Bolesław Chamielec (ur. 1924, Witosówka) – syn osadnika wojskowego, w 1939 roku uczeń szkoły w Trembowli. W 1940 roku został deportowany wraz z rodzicami i trójką rodzeństwa do Związku Radzieckiego w rejon priłużski Komi ASRR, do osiedla specjalnego Łopja. Od lutego 1940 roku do maja 1943 roku pracował przy wyrębie lasu. W maju 1943 dowiedział się o formowaniu 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki i zgłosił się na ochotnika do wojska. 17 maja 1943 roku został wcielony do 1 pułku artylerii lekkiej jako zwiadowca. Brał udział we wszystkich operacjach 1 Dywizji Piechoty od Lenino aż do Łaby. W czasie walk awansował na dowódcę plutonu zwiadu. Podczas działań wojennych był trzykrotnie ranny i kontuzjowany. Po wojnie służył w Ludowym Wojsku Polskim jako żołnierz zawodowy. Od czerwca 1945 do 1947 roku walczył z Ukraińską Powstańczą Armią. W czasie służby był m.in. wykładowcą w Oficerskiej Szkole Artylerii w Toruniu, pracował też w administracji wojskowej. 31 lipca 1975 roku zostały zwolniony do rezerwy ze względu na stan zdrowia. Pracował jako inspektor do spraw obronności i obrony cywilnej w Urzędzie Miasta i Gminy Maszewo oraz w Urzędzie Gminy Marianowo. Jest Kawalerem Orderu Virtuti Militari.
more...
less
[00:00:07] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1924 r. w Witosówce koło Trembowli na Podolu.
[00:00:45] Przedstawienie rodziców: Bronisławy i Alojzego. Rodzice prowadzili gospodarstwo rolne, mieli ponad 40 hektarów ziemi. Ojciec był żołnierzem, w Witosówce mieszkali tylko polscy osadnicy. Przed wojną boh. ukończył siedem klas szkoły powszechnej, chodził do szkoły w Trembowli – wycieczki na zamek. Stosunki z Ukraińcami.
[00:04:12] Boh. nie pamięta wybuchu II wojny. W sąsiednich wsiach mieszkali Polacy i Ukraińcy. Podczas deportacji rodzina miała 15 minut na spakowanie się i niczego nie zabrano – wyjazd własnym zaprzęgiem [+]. Deportowano rodziców i czwórkę dzieci, boh. nie pamięta podróży do Republiki Komi. Rodzina trafiła do baraków w lesie, zesłańcy pracowali przy wyrębie lasu, boh. zwoził drewno z lasu. Robotnicy mieli nadzorcę, który czasem im pomagał. Jedzenie kupowano w sklepie, dobrzy pracownicy jedli w stołówkach. W niedzielę nie pracowano, można było chodzić do cerkwi. Obchodzono Wigilię i Boże Narodzenie.
[00:14:10] Boh. zgłosił się na ochotnika do polskiego wojska. Stosunek Rosjan do Polaków. Boh. nie pamięta przyjazdu do Sielc nad Oką – umundurowanie żołnierzy 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Boh. był zwiadowcą w 1 pułku artylerii, w drużynie zwiadu było ośmiu żołnierzy. Brał udział w bitwie pod Lenino – zadania zwiadu. Wielu żołnierzy zginęło, a boh. został kontuzjowany i trafił do szpitala. Szybki awans do stopnia podporucznika. [+]
[00:22:48] Podczas bitwy pod Lenino boh. wziął do niewoli czterech Niemców i odznaczono go za to krzyżem Virtuti Militari. Uzbrojenie żołnierzy. Boh. nie pamięta, co się działo po bitwie pod Lenino. W czasie powstania w Warszawie 1 pułk artylerii znajdował się daleko od stolicy – miasto po walkach. Żołnierze wiedzieli o powstaniu, ale o nim nie rozmawiali. [+]
[00:26:37] Boh. brał udział w pogrzebach kolegów. Raz widział gen. Berlinga. Obchodzenie świąt w wojsku – lepsze jedzenie. Relacje między żołnierzami polskimi i czerwonoarmistami. Reakcje ludności cywilnej podczas wyzwalania polskich miast.
[00:30:30] Boh. brał udział w walkach o Wał Pomorski, ale już tego nie pamięta. Poszedł do wojska na ochotnika, dwa razy został ranny i raz kontuzjowany. Okoliczności zranienia w nogę, kontuzja podczas forsowania Wisły.
[00:34:50] Boh. dostał Krzyż Virtuti Militari za rozbicie niemieckiej baterii podczas walk nad Wisłą. Odznaczenie wręczono w czasie apelu.
[00:36:15] Koledzy z wojska już nie żyją, boh. nie pamięta ich nazwisk. Brał udział w walkach o Kołobrzeg, specyfika służby w zwiadzie. Przejście przez miejscowości zamieszkane przez Niemców – przypadki zabijania polskich żołnierzy. Boh. nie słyszał o zbrodni w Podgajach.
[00:41:00] Wyżywienie na froncie. Boh. nie zetknął się z dezercją w wojsku ani z karaniem żołnierzy. W pułku nie było kobiet-żołnierek.
[00:43:48] Boh. brał udział w forsowaniu Odry, które było „ładne”. Boh. nie pamięta zdobycia Berlina ani dnia końca wojny.
[00:45:00] Przedwojenna Trembowla. Po wojnie boh. odwiedzał rodzinne strony. Boh. skończył wojnę w stopniu podporucznika, był potem wykładowcą w szkole oficerskiej. Stan zdrowia, zaniki pamięci.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.