Bartnicka Zofia cz. 1

Świadkowie Epoki

IP/DF/SE/1606

16 marca 2022, Siedlce

1:11

Zofia Bartnicka z d. Bogdaniuk (ur. 1928, Sarnaki) – jej ojciec był urzędnikiem pocztowym, miała trzy siostry. W 1937 roku rodzina przeniosła się do Siedlec, zamieszkali w domu przy ulicy Brzeskiej. We wrześniu 1939 ich dom spłonął w wyniku bombardowań. Podczas okupacji niemieckiej pani Zofia uczyła się w szkole handlowej, którą ukończyła po wojnie. W 1946 roku wyszła za mąż. W 1955 roku wraz z mężem i dwoma synami zamieszkała w kamienicy przy ulicy Kochanowskiego w Siedlcach. Pracowała w urzędzie skarbowym jako kontrolerka skarbowa. W wieku 39 lat owdowiała. W 2001 roku została zmuszona do wyprowadzki z mieszkania. W 2013 roku zmarł jej syn. Od stycznia 2022 mieszka w Domu Pomocy Społecznej „Dom nad Stawami” w Siedlcach.

[00:00:10] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1928 r. w Sarnakach.
[00:00:27] Ojciec był pracownikiem poczty, by poprawić byt rodziny przeniósł się do Siedlec. Rodzina mieszkała przy ul. Brzeskiej 9. Boh. uczyła się w szkole nr 3, na przeciwko mieściła się szkoła specjalna.
[00:03:28] Bombardowania Siedlec w 1939 r. Jedna z sióstr została ranna podczas nalotu. Pomimo wojny ojciec rozwoził listy. Matka z czwórką dzieci uciekła z miasta, na drodze do Żaboklik niemieckie samoloty ostrzelały uciekinierów – ucieczka w kartoflisko. Rodzina przeprowadziła się na ul. Janowską do kolegi ojca. Matka uciekając zabrała rzeczy, które zmieściły się w koszyku. Wieczorem postanowiono zabrać rzeczy z mieszkania przy Brzeskiej – syn gospodarzy i dwie starsze siostry przynieśli kufer, w którym były kapy na łóżko, pościel i ubrania. Przyniesione rzeczy przetrwały wojnę. [+]
[00:11:40] Ucieczka z miasta podczas kolejnych bombardowań – zniszczenia Siedlec. Za miastem były łąki graniczące z gospodarstwami ogrodniczymi, boh. widziała zwłoki mężczyzny i zwłoki syna sąsiadów. [+]
[00:15:20] Ucieczka z Siedlec szosą na Mordy – pomoc polskich żołnierzy. Przed Mordami rodzina odłączyła się od żołnierzy, którzy szli na wschód – nalot w Głuchowie. Dalsza droga na wynajętym wozie, we wsi Zawady, po niemieckim nalocie, furman zrzucił rzeczy z wozu i uciekł. W Czeberakach zatrzymano się u znajomych matki, potem wrócono do Siedlec.
[00:20:28] Rodzina po powrocie mieszkała u znajomych przy ul. Janowskiej, potem przeprowadzono się na ul. Sienkiewicza. Boh. chodziła do szkoły handlowej. Młodo wyszła za mąż, pierwsze dziecko urodziła, gdy zdała maturę. Razem z mężem mieszkała u teściów, w 1955 r. rodzina przeprowadziła się do kamienicy na ul. Kochanowskiego. W 1939 r. bomba uszkodziła budynek, boh. mieszkała w dobudowanej części – powody wyprowadzki w 2001 r. Obecnie w budynku znajduje się restauracja „Kochanówka”.
[00:27:40] Boh. pracowała w Urzędzie Skarbowym – wyjazdy w teren, życie na wsi. Refleksje na temat zmian w Polsce.
[00:30:20] Boh. została wdową w wieku 39 lat, wychowywała dwóch synów – choroba jednego z nich. Śmierć synów.
[koniec samodzielnej relacji – świadek odpowiada na pytania]
[00:32:32] Przedstawienie rodziców: Józefy i Antoniego Bogdaniuków. Rodzina mieszkała w Sarnakach, a ojciec pracował na poczcie w Platerowie. W Siedlcach przy ul. Brzeskiej mieszkano w domu Szlenków. Obydwoje byli nauczycielami, ale pani Szlenkowa nie pracowała zawodowo, tylko zajmowała się trójką dzieci. Sąsiad, pan Drabio, pracował na kolei.
[00:37:35] Zakłady pracy w Siedlcach po wojnie – aktywizacja zawodowa kobiet, zmiany po wojnie.
[00:41:15] Siedlce przed wojną – w domach nie było wody, przynoszono ją ze studni. Budowa studzienek – opłaty za wodę. Jeszcze po wojnie w starych kamienicach nie było kanalizacji.
[00:45:06] Zabawy dzieciaków przed wojną – szmaciane lalki, zabawy w chowanego. Pani Szlenkowa pozwoliła córce Stefanii (zwanej Funką) i boh. bawić się w ogrodzie. Dom przy Brzeskiej został zniszczony podczas działań wojennych – skutki pożaru w komórce z przetworami. Wyjścia ze szkołą do kina – boh. widziała film o Tarzanie.
[00:49:40] Sytuacja materialna rodziny – profity z państwowej posady ojca. Rodzice prowadzili oszczędne życie, ponieważ kształcili córki. Jedzenie przed wojną, cena bułek. Śmietana kupowana na targu w czasach PRL. Wygląd ulicy Brzeskiej przed wojną, dom Szlenków był drewniany. Rozwój Siedlec.
[00:57:30] W żydowskich sklepikach cukierki kosztowały pół grosza. Żydówka dała matce przepis na biszkopt. Stosunki sąsiedzkie przed wojną. Ojciec pracował jako listonosz do emerytury, przed wojną rozwoził listy rowerem. Po wojnie były wozy pocztowe. Mundur ojca.
[01:03:05] Opis mieszkania składającego się z kuchni i pokoju, rodzice mieli patefon i płyty. We wrześniu 1939 r. ojciec zabrał z mieszkania budzik. Wyjście rodziny z mieszkania po wybuchu wojny. Wspomnienie łyżew przykręcanych do butów.
[01:08:15] W domu było radio kryształkowe – słuchania audycji Szczepka i Tońka. Ostatnie lato przed wybuchem wojny – poszukiwanie szpiegów.
mehr...
weniger

Gleb Tomasz

Gałka Magdalena

Instytut Pileckiego

Film