Bolesław Chamielec (ur. 1924, Witosówka) – syn osadnika wojskowego, w 1939 roku uczeń szkoły w Trembowli. W 1940 roku został deportowany wraz z rodzicami i trójką rodzeństwa do Związku Radzieckiego w rejon priłużski Komi ASRR, do osiedla specjalnego Łopja. Od lutego 1940 roku do maja 1943 roku pracował przy wyrębie lasu. W maju 1943 dowiedział się o formowaniu 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki i zgłosił się na ochotnika do wojska. 17 maja 1943 roku został wcielony do 1 pułku artylerii lekkiej jako zwiadowca. Brał udział we wszystkich operacjach 1 Dywizji Piechoty od Lenino aż do Łaby. W czasie walk awansował na dowódcę plutonu zwiadu. Podczas działań wojennych był trzykrotnie ranny i kontuzjowany. Po wojnie służył w Ludowym Wojsku Polskim jako żołnierz zawodowy. Od czerwca 1945 do 1947 roku walczył z Ukraińską Powstańczą Armią. W czasie służby był m.in. wykładowcą w Oficerskiej Szkole Artylerii w Toruniu, pracował też w administracji wojskowej. 31 lipca 1975 roku zostały zwolniony do rezerwy ze względu na stan zdrowia. Pracował jako inspektor do spraw obronności i obrony cywilnej w Urzędzie Miasta i Gminy Maszewo oraz w Urzędzie Gminy Marianowo. Jest Kawalerem Orderu Virtuti Militari.
więcej...
mniej
[00:00:07] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1924 r. w Witosówce koło Trembowli na Podolu.
[00:00:45] Przedstawienie rodziców: Bronisławy i Alojzego. Rodzice prowadzili gospodarstwo rolne, mieli ponad 40 hektarów ziemi. Ojciec był żołnierzem, w Witosówce mieszkali tylko polscy osadnicy. Przed wojną boh. ukończył siedem klas szkoły powszechnej, chodził do szkoły w Trembowli – wycieczki na zamek. Stosunki z Ukraińcami.
[00:04:12] Boh. nie pamięta wybuchu II wojny. W sąsiednich wsiach mieszkali Polacy i Ukraińcy. Podczas deportacji rodzina miała 15 minut na spakowanie się i niczego nie zabrano – wyjazd własnym zaprzęgiem [+]. Deportowano rodziców i czwórkę dzieci, boh. nie pamięta podróży do Republiki Komi. Rodzina trafiła do baraków w lesie, zesłańcy pracowali przy wyrębie lasu, boh. zwoził drewno z lasu. Robotnicy mieli nadzorcę, który czasem im pomagał. Jedzenie kupowano w sklepie, dobrzy pracownicy jedli w stołówkach. W niedzielę nie pracowano, można było chodzić do cerkwi. Obchodzono Wigilię i Boże Narodzenie.
[00:14:10] Boh. zgłosił się na ochotnika do polskiego wojska. Stosunek Rosjan do Polaków. Boh. nie pamięta przyjazdu do Sielc nad Oką – umundurowanie żołnierzy 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Boh. był zwiadowcą w 1 pułku artylerii, w drużynie zwiadu było ośmiu żołnierzy. Brał udział w bitwie pod Lenino – zadania zwiadu. Wielu żołnierzy zginęło, a boh. został kontuzjowany i trafił do szpitala. Szybki awans do stopnia podporucznika. [+]
[00:22:48] Podczas bitwy pod Lenino boh. wziął do niewoli czterech Niemców i odznaczono go za to krzyżem Virtuti Militari. Uzbrojenie żołnierzy. Boh. nie pamięta, co się działo po bitwie pod Lenino. W czasie powstania w Warszawie 1 pułk artylerii znajdował się daleko od stolicy – miasto po walkach. Żołnierze wiedzieli o powstaniu, ale o nim nie rozmawiali. [+]
[00:26:37] Boh. brał udział w pogrzebach kolegów. Raz widział gen. Berlinga. Obchodzenie świąt w wojsku – lepsze jedzenie. Relacje między żołnierzami polskimi i czerwonoarmistami. Reakcje ludności cywilnej podczas wyzwalania polskich miast.
[00:30:30] Boh. brał udział w walkach o Wał Pomorski, ale już tego nie pamięta. Poszedł do wojska na ochotnika, dwa razy został ranny i raz kontuzjowany. Okoliczności zranienia w nogę, kontuzja podczas forsowania Wisły.
[00:34:50] Boh. dostał Krzyż Virtuti Militari za rozbicie niemieckiej baterii podczas walk nad Wisłą. Odznaczenie wręczono w czasie apelu.
[00:36:15] Koledzy z wojska już nie żyją, boh. nie pamięta ich nazwisk. Brał udział w walkach o Kołobrzeg, specyfika służby w zwiadzie. Przejście przez miejscowości zamieszkane przez Niemców – przypadki zabijania polskich żołnierzy. Boh. nie słyszał o zbrodni w Podgajach.
[00:41:00] Wyżywienie na froncie. Boh. nie zetknął się z dezercją w wojsku ani z karaniem żołnierzy. W pułku nie było kobiet-żołnierek.
[00:43:48] Boh. brał udział w forsowaniu Odry, które było „ładne”. Boh. nie pamięta zdobycia Berlina ani dnia końca wojny.
[00:45:00] Przedwojenna Trembowla. Po wojnie boh. odwiedzał rodzinne strony. Boh. skończył wojnę w stopniu podporucznika, był potem wykładowcą w szkole oficerskiej. Stan zdrowia, zaniki pamięci.
więcej...
mniej
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Warszawie
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Pon. - Pt. 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Wt. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji
W Archiwum Instytutu Pileckiego gromadzimy i udostępniamy dokumenty w wersji cyfrowej. Zapisane są w nich losy obywateli polskich, którzy w XX wieku doświadczyli dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego. Pozyskujemy kopie cyfrowe dokumentów, których oryginały znajdują się w zbiorach wielu instytucji polskich i zagranicznych, m.in.: Bundesarchiv, United Nations Archives, brytyjskich National Archives i polskich archiwów państwowych. Budujemy w ten sposób centrum wiedzy i ośrodek kompleksowych badań nad II wojną światową i podwójną okupacją w Polsce. Dla naukowców, dziennikarzy, ludzi kultury, rodzin ofiar i świadków zbrodni oraz wszystkich innych zainteresowanych historią.
Portal internetowy archiwum.instytutpileckiego.pl prezentuje pełny katalog naszych zbiorów. Pozwala się po nich poruszać z wykorzystaniem funkcji pełnotekstowego przeszukiwania dokumentów. Zawiera także opisy poszczególnych obiektów. Z treścią dokumentów zapoznać się można tylko w czytelniach Biblioteki Instytutu Pileckiego w Warszawie i w Berlinie, w których nasi pracownicy służą pomocą w przypadku pytań dotyczących zbiorów, pomagają użytkownikom w korzystaniu z naszych katalogów internetowych, umożliwiają wgląd do materiałów objętych ograniczeniami dostępności.
Niektóre dokumenty, np. te pochodzące z kolekcji Bundesarchiv czy Ośrodka Karta, są jednak objęte ograniczeniami dostępności, które wynikają z umów między Instytutem a tymi instytucjami. Po przybyciu do Biblioteki należy wówczas dopełnić formalności, podpisując stosowne oświadczenia, aby uzyskać dostęp do treści dokumentów na miejscu. Informacje dotyczące ograniczeń dostępu są zawarte w regulaminie Biblioteki. Przed wizytą zachęcamy do zapoznania się z zakresem i strukturą naszych zasobów archiwalnych, bibliotecznych i audiowizualnych, a także z regulaminem[hiperłącze] pobytu i korzystania ze zbiorów.
Wszystkich zainteresowanych skorzystaniem z naszych zbiorów zapraszamy do siedziby Instytutu Pileckiego przy ul. Stawki 2 w Warszawie. Biblioteka jest otwarta od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00–15.00. Przed wizytą należy się umówić. Można to zrobić, wysyłając e-mail na adres czytelnia@instytutpileckiego.pl lub dzwoniąc pod numer (+48) 22 182 24 75.
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie znajduje się przy Pariser Platz 4a. Jest otwarta od wtorku do piątku w godzinach 10.30–17.30. Wizytę można odbyć po wcześniejszym umówieniu się, wysyłając e-mail na adres bibliothek@pileckiinstitut.de lub dzwoniąc pod numer (+49) 30 275 78 955.
Prosimy zapoznać się z polityką prywatności. Korzystanie z serwisu internetowego oznacza akceptację jego warunków.