Anna Bogucka-Skowrońska (ur. 1942, Radom) – polska polityk, działaczka opozycji antykomunistycznej, prawnik, adwokat, senator I, II i IV kadencji, sędzia Trybunału Stanu. Pochodzi z rodziny radomskich lekarzy. Absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W latach 1971-1981 działaczka Stronnictwa Demokratycznego. Od 1980 roku związana z NSZZ „Solidarność”. W stanie wojennym internowana m.in. w Strzebielinku i bydgoskim Fordonie. Brała udział w kilkudziesięciu procesach politycznych jako adwokatka m.in. Lecha Wałęsy, Anny Walentynowicz, Bogdana Lisa i Zbigniewa Romaszewskiego. Członkini Komitetu Helsińskiego. Po 1989 roku zasiadała w Senacie I, II i IV kadencji, pełniła funkcję sędziego Trybunału Stanu oraz przewodniczącej Rady Miejskiej w Słupsku. Dama Orderu Odrodzenia Polski III i IV klasy.
[00:00:08] Informacje o planach władzy. Boh. wspierała NSZZ „S” od początku, niewiele osób wykształconych było w zarządzie, ścieranie się rozmaitych poglądów. Najbardziej radykalni byli uwikłani we współpracę z SB. Szef zarządu regionu Wojciech Zierke, współpracownik SB. Przyjaźnił sie z funkcjonariuszem SB Pajchertem. Załatwiano głównie sprawy pracownicze i socjalne. Książka prof. Igora Hałagidy ujawniająca współpracowników SB.
[00:04:40] Bezinteresowna pomoc ze strony boh. Obrona drobnego złodzieja Marka Kozłowskiego, znajomość z mamą Ireną Kozłowską. Poznanie przez Kozłowskiego w więzieniu Romaszewskich, rozpoczęcie działalności w regionie słupskim „S”.
[01:07:20] Prowokacja ubecka wobec Kozłowskiego, fałszywe zeznania prostytutek. Obrona Kozłowskiego. Szantaż ubeka, brak wsparcia ze strony innych adwokatów. Szykany wobec boh., zastraszenia, nękanie telefoniczne.
[00:13:08] Poznanie Zbigniewa Romaszewskiego, przekazanie obrony Kozłowskiego Taylorowi. Obecność Wałęsy na rozprawie. Gazetka „Robotnik”. Sprawa Kozłowskiego weszła do porozumień gdańskich. Wprowadzenie stanu wojennego, najście milicjantów, poinformowanie o „wojnie”.
[00:17:35] Zabranie boh. na komendę przy ul. Reymonta – w plecaku swetry, chleb. Materace obite dermą w celi, internowane kobiety z zarządu regionu zwolnione następnego dnia. Kawa przygotowana przez milicjanta. Traktowanie internowanych w areszcie.
[00:21:10] Rutynowe czynności w areszcie: odciski palców, fotografie. Rozdawanie posiłków. Poczucie nierzeczywistości. [+]. Przewiezienie sukami na lotnisko w Redzikowie, rozmowy zatrzymanych. Czołgi na poboczach. Więzienie w Strzebielinku. Cela 16-osobowa, łóżka piętrowe, warunki sanitarne.
[00:27:40] Pisanie odwołań od decyzji dla internowanych, jedzenie zarobaczonej kaszy. [+] Oświadczenie o depozycie na wypadek śmierci. Opiekun internowanych, konwencja o jeńcach. Ubrania, majtki ocieplane do kolan, koszule wiązane troczkami, skarpety wojskowe.
[00:32:52] Poznanie Joanny Gwiazdy w Strzebielinku, Halina Winiarska, napis „Solidarność” na prześcieradle, Alina Pienkowska, śpiewanie pieśni religijnych. Wyjazd w środku nocy ciemną chłodnią. Wyrzucanie karteczek z nazwiskami na zewnątrz. Postój w szczerym polu. [+] Przepowiednia Cyganki, wspólne sikanie.
[00:38:30] Przyjazd do Fordonu w Bydgoszczy, cele 4-osobowe. Rozmowa z naczelniczką, obawa o istnienie listy „S” pracowników aparatu władzy przeznaczonych do likwidacji [+]. Przygotowania do Bożego Narodzenia, zrobienie kart do gry. Choinki w celach, wycinanie ozdób.
[00:41:37] Biblioteka więzienna, rygor w celi, reakcja Joanny Gwiazdy. Stosunki z oddziałową. Amnestia dla więźniów politycznych, rozmowa z ubekiem, przewiezienie boh. do Słupska, nocleg na ławce na posterunku. Rozmowa ostrzegawcza z komendantem. Poręczenia za boh., wypuszczenie do domu bez dokumentów. Wyjazd z dziećmi do Radomia na święta.
[00:49:30] Ulotki o uwolnienie boh. z internowania, dary dla rodziny od księży: indyki. Zajmowanie się sprawami opozycjonistów i księży. Syn wuja z Kedywu Jędrzej, ostrożność boh. Sąsiadka była współpracowniczką SB. Futra w szafie. [+]
[00:53:14] Podziemna „S”. „Dom otwarty” u boh., zapobiegliwa gospodyni, chleb z powidłami i herbata – przesiadywanie ludzi. Przeniesienie spotkań do mieszkania Henryka Grządzielskiego.
[00:55:17] Poznanie Edwarda Müllera z zakładu „Pomorzanka”, OKO Okręgowy Komitet Oporu, wydawanie ulotek. Skazany przez sąd wojskowy. Lekarka „Solidarności” [Tunia Wasak], powstanie nieformalnej grupy opozycyjnej.
[00:57:32] inne małe grupy: Grupa Orła Białego (Jerzy Sadka). Procesy w trybie doraźnym, sędziowie cywilni nie chcieli orzekać. Syn boh. studiował w Gdańsku, potajemnie kolportował „Umysł zniewolony” Miłosza. Książka autorstwa boh. z 2005 r.
[01:01:00] Okręgowe Komitety Oporu były uważane za „związki przestępcze”. Sędziowie wojskowi, Sąd Pomorskiego Okręgu Wojskowego w Bydgoszczy, młodzi sędziowie, np. sędzia płk. Bogdan Rychlicki. Bunt młodych pułkowników, szanowali „S”, „gonili ubeków”.
[01:02:53] Od pierwszych dni stanu wojennego kontakt z Komitetem Prymasowskim (Jacek Taylor, Zofia Kuratowska, Jacek Kuroń). Obrona Romaszewskiego na procesie KOR. Kuroń przeciwny likwidacji PGR. „Biuro” komitetu w przedsionku kościoła przy Piwnej. Prawnicy z komitetu nie rozdzielali darów ani pieniędzy, tylko sporządzali listy potrzebujących. Oskarżenie boh. przez UB o kradzież pieniędzy ze skarbonek – szykany UB. [+] Akcje pomocowe organizowane przez boh. Profilaktyczne zatrzymywanie boh. przed domem. Prowadzenie spraw politycznych w Koszalinie (Anna Sztark, Gabriela Cwojdzińska). „Zatrzymanie Matki Boskiej”. [+]
[01:10:56] Sprawy ciągnęły się do kolejnych amnestii. Pozamerytoryczne środki oddziaływania na procesach: pozytywne wpływanie na nastrój sędziego Rychlickiego – piękne dziewczęta na sali sądowej [+]. Mężczyzna „wpływający podświadomie na myśli” prokuratora [+]. Postawa Rychlickiego.
[01:13:41] Pomysł przysłania księdza do sądu dla 5 oskarżonych, rozmowa z Rychlickim. Naiwność księdza Jana Giriatowicza. „Nawrócenie ubeka”. Specyfika Sądu Pomorskiego Okręgu Wojskowego w Bydgoszczy.
[01:19:52] Procesy działaczy Ruchu Wolność i Pokój, Ruchu Młodej Polski, KOR. Rozpoczęcie studiów teologicznych dla świeckich w Warszawie. Widzenia z Romaszewskim w soboty. Autorytarna władza uderzała w samorządy. Protest boh. wobec obecnych zmian samorządowych – likwidacja starostwa w Słupsku. Projekt utworzenia województwa środkowopomorskiego według pomysłu Jarosława Kaczyńskiego.
[01:25:02] Obrona Romaszewskiego przez boh. i Jacka Taylora w sądzie wojskowym okręgu warszawskiego na procesie KOR, emitowanie procesu przez Radio Solidarność w całej Warszawie. Przemycanie na salę sądową magnetofonów otrzymanych z „jakiejś ambasady”. Wstrzymanie procesu. Adwokat Tadeusz de Virion, nadajnik radiowy w koszyku z czereśniami na oknie. [+]
[01:30:45] Choroba boh. od 1981 r., kandydowanie do rady miejskiej w 2002 r. Znajomość z Lechem i Jarosławem Kaczyńskimi z kościoła św. Brygidy. Konferencja na UW na temat kary śmierci, Jarosław Kaczyński („inny Lechu”) był zwolennikiem kary śmierci, boh. przeciwko. Tworzenie Porozumienie Centrum, propozycja kandydowania do parlamentu. Odmowa boh., reakcja Kaczyńskiego. Kondolencje po katastrofie smoleńskiej.
[01:37:04] Stworzenie Krajowej Rady Sądownictwa. Przy Okrągłym Stole boh. w zespole ds. reformy prawa karnego z ramienia Komitetu Helsińskiego. Bp Jeż stworzył w diecezji słupskiej filię komitetu prymasowskiego, boh. była współpracownikiem razem z Edwardem Müllerem z ramienia „S” . Boh. pisała analizy dla Komitetu Helsińskiego, kopie przepisywała na maszynie siostra Maksymiliana, sekretarka sekretarza episkopatu Bronisława Dąbrowskiego. Aresztowany Marek Antoni Nowicki z Fundacji Helsińskiej.
[01:41:50] Wyjazdy boh. w góry w momentach zagrożenia „wsypą”. Droga z synem do Morskiego Oka, spotkanie adwokata z Kołobrzegu Wiesława Uptasa, zabawa w tworzenie jednodniowej podziemnej organizacji opozycyjnej.
więcej...
mniej
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Warszawie
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Pon. - Pt. 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Wt. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji
W Archiwum Instytutu Pileckiego gromadzimy i udostępniamy dokumenty w wersji cyfrowej. Zapisane są w nich losy obywateli polskich, którzy w XX wieku doświadczyli dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego. Pozyskujemy kopie cyfrowe dokumentów, których oryginały znajdują się w zbiorach wielu instytucji polskich i zagranicznych, m.in.: Bundesarchiv, United Nations Archives, brytyjskich National Archives i polskich archiwów państwowych. Budujemy w ten sposób centrum wiedzy i ośrodek kompleksowych badań nad II wojną światową i podwójną okupacją w Polsce. Dla naukowców, dziennikarzy, ludzi kultury, rodzin ofiar i świadków zbrodni oraz wszystkich innych zainteresowanych historią.
Portal internetowy archiwum.instytutpileckiego.pl prezentuje pełny katalog naszych zbiorów. Pozwala się po nich poruszać z wykorzystaniem funkcji pełnotekstowego przeszukiwania dokumentów. Zawiera także opisy poszczególnych obiektów. Z treścią dokumentów zapoznać się można tylko w czytelniach Biblioteki Instytutu Pileckiego w Warszawie i w Berlinie, w których nasi pracownicy służą pomocą w przypadku pytań dotyczących zbiorów, pomagają użytkownikom w korzystaniu z naszych katalogów internetowych, umożliwiają wgląd do materiałów objętych ograniczeniami dostępności.
Niektóre dokumenty, np. te pochodzące z kolekcji Bundesarchiv czy Ośrodka Karta, są jednak objęte ograniczeniami dostępności, które wynikają z umów między Instytutem a tymi instytucjami. Po przybyciu do Biblioteki należy wówczas dopełnić formalności, podpisując stosowne oświadczenia, aby uzyskać dostęp do treści dokumentów na miejscu. Informacje dotyczące ograniczeń dostępu są zawarte w regulaminie Biblioteki. Przed wizytą zachęcamy do zapoznania się z zakresem i strukturą naszych zasobów archiwalnych, bibliotecznych i audiowizualnych, a także z regulaminem[hiperłącze] pobytu i korzystania ze zbiorów.
Wszystkich zainteresowanych skorzystaniem z naszych zbiorów zapraszamy do siedziby Instytutu Pileckiego przy ul. Stawki 2 w Warszawie. Biblioteka jest otwarta od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00–15.00. Przed wizytą należy się umówić. Można to zrobić, wysyłając e-mail na adres czytelnia@instytutpileckiego.pl lub dzwoniąc pod numer (+48) 22 182 24 75.
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie znajduje się przy Pariser Platz 4a. Jest otwarta od wtorku do piątku w godzinach 10.30–17.30. Wizytę można odbyć po wcześniejszym umówieniu się, wysyłając e-mail na adres bibliothek@pileckiinstitut.de lub dzwoniąc pod numer (+49) 30 275 78 955.
Prosimy zapoznać się z polityką prywatności. Korzystanie z serwisu internetowego oznacza akceptację jego warunków.