Wojciech Szot (ur. 1947, Annopol) – jego ojciec Stanisław przed wojną zajmował się pracą na roli, po wojnie pracował w Annopolu jako fryzjer, a następnie jako wozak konny w Gminnej Spółdzielni Samopomoc Chłopska. Stanisław miał brata Józefa (ur. 1917), który po wojnie wyjechał na Ziemie Odzyskane, brata Adama (ur. w latach 20.), który w roku 1953/54 utopił się w starorzeczu Wisły w Zabełczu, oraz siostrę Milkę (ur. 1924), zamieszkałą w okolicach Kraśnika. Urodzona w 1917 roku w Annopolu (Rachowie) matka Pelagia z domu Zgardzińska pracowała przed wojną w majątku dziedzica Rachowa, Jakoba Rozenberga. W czasie okupacji pracowała w tym majątku zarządzanym przez niemieckiego komendanta Ottona Lazarczyka. Po wojnie była sprzedawczynią w sklepach Gminnej Spółdzielni SCh w Annopolu. Młodszy brat matki, Zbigniew Zgardziński w 1943 roku został przez mieszkańca Annopola zadenuncjowany Niemcom (prawdopodobnie za ukrywanie Żydów) i wywieziony na roboty przymusowe do III Rzeszy. Po wojnie pracował na statku, a następnie osiedlił się w Wietnamie. Drugi brat matki Bronisław Zgardziński był kamasznikiem, zajmował się szyciem butów
po wojnie pracował w Usługowym Zakładzie Szewskim w Annopolu przez wiele lat będąc jego kierownikiem. W 1944 roku Pelagia Zgardzińska wyszła za mąż za Stanisława Szota. Wojciech jest jednym z czworga rodzeństwa: najstarsza siostra Alicja (ur. 1945), po mężu Wolska, brat Józef (1948) mieszka wraz z żoną w Annopolu, najmłodszy brat Zbigniew (1959) mieszkał i pracował w Annopolu, zmarł w wieku 40 lat. Wojciech w latach 1955-1962 uczęszczał do 7-klasowej Szkoły Podstawowej w Annopolu. W roku 1962 rozpoczął naukę w Zasadniczej Szkole Zawodowej w Kraśniku na kierunku kierowca mechanik samochodowy. Następnie kontynuował naukę w Technikum Samochodowym przy Państwowym Przedsiębiorstwie Komunikacji Samochodowej w Kraśniku, którą ukończył w 1966 roku z dyplomem technika mechanika samochodowego. Podjął pracę w Państwowym Przedsiębiorstwie Komunikacji Samochodowej w Kraśniku. Od jesieni 1967 odbywał w Warszawie i Lublinie zasadniczą służbę wojskową, m.in. przygotowywany do udziału w inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację. Po odbyciu służby wojskowej powrócił do pracy w kraśnickim PKS. W 1985 roku ze względu na komunistyczne represje partyjne zmuszony do odejścia z pracy, zatrudnił się w Zakładzie Transportu i Spedycji Lasów Państwowych w Kraśniku, gdzie pracował do października 1999. Następnie wyemigrował w celach zarobkowych do USA. Do Polski wrócił w 2004 roku. W 2008 roku przeszedł na emeryturę. Od 1972 roku żonaty z Wiesławą Krakowiak, w latach 1970-72 pracowniczką Poczty Polskiej, a do 1993 roku pracowniczką biurową w Przedsiębiorstwie Komunikacji Samochodowej PKS w Kraśniku. Żona zmarła przedwcześnie na chorobę nowotworową. Starszy syn Grzegorz (ur. 1974) mieszka w Kraśniku. Ukończył Wydział Samochodowy Politechniki Lubelskiej
jest biegłym sądowym w sprawach związanych wypadkami drogowymi i zarządzaniem ruchem lądowym. Jego żona Agnieszka jest stomatologiem. Młodszy syn Artur (1976) pracuje w kraśnickiej Policji w wydziale ruchu drogowego. Ma żonę Ewę. Wojciech Szot od roku 1985 do chwili obecnej należy do Koła Łowieckiego „Zaborze” w Annopolu. Od 1987 roku jest członkiem Zarządu, pełnił funkcje Sekretarza, Wicełowczego oraz Łowczego. Był odznaczany przez Polski Związek Łowiecki.
more...
less
[00:00:07] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1947 r. w Annopolu.
[00:00:20] Przedstawienie rodziców: Pelagii i Stanisława Szotów. Boh. pomagał w pracy w niewielkim gospodarstwie rolnym. Matka pracowała jako sklepowa w sklepie GS w Annopolu, ojciec dowoził towary do sklepu.
[00:03:18] W klasie boh. byli uczniowie z okolicznych wiosek. Wygląd klasy i szkolna dyscyplina – wymierzane kary. Religii uczyła siostra Klara, która potem wyszła za Kwiecińskiego. Grono pedagogiczne, kierownikiem nowej szkoły był Skubik. Podkradanie jabłek z kopca. Po skończeniu szkoły podstawowej boh. uczył się szkole zawodowej w Kraśniku.
[00:09:20] Sąsiedzi w Annopolu: Kwieciński, Borowscy. Ojciec był także fryzjerem i Zgardziński uczył się u niego fachu. W latach 50. rodzice kupili dom od Żyda Kestenbauma. Radio w domu – wiadomość o śmierci Stalina. Wspomnienie rodziny sąsiada Pawłowskiego i piekarni Trybka – boh. dorabiał tam jako młody chłopak. W piekarni palono sosnowym drewnem, smak chleba. Nauki pobierane od kolegi z pracy.
[00:16:38] Boh. uczył się w szkole zawodowej samochodowej w Kraśniku – darmowe bilety na dojazdy do szkoły. W 1967 r. boh. poszedł do wojska – służba w Warszawie i Lublinie na Majdanku, wyjazdy na ćwiczenia. Zajęcia na strzelnicy – urlop za zdobycie pierwszego miejsca. Dowódca batalionu namawiał boh. do pozostania w wojsku. Spotkanie z kapitanem Waśko, który pracował w młynie w Polichnie.
[00:23:00] „Fala” w wojsku – dręczenie młodych żołnierzy. Jeden z kolegów podczas nocnych wart strzelał do żołnierzy wymykających się z jednostki. Boh. miał całodobową przepustkę – powód nielegalnego wyjścia z jednostki.
[00:29:20] Atmosfera w jednostce w 1968 r. – zbiórki organizowane przez oficerów politycznych, propaganda. Przygotowania do wyjazdu do Czechosłowacji – podczas drogi do Prudnika samochody zaczęły się psuć i wrócono do jednostki. [+]
[00:35:10] W 1969 r. boh. wrócił z wojska. Po miesiącu podjął pracę w PKS – okoliczności zmiany pracy. Boh. obsługiwał dźwig m.in. na budowie „Siarki” Tarnobrzeg – dobre zarobki, siła nabywcza pieniądza w latach 70. Zakup domu w latach 50. – szczegóły transakcji z Żydem Kestenbaumem.
[00:40:20] Praca przy budowie kopalni siarki Jeziórko. Pożydowskie domy w Annopolu, wspomnienie wizyt w sklepie Pełki i sąsiada Dyrdy. Układ domu kupionego od Kestenbauma – poszukiwanie „złota” w piwnicy. W starym domu koło kościoła mieszkała pani Babikowa, mówiono, że po jej śmierci nowy właściciel coś cennego znalazł w domu. Opowieści o podkopie pod dom Babików. Wykorzystywanie znajdowanego w okolicy białego kamienia. Losy pomnika Piłsudskiego.
[00:50:50] Boh. razem z kolegami ze szkoły Witkiem Borowskim i Heńkiem Dyrdą chodził do domu Rzepeckich, by bawić się w odprawianie mszy. „Księdzem” był Mirek Rzepecki. Poczęstunek dla chłopaków. Pan Rzepecki był malarzem i sprzedawał swoje obrazy na targach. Lokale gastronomiczne i apteki w Annopolu, restauracja Wawrzyńca Szota.
[00:59:00] Boh. nie zna historii ukrywania Żydów przez rodzinę Nikosów. W latach 50. mówiono o pomocy Żydom w okolicy, ale przy dzieciach nie rozmawiano na pewne tematy. Wspomnienie Szota z Opoki, komunisty. Wyjścia na zabawy do sąsiednich wsi – problemy z miejscowymi. Incydent podczas wyjazdu saniami na zabawę w Michalinie.
[01:06:00] Na orkiestrach często grały orkiestry dęte. Skutki zakupu skutera. Zabawa sylwestrowa w Świeciechowie – zaopatrzenie bufetu.
[01:09:25] Powojenny Annopol – zabudowa, sklepy, Klub Książki i Prasy. Pierwszy telewizor był w annopolskiej kopalni fosforytu.
[01:12:22] Boh. nie pamięta synagogi, ale chodził na kirkut. Dzieciaki w lesie bawiły się w wojsko – śmierć dwóch kolegów, którzy znaleźli pocisk moździerzowy. Sąsiad Turek zmienił nazwisko i wyjechał z Annopola. Wspomnienie sąsiadów i domu babci Zgardzińskiej. W latach 50. w Annopolu osiedlił się felczer, który leczył boh.
[01:20:10] Po wypadku, w którym zginęli dwaj koledzy, las oczyścili saperzy. Podczas wojny w lesie stał front i pozostały po nim okopy. Opowieści o przeprawie czerwonoarmistów przez Wisłę. Życie w Annopolu po wojnie – sprzedaż mięsa w jatkach. Ubiór wiejskich kobiet. Młodzieńcze psoty. Domy nie były skanalizowane – przynoszenie wody ze studni. Wspomnienie kolegi Pawłowskiego, który jeździł po wodę na łyżwach.
[01:26:45] Bogatsi gospodarze płacili za dostarczanie wody. Menu w restauracji Rycherta. Trasa aptekarza Bieńkowskiego wiodąca przez annopolskie restauracje. Wspomnienie rodziny Bieńkowskich. Mieszkańcy „Palestyny” na ulicy Lubelskiej. Funkcjonowanie łaźni publicznej. Okoliczni rolnicy przywozili zboże do młyna.
[01:37:00] Matka pracowała w sklepie meblowym, potem w Domu Towarowym. Wuj Zbigniew Zgardziński został wywieziony podczas okupacji na roboty do Niemiec, stamtąd dostał się do Wietnamu – listy z Sajgonu z drugiej połowy lat 40. Mówiono, że wuj został wywieziony za pomoc Żydom. Wuj Bronek Zgardziński był kamasznikiem.
[01:43:20] W dawnym majątku mieścił się GS, znajdował się tam magazyn rozdzielczy i sklep meblowy. Podczas okupacji majątkiem Rosenbergów zarządzał Lazarczyk. Boh. jako dziecko bawił się w piwnicy na terenie majątku, na ścianie były wydrapane nazwiska przetrzymywanych osób. Wyjazdy z matką na stację kolejową – transporty ziemniaków na wschód. W czworakach mieszkała wielodzietna rodzina Lipców.
[01:49:10] W latach 50. były widoczne resztki dworu. Rodzice pobrali się w 1944 r. Po wyzwoleniu ojciec pracował jako wozak w GS. Handel w Annopolu. Ojciec opowiadał o ucieczce Żydów z obozu w Janiszowie. Prace budowlane prowadzone przez Żydów pod niemieckim nadzorem. Połowy ryb w dołach na łąkach. Jeden z mieszkańców Kraśnika przywoził macewy, które szlifował i odsprzedawał do wykorzystania na katolickich cmentarzach.
[01:58:46] Boh. chodził na kirkut w Annopolu – stan macew i ogrodzenia, ślady po bramie i resztki ruin synagogi. Niektórzy z kolegów nie wiedzieli, że to żydowski cmentarz. W Kraśniku mieszkał Żyd Kestenbaum, który wyjechał dopiero w latach 70. Próby szukania skarbów na kirkucie.
[02:06:05] W Annopolu pracował felczer Skawiński, który był też dentystą i przyjmował porody w okolicznych wsiach.
[02:08:00] Powstanie NSZZ „Solidarność” w Kraśnickiej Fabryce Łożysk Tocznych i PKS – strajki w zakładzie. W stanie wojennym internowano działacza Jerzego Słowińskiego, który potem został zmuszony do wyjazdu z Polski. Sytuacja po internowaniu sąsiada Andrzeja Kuśmierczyka.
[02:11:00] Boh. działał w Komisji Zakładowej PKS – szpicle w zakładzie, skutki zbieżności nazwisk. Strajk okupacyjny w PKS Kraśnik [po wprowadzeniu stanu wojennego] – zastawienie wjazdu do zakładu. Z helikoptera zrzucano ulotki nawołujące do przerwania strajku. Teren bazy został otoczony przez wojsko i ZOMO. Użycie armatek wodnych – spacyfikowanie strajku, skutki dla strajkujących. Boh. wywiózł i zakopał część dokumentów Solidarności – miejsce ukrycia pozostałych dokumentów, które nie zostały znalezione przez zomowców. [+]
[02:17:40] Nękanie boh. z powodu udziału w procesji Bożego Ciała, odejście z pracy w PKS w 1985 r. – pomoc sędziego Bakuły. Boh. pracował w Ośrodku Transportu Leśnego jako kontroler techniczny, potem kierownik transportu. W latach 80. żona pracowała w USA, po powrocie kupiono „Ładę”. Powody odejścia z pracy w latach 90.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.