Szczawiński Feliks

Świadkowie Epoki

IP/DF/SE/0455

22 lutego 2019

0:31

Feliks Szczawiński (ur. 1923, żytomierska obłast) pochodzi z polskiej rodziny mieszkającej w okolicach Żytomierza. Ukończył cztery klasy polskiej szkoły. Przeżył Hołodomor na Ukrainie. W 1936 roku rodzina została deportowana do Kazachstanu, gdzie Feliks Szczawiński pracował w kuźni oraz jako kierowca. W 1958 roku wrócił na Ukrainę i przez 25 lat, do emerytury, pracował jako kierowca autobusu.

[00:00:06] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1923 r. w okolicach Żytomierza.
[00:00:30] Losy rodziny podczas rewolucji, po ślubie rodzice dostali 5 hektarów ziemi. Boh. miał trójkę rodzeństwa. W 1930 r. uznano rodzinę za kułaków – „rozkułaczenie”, zabranie dobytku i wypędzenie z domu w czasie głodu na Ukrainie. [+]
[00:02:46] W 1936 r. Polacy, w tym rodzina boh., zostali wywiezieni do Kazachstanu do kokczetawskiej obłasti. Budowa domu – losy do wybuchu wojny, praca w warsztacie. Polaków nie brano do wojska – praca podczas wojny.
[00:04:40] Losy pod koniec wojny. W 1945 r. boh. zrobił prawo jazdy i pracował jako kierowca. W Kazachstanie mieszkał przez 22 lata, po powrocie pracował jako kierowca autobusu. Stan zdrowia boh. – oczekiwanie na setne urodziny, dieta bez cholesterolu. Obserwacje zależności ciśnienia i diety.
[00:10:00] W Kazachstanie boh. pracował w kuźni. Od lat 30. do 50. boh. nie jadł mięsa – pozytywny wpływ na zdrowie. W zakładzie były amerykańskie samochody i boh. czasem woził zwierzchników.
[00:12:25] Boh. nie dostał zgody na wyjazd do Polski, został w Kazachstanie i pracował w kolumnie samochodowej. W 1958 r. wrócił na Ukrainę i przez 25 lat, do emerytury, był kierowcą autobusu.
[00:13:15] Boh. chodził do polskiej szkoły i ukończył cztery klasy. W Kazachstanie nie uczył się, tylko poszedł do pracy. Sytuacja na Ukrainie – w okolicznych wsiach nie było zbyt wielu polskich rodzin – wywózki do Kazachstanu, więcej Polaków mieszkało na Podolu w chmielnickiej obłasti.
[00:15:40] W 1930 r. aresztowano kułaków, których sądziły trójki – chłopów wywożono do łagrów, byłych oficerów rozstrzeliwano. Opinia sąsiada na temat Kazachstanu, gdzie jako więzień pracował przy budowie kolei. Początki w Kazachstanie – opowieści zesłańców, Rosjan, których wywieziono w styczniu – do wiosny zmarły wszystkie dzieci. W pierwszej połowie lat 50. wyjeżdżano na Ukrainę – powody powrotów do Kazachstanu. Po powrocie na Ukrainę boh. mieszkał u znajomych, potem zbudował dom. [+]
[00:20:00] W Kazachstanie nie było kościołów – przyjazdy księży po śmierci Stalina. Religia po powrocie na Ukrainę – w rejonie był jeden kościół. Boh. pracował jako kierowca autobusu – kursy do Kijowa, Lwowa, Kiszyniowa. Zajęcia wnuka i prawnuka.
[00:23:00] Początki w Kazachstanie – w każdym posiołku był komendant, któremu trzeba się było meldować. Po przeprowadzce do rejonowego Krasnoarmiejska [obecnie Tajynsza] boh. był pod nadzorem NKWD. Złapanych uciekinierów skazywano na trzy lata więzienia. Sytuacja na przełomie mat 40. i 50., zmiany po śmierci Stalina. Praca w kolumnie samochodowej – wyjazdy w teren. Boh. chciał namówić braci na stosowanie diety, ale nie udało mu się, bracia już nie żyją.
[00:27:20] Boh. dostał paszport i mógł przyjechać na Ukrainę. W Kazachstanie potrzebował pozwolenia NKWD na wyjazd do innego posiołka. Kary więzienia na złapanie bez zezwolenia na przemieszczanie się. Inne uprawy na Ukrainie i w Kazachstanie. Rozważania na temat diety bez cholesterolu i śmierci brata Stanisława.
mehr...
weniger

Kaczyński Adam

Kaczyński Adam

Instytut Pileckiego

Film