Anna Glinka z d. Milewska (ur. 1930, Dęblin) – jej ojciec Piotr Milewski był mechanikiem lotniczym w Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w Dęblinie. We wrześniu 1939 była świadkiem bombardowań lotniska, a potem zbrodni dokonywanych przez okupantów niemieckich. Po wojnie uzyskała „małą maturę”. W 1948 roku została przyjęta do Oficerskiej Szkoły Lotniczej w Dęblinie. Poznała tam przyszłego męża chorążego Eugeniusza Glinkę, który w ramach czystek stalinowskich został oskarżony o szpiegostwo i skazany w 1952 roku na wieloletnie więzienie. Po zwolnieniu męża z więzienia Anna Glinka przeprowadziła się do Bielska-Białej, a następnie Koszalina. Obecnie działa w miejscowym Światowym Związku Żołnierzy Armii Krajowej.
[00:00:07] Autoprezentacja boh. pochodzącej z wielodzietnej rodziny. Przedstawienie rodziców: Marii i Piotra.
[00:00:54] Boh. spędziła dzieciństwo na terenie lotniska w Dęblinie. Gdy miała 18 lat, została zatrudniona w referacie mundurowym na lotnisku. Ojciec pracował w warsztatach lotniczych, matka zajmowała się domem, po śmierci ojca w 1951 r. podjęła pracę. Refleksje związane z lotniskiem.
[00:04:15] W 1948 r. boh. podjęła pracę w Szkole Oficerskiej w Dęblinie. Należała do chóru i zespołu tanecznego. Pewnego dnia aresztowano dowódcę płk Ścibiora, który przyjechał z Anglii. Szef referatu, kpt. Moskal, nie chciał z boh. rozmawiać na ten temat. Dowódcą został Rosjanin płk Nigow.
[00:07:17] W 1952 r. boh. wyszła za mąż i niedługo potem wyjechała do Mierzęcic, gdzie mąż służył na lotnisku polowym – praca boh. Mąż, Eugeniusz Glinka, wyjechał w delegację do Warszawy i nie wrócił – wiadomość o jego aresztowaniu. Do boh. przyszedł oficer Informacji Wojskowej, Ziółkowski – jego zachowanie [+]. Wyjazd do Warszawy, gdzie boh. zgłosiła się do dowódcy Wojsk Lotniczych.
[00:12:40] Dochodzenie przeciwko mężowi prowadzono dwa lata, siedział m.in. w więzieniu przy ul. Rakowieckiej, potem we Wronkach. Pracował w kopalni w Chorzowie.
[00:14:30] Starania o zmniejszenie wyroku – objęcie męża amnestią. Potem okazało się, że groziła mu kara śmierci. Znajomy pułkownik pracował w prokuraturze wojskowej – jego pomoc. Po aresztowaniu męża boh. wróciła do Dęblina, ale nie przyjęto jej do pracy na lotnisku.
[00:16:48] Zezwolenia na wizyty u męża siedzącego w więzieniu przy ul. Rakowieckiej. Mąż został zwolniony w 1955 r. Trudności ze znalezieniem pracy – zwolnienie z Aeroklubu i innych miejsc. Dzięki matce boh. pracowała w Urzędzie Miejskim.
[koniec samodzielnej relacji – świadek odpowiada na pytania]
[00:19:10] Boh. urodziła się w 1930 r. w Dęblinie. Miasto przed wojną, ogród przydomowy przylegał do lotniska. Wspomnienie uroczystości po śmierci Marszałka Piłsudskiego. W Dziale Nauk szkoły lotniczej pracował szwagier boh., budynki szkoły. Boh. poszła od razu do drugiej klasy szkoły powszechnej.
[00:22:50] Ewakuacja rodzin wojskowych po wybuchu wojny – wyjazd nocą. Boh. pojechała w jednym bucie. Rodzina przebywała na wsi, gdy boh. zachorowała na malarię, członków rodziny usunięto z domu do stodoły. Znajomy felczer zdiagnozował boh., która chorowała przez kilka miesięcy. Relacja z Żydami przed wojną. Boh. dawała chleb biednej koleżance Żydówce. Gdy wracano do Dęblina, nad uciekinierami latały niemieckie samoloty, z których strzelano.
[00:27:10] Wspomnienie niemieckiego oficera, który zabijał ludzi na ulicy. Kupowanie chleba w czasie okupacji. W Dęblinie nie było getta. Koło cmentarza wojskowego utworzono obóz jeniecki, w którym przebywali m.in. Rosjanie, Włosi, Francuzi – odgłosy z obozu było słychać w domu. Dzieciaki przerzucały jedzenie za druty. Problemy z opałem – kradzieże desek z tartaku.
[00:31:00] W czasie okupacji boh. brała udział w nauczaniu dzieci. Organizacja lekcji tajnego nauczania, jednym z nauczycieli był pan Chruszcz. Boh. nie wiedziała o wybuchu powstania w Warszawie. Niemcy wywieźli brata i dwie siostry na roboty.
[00:34:02] Radość po zakończeniu wojny. Wjazd żołnierzy Armii Czerwonej do miasta – ojciec ukrył starsze córki na strychu. Boh. nie słyszała o ciężkich przestępstwach dokonanych przez czerwonoarmistów.
[00:36:15] Boh. skakała ze spadochronem, pierwszy skok wykonała w 1949 r. Po trzech skokach z wieży można było skoczyć z samolotu. Przyszły mąż, podobnie jak boh. śpiewał w chórze. Repertuar zespołu i stroje – pożyczona sukienka. Wspomnienie wizyty prezydenta Bieruta w Dęblinie.
[00:41:00] Wspomnienie płk Szczepana Ścibiora, o śmierci pułkownika boh. dowiedziała się od jego żony. Na Boże Narodzenie córki pułkownika dostały podarte rękawiczki. Potem aresztowano innych pilotów, w tym męża boh.
[00:43:50] Ślub odbył się w kościele o szóstej rano, był też ślub cywilny. Boh. nie była na procesie męża, dwóch sędziów było za karą śmierci. Męża posądzano o chęć ucieczki za granicę. Ucieczka majora Ryszarda Obacza razem z rodziną na Zachód. Uciekli też szkolni koledzy męża: Jaźwiński i Jarecki.
[00:47:03] W czasie śledztwa mąż był torturowany i ogłuchł na jedno ucho z powodu bicia. Boh. nie poznała go, gdy wrócił po czterech latach do domu. Po aresztowaniu od boh. odsunęli się oficerowie stacjonujący w Mierzęcicach, początkowo rozmawiał z nią tylko radziecki pułkownik. Pomoc jednego z oficerów. Boh. bała się rozmów o aresztowanym mężu. Boh. brała ślub w kwietniu, a męża aresztowano w grudniu. [+]
[00:52:35] Okoliczności wyjazdu do Rosnowa, gdzie była jednostka wojskowa – zamieszkanie w Białogardzie, potem w Koszalinie. Mąż nie podjął pracy w wojsku, ale odwiedzał kolegów z Aeroklubu w Bielsku-Białej.
[00:55:40] Opinia na temat „Solidarności” i Lecha Wałęsy. Mąż nie mógł znaleźć pracy, potem dzięki pomocy znajomego znalazł pracę w Niemczech. Boh. namawiano, by wstąpiła do PZPR. Charakter męża po pobycie w więzieniu – przejawy traumy.
[00:59:35] Mąż urodził się w Krakowie, podczas okupacji rodzina mieszkała w Gdowie. Ojciec redagował gazetkę Armii Krajowej i syn mu pomagał. Po wojnie przyszły mąż ukończył Szkołę Lotniczą w Dęblinie. W chwili aresztowania był porucznikiem lotnictwa. Zmarł w 2013 r.
[01:01:50] Boh. pracowała jako ekspedientka w sklepie mięsnym, koleżanki namawiały ją do podkradania towaru. W czasie śmierci Stalina była w Warszawie – zachowanie ludzi na ulicy. [+]
[01:04:15] Boh. nie została zawiadomiona o rozprawie męża. Skutkiem starania o odszkodowanie było zapłacenie zaległych pensji.
[01:06:45] Dzień wprowadzenia stanu wojennego – czołgi na ulicach, żołnierze grzejący się przy koksownikach.
[01:08:56] Współczesna reakcja na wspomnienie przeżyć męża. Sny boh.
więcej...
mniej
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Warszawie
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Pon. - Pt. 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Wt. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji
W Archiwum Instytutu Pileckiego gromadzimy i udostępniamy dokumenty w wersji cyfrowej. Zapisane są w nich losy obywateli polskich, którzy w XX wieku doświadczyli dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego. Pozyskujemy kopie cyfrowe dokumentów, których oryginały znajdują się w zbiorach wielu instytucji polskich i zagranicznych, m.in.: Bundesarchiv, United Nations Archives, brytyjskich National Archives i polskich archiwów państwowych. Budujemy w ten sposób centrum wiedzy i ośrodek kompleksowych badań nad II wojną światową i podwójną okupacją w Polsce. Dla naukowców, dziennikarzy, ludzi kultury, rodzin ofiar i świadków zbrodni oraz wszystkich innych zainteresowanych historią.
Portal internetowy archiwum.instytutpileckiego.pl prezentuje pełny katalog naszych zbiorów. Pozwala się po nich poruszać z wykorzystaniem funkcji pełnotekstowego przeszukiwania dokumentów. Zawiera także opisy poszczególnych obiektów. Z treścią dokumentów zapoznać się można tylko w czytelniach Biblioteki Instytutu Pileckiego w Warszawie i w Berlinie, w których nasi pracownicy służą pomocą w przypadku pytań dotyczących zbiorów, pomagają użytkownikom w korzystaniu z naszych katalogów internetowych, umożliwiają wgląd do materiałów objętych ograniczeniami dostępności.
Niektóre dokumenty, np. te pochodzące z kolekcji Bundesarchiv czy Ośrodka Karta, są jednak objęte ograniczeniami dostępności, które wynikają z umów między Instytutem a tymi instytucjami. Po przybyciu do Biblioteki należy wówczas dopełnić formalności, podpisując stosowne oświadczenia, aby uzyskać dostęp do treści dokumentów na miejscu. Informacje dotyczące ograniczeń dostępu są zawarte w regulaminie Biblioteki. Przed wizytą zachęcamy do zapoznania się z zakresem i strukturą naszych zasobów archiwalnych, bibliotecznych i audiowizualnych, a także z regulaminem[hiperłącze] pobytu i korzystania ze zbiorów.
Wszystkich zainteresowanych skorzystaniem z naszych zbiorów zapraszamy do siedziby Instytutu Pileckiego przy ul. Stawki 2 w Warszawie. Biblioteka jest otwarta od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00–15.00. Przed wizytą należy się umówić. Można to zrobić, wysyłając e-mail na adres czytelnia@instytutpileckiego.pl lub dzwoniąc pod numer (+48) 22 182 24 75.
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie znajduje się przy Pariser Platz 4a. Jest otwarta od wtorku do piątku w godzinach 10.30–17.30. Wizytę można odbyć po wcześniejszym umówieniu się, wysyłając e-mail na adres bibliothek@pileckiinstitut.de lub dzwoniąc pod numer (+49) 30 275 78 955.
Prosimy zapoznać się z polityką prywatności. Korzystanie z serwisu internetowego oznacza akceptację jego warunków.