Leon Skórzewski (ur. 1925, Warszawa) – przed wojną zastępowy w 51 Warszawskiej Drużynie Harcerskiej im. Stefana Czarnieckiego. Wrzesień 1939 roku spędził na Bródnie w Warszawie, z grupą młodszych harcerzy został przydzielony do Kierownictwa Obrony Cywilnej na Pradze. Był gońcem aż do kapitulacji Warszawy. Uczestnik ruchu oporu: w 51 Warszawskiej Drużynie Harcerskiej był odpowiedzialny za przeprowadzanie obserwacji, przechodził szkolenia z łączności. W ramach Hufca Bródno dowodził drużyną BR-200 złożoną z młodszej młodzieży. W maju 1944 r. ukończył kurs tajnej Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty „Agricola”. W czasie okupacji pracował jako praktykant w przedstawicielstwie firmy Bosch. Jego pluton BR-BS został przed powstaniem przemianowany na Pluton 618 Armii Krajowej. Brał udział w powstaniu na Bródnie, ale już na początku drugiej połowy sierpnia dostał rozkaz przeprowadzenia harcerzy w rejon Choszczówki. Stamtąd mieli udać się do Kampinosu. Ponieważ przy przeprawie przez Wisłę poniesiono duże straty, na rozkaz powrócił z ludźmi na Bródno. Po wejściu Rosjan zmobilizowany do Armii Berlinga. Trafił do I Oficerskiej Szkoły Lotnictwa w Zamościu. W wojsku wcielony do karnej kompanii i wysłany do walk w Berlinie. Zdemobilizowany w 1946 roku. W 1952 roku ukończył wydział mechaniczny Politechniki Warszawskiej. Pracował w Zakładach Mechanicznych „Ursus” – w latach 1976-1982 na stanowisku dyrektora do spraw rozwoju i inwestycji.
mehr...
weniger
[00:00:10] Propozycja objęcia stanowiska kierowniczego w fabryce w Ursusie (28 maja 1976 r.), „poprawianie” życiorysu. Kłopoty z wdrażaniem licencji na ciągniki Massey-Ferguson M-F (wicepremier Wrzaszczyk). Podpisanie umowy o pracę 14 czerwca, pensja 12 tys. zł, w poprzedniej pracy 15 tys.
[00:05:00] Rozmowa z kolegą wiceministrem. Bezpłatne studia, zapłata za egzaminy poprawkowe, chciwy prof. Szczawiński. Odejście z przedsiębiorstwa elektronicznego. Pierwszy dzień w Ursusie 16 czerwca 1976 r., dyrektor Prugar Ketling, sekretarka p. Gabrysia postanowiła odejść na emeryturę.
[00:09:30] Jesień 1947, studia na Politechnice Warszawskiej, nadrabianie zaległości na kursie wstępnym. Kolejne osoby nieradzące sobie z wprowadzeniem licencji M-F. Boh. nie należał do PZPR. Praca zarobkowa podczas studiów. Mieczysław Kasprzycki – kolega Żyd z karnej kompanii, planował po wojnie wyjechać za granicę.
[00:17:45] W czasie studiów praca w forcie Wola (potem wojskowe Zakłady Mechaniczne nr 3 im. Marcelego Nowotki) – kadrowiec Żyd. Wybranie dziesięciu najlepszych inżynierów spośród studentów (m.in. brat boh. i Prugar-Ketling). Prugar-Ketling był synem generała Bronisława Prugar-Ketlinga, który wyemigrował w 1940 r. do Francji.
[00:21:50] Spotkanie z Prugar-Ketlingiem, poznanie kadry Ursusa, śledzenie boh. w pracy przez tajniaków. Oficjalne przejęcie obowiązków 17 czerwca. Ostrożna postawa, „rozpoznawanie terenu”, unikanie decyzji kadrowych. Rodzinne powiązania w Ursusie, szacunek dla współpracowników.
[00:31:18] Zebranie w zjednoczeniu budowlanym, wystąpienie dyrektora biura boh. Rozbudowa fabryki, stawianie nowych budynków w Ursusie, plac budowy o powierzchni 17 ha. Początek strajku [1976 r.] – tłum pod oknem, protest przeciw podwyżkom cen żywności. Zachowanie dyrekcji (dyr. generalny 7 dyrektorów poszczególnych dziedzin). Rozwój wypadków, tonujące rozmowy z robotnikami.
[00:36:07] Część robotników zatrzymała pociągi na torach, wykolejenie ekspresu. Wyjście boh. z zakładu na tory ok. południa. Rozejście się tłumu poza zakładem.
[00:39:50] Komunikat Piotra Jaroszewicza, telewizor wystawiony na dach stołówki, wycofanie się rządu z podwyżek. Widok wozów milicyjnych za torami przy zakładach Ursus.
[00:42:00] Ok. godz. 16 przejście milicji, spychanie strajkujących z torów, pałkarze z drewnianymi pałami, „ścieżka zdrowia”. Przemówienie artystki opozycyjnej. Kocioł ZOMO, pałowanie.
[00:45:00] Wzywanie następnego dnia na identyfikację (znaki na ciele) [+]. Niektórzy dyrektorzy schowani w toalecie. Pobicie I sekretarza PZPR Ursusa. Pacyfikacja strajku przez milicję. Przybycie Jana Józefa Lipskiego, wyganianie robotników z hal.
[00:49:00] Przekupywanie boh. – działka rekreacyjna koło Dobrego. Czerwiński z „Solidarności”. Butelki koniaku. Dobre stosunki z pracownikami.
[00:53:38] Zachowanie milicji pierwszego dnia strajku. Złagodzenie polityki rządu, wprowadzanie podwyżek po cichu, anulowanie kar. Nie było zwolnień z pracy.
[00:56:20] Robotnicy spychający lokomotywę zostali naznaczeniu przez tajniaków specjalną farbą świecącą przy lampie UV. Prowokatorzy ubecy. Szef kadr „Ursusa” zmuszony do przyjęcia do pracy 15 tajniaków na tygodnie przed strajkami. [+] Tajniacy przed wizytą Jaruzelskiego.
[01:01:15] Prugar-Ketling ostrzeżenie - urządzenie podsłuchowe i nagrywające na biurku. Tajniacy-prowokatorzy 26 czerwca [1976]. Wprowadzanie tajniaków do fabryki. Podpis boh. na dokumentach fabryki.
[01:06:15] Stała obecność agentów SB w Ursusie, mieli własny pokój. Dowódca pacyfikujący strajk pracował w zakładzie, werbowanie współpracowników. Boh. uważano za człowieka współpracującego. Infiltracja „Ursusa”, pracowało tam 18 tysięcy pracowników.
[01:11:48] Pozostanie robotników na torach pomimo wycofania się Jaroszewicza z podwyżek. Po godz. 17 weszło ZOMO. Następnego dnia zakład nie ruszył, wzywanie protestujących na przesłuchania.
[01:15:00] Wzywanie boh. na spotkania do KC PZPR, komitetu warszawskiego, dzielnicowego. Zakupy w sklepiku komitetu miejskiego, sekretarz KC Zbigniew Michałek. Poczucie obowiązku, praca po godzinach. Unikanie picia w pracy. Reakcje kadry zarządzającej na strajk w Ursusie. Prugar-Ketling usunięty z Ursusa wiosną 1977 r.
[01:20:15] Przebieg wydarzeń podczas strajku – płacząca kobieta, rozmowy z mężczyznami. Podbicie oka sekretarzowi POP PZPR. Nieznajomość boh. przez załogę fabryki. Dyrektor generalny podlegał ministerstwu, hierarchia zarzadzania. Boh. zarządzał 3 tys. ludzi.
[01:26:21] Budżet boh. na zakupy zagranicznych sprzętów: 20 mln dolarów (kontraktowanie). Przyjęcia z kontrahentami w pałacyku Jabłonowskich w Legionowie. Tajny agent pilnował boh. Pozostawanie do późnych godzin w pracy, niezadowolenie żony.
[01:34:29] Stanowisko boh. w „Ursusie”: dyrektor ds. inwestycji, podlegało mu 8 zakładów w terenie. Samochód służbowy: wygodna wołga z silnikiem mercedesa. Kolega: wiceminister przemysłu Eugeniusz Szatkowski. „Byłem i jestem propaństwowcem”.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Foksal 17, 00-372 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Foksal 17 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..