, po jego śmierci rodzina zajmowała się rolnictwem. Dziadek ze strony matki walczył w armii rosyjskiej podczas I wojny. Prace polowe na wsi.
[00:05:33] Boh. urodził się w 11. lat po zesłaniu rodziców do Kazachstanu. Duża śmiertelność wśród zesłańców – dwie starsze siostry Pola i Bronia zmarły po deportacji. Rodzice byli analfabetami, ponieważ nie chcieli uczyć się w rosyjskiej szkole. Analfabetyzm wśród zesłańców.
[00:08:05] Pierwsze wspomnienia z dzieciństwa. Z mieszkańców wsi zabranych na front i do armii pracy wróciły tylko dwie osoby, po wojnie we wsi byli starcy, dzieci i nastolatki. [+]
[00:10:12] Szkoła mieściła się w ziemiance – sytuacja po deszczu. Boh. rozpoczął naukę w 1954 r. – trudności ze zdobyciem materiałów na ubrania, które szyła krawcowa, Niemka. Boh. idąc do szkoły nie znał rosyjskiego – pierwszy dzień w szkole i incydent ze starszym kolegą. Kadra pedagogiczna i poziom nauki w szkole. Lepsi uczniowie mogli się dalej kształcić, słabsi po ukończeniu czterech klas szli do pracy w kołchozie. Boh. jako jeden z pierwszych uczniów dalej się kształcił.
[00:15:50] Uczniowie trzeciej klasy byli wysyłani do pielenia kołchozowej pszenicy – odzież i warunki pracy. [+]
[00:18:18] Komendant był okrutnym człowiekiem, który wysyłał ludzi do łagrów. Bronisław Dworecki, piętnastolatek, który ukradł 5 kg pszenicy został skazany na pięć lat łagru – tylko jemu udało się przeżyć i wrócić do domu. [+]
[00:20:10] Dzieci nie miały wakacji, uczniowie 5 klasy pracowali przy sianokosach i remontach w bazie. W latach powojennych umierało wiele dzieci i we wsi było niewielu chłopców. Boh. po latach dowiedział się, że w 1943 r. urodził się jego brat, który niedługo potem zmarł.
[00:22:50] Od piątej klasy dzieci uczyły się w szkole gminnej w Krasnej Polanie, szkoła mieściła się w dużej ziemiance. Zbieranie opału dla szkoły i wyjazdy na sadzenie lasu w okolicy Karagaszu – prowiant z domu, noclegi – sen kolegi Gieny Kuchniaka.
[00:27:45] Uczniowie z Rostowki chodzili pieszo do szkoły w Krasnej Polanie – odległość między wsiami. W szkole uczono się na dwie zmiany, dyżurni musieli pojawić się po zakończeniu nauki bez względu na odległość od miejsca zamieszkania [+]. Zimą dzieci mieszkały w internacie, wśród uczniów nie było Niemców ani Ukraińców, tylko Polacy i niewielu Rosjan. Czeczeni wyjechali w 1956 r., wysoka umieralność wśród zesłańców.
[00:31:44] Nauka rosyjskiego – w szkole zwalczano mówienie dialektami. Trudne warunki w internacie, który mieścił się w ziemiance. Internat dostawał węgiel gorszej jakości – przypadki sikania do łóżka z zimna. [+]
[00:35:32] Skutki sowieckiej propagandy – wiara w system, choć w rodzinie boh., który był najmłodszym dzieckiem i dorastał jako jedynak, zmarło sześcioro dzieci. Zainteresowanie radiem – boh., uczeń VI klasy, chciał się zapisać do kółka prowadzonego przez młodego nauczyciela fizyki Władysława Bieleckiego – powód odmowy. W następnym roku nauczyciela zabrano do wojska i kółko rozwiązano. [+]
[00:39:42] Boh. chciał był inżynierem radiotechnikiem i planował uczyć się w instytucie w Nowosybirsku – wyjazd na egzamin. Wrażenia po przyjeździe do dużego miasta. Władze uczelni wiedziały, że jest Polakiem – oceny na egzaminie, faworyzowanie Rosjan. Boh. nie został przyjęty – praca przy rozładowywaniu wagonów, by zebrać pieniądze na bilet do domu. [+]
[00:45:20] Boh. przez dwa lata przygotowywał się do ponownego egzaminu. Złożenie dokumentów do uczelni inżynierskich w kraju – powody odmowy przyjęcia na studia radiotechniczne [+]. Studia w Pawłodarze i Celinogradzie [obecnie Nur-Sułtan], dyplom inżyniera mechanika.
[00:48:32] Gdy boh. był w 9 klasie, do szkoły w Krasnej Polanie przyszli uczniowie z sąsiedniej Czernihowki, którzy opowiedzieli o nauczycielu radioamatorze. Boh. dostał od niego dwie książki – artykuły w „Pionierskiej Prawdzie”. W szkolnym gabinecie fizyki był zestawy pomocy do nauki radiotechniki, ale przysyłani nauczyciele nie znali się na tym i zestawów nie wyjmowano z szafki – kradzieże części. Boh. zbudował aparat i pierwszą rozmowę przeprowadził z Wołodią Kunke mieszkającym w Krasnodolsku. Działania radioamatorów były nielegalne – ostrzeżenie ze strony władz – konstruowanie aparatów, które łatwo można było rozebrać. [+]
[00:54:48] Na legalne nadawanie trzeba było uzyskać pozwolenie, ale nie wiadomo było, jak to zrobić. Podczas studiów Celinogradzie boh. dowiedział się, że na uczelni działa kółko radiotechniczne, jego szef wyjaśnił mu, jaka jest droga do uzyskania pozwolenia na działalność – sprawdzanie kandydatów na radioamatorów przez odpowiednie służby. [+]
[01:00:06] W 1980 r. boh. uzyskał pozwolenie – nawiązanie kontaktu z radioamatorami w Polsce. Jakość sprzętu i trudności techniczne. Śledzenie przez władze działalności radioamatorów w eterze. Różnica czasu podczas nawiązywania łączności z Polską – wstawanie o 3 nad ranem. W czasie stanu wojennego w Polsce pozabierano aparaty radioamatorom i ciągu pięciu lat boh. ani razu nie nawiązał kontaktu z Polakami. Stosunek boh. do języka polskiego, wytrwałe próby nawiązania łączności z krajem. [+]
[01:09:30] Nawiązywanie łączności w eterze, system kodów używanych do lokalizowania radioamatorów. Możliwość kupowania lepszej aparatury z Japonii.
[01:15:50] Boh. i Bronisław Marczewski założyli klub radioamatorów w budynku starej poczty. Początkowo przychodziło wiele osób, potem zostało trzech chłopaków. Warunki po przyjeździe do Polski – trudności z zamontowaniem odpowiedniej anteny, ocalenie drzewa dzięki antenie. W Kazachstanie boh. miał 30. metrowy maszt – trudności zamocowania konstrukcji w krainie silnych wiatrów.
[01:20:40] Boh. mieszkając w Kazachstanie kupił aparat w Polsce – wysłanie go do Krasnodolska. Budowa aparatów dla radioamatorów.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..