Irena Citko z d. Juszkiewicz (ur. 1931, Dalny Las), córka Aleksandra Juszkiewicza, zamordowanego w czasie Obławy Augustowskiej. Jej rodzice prowadzili gospodarstwo rolne w Dalnym Lasie w Puszczy Augustowskiej. W czasie wojny rodzina zajmowała się gospodarką, ojciec był członkiem Armii Krajowej (ps. „Olcha”), miał także kontakty z partyzantką sowiecką. W maju 1945 r. Irena Citko brała udział w uroczystościach odpustowych w Sanktuarium w Studzienniczej, podczas których NKDW aresztowało kilkadziesiąt osób. 17 lipca 1945 r. NKWD zabrało jej ojca Aleksandra Juszkiewicza - miał pomóc w kopaniu okopów i wrócić wieczorem. Nie wrócił nigdy. Po wojnie Irena Citko ukończyła szkołę podstawową i wyszła za mąż za swojego nauczyciela Bolesława Citko. W 1952 r. zamieszkali w Krasnem koło Lipska nad Biebrzą, w 1964 r. przenieśli się do Jeziorek, a w 1984 r. do Augustowa – w tych miejscach jako nauczyciel pracował mąż p. Ireny. Ona zajmowała się domem i trójką dzieci (Mieczysławem, Edwardem i Danutą).
mehr...
weniger
[00:00:06] Ojciec prowadził gospodarstwo rolne i był komendantem straży pożarnej. Po wybuchu wojny strażacy oddali mundury, które potem odbierali. Podczas okupacji stryj i ojciec byli łącznikami w partyzantce. Po wojnie nie rozmawiano w domu o ich działalności w ruchu oporu.
[00:03:22] W lipcu przed nadejściem frontu rodzinę wypędzono do lasu, matka dawała jedzenie radzieckim partyzantom. Komunikaty nadawane przez radio po rosyjsku. Rodzina uciekła z lasu i przebywała przez trzy miesiące we wsi Gatne.
[00:06:35] Po wyzwoleniu w domu zamieszkała nauczycielka Wasilewska, która uczyła wiejskie dzieciaki. Potem mówiono, że współpracowała z Urzędem Bezpieczeństwa. Matka widziała ją w siedzibie UB. Podczas obławy do nauczycielki przychodzili sowieccy oficerowie.
[00:09:25] Boh. była na pierwszym po wojnie odpuście w Studzienicznej. Podczas kazania przyjechały samochody i zaczęła się strzelanina – część osób uciekła do lasu, boh. znalazła się w grupie, która schroniła się w kościele. Zachowanie radzieckiego oficera. Atmosfera po przerwanym odpuście. [+]
[00:16:30] Wprowadzenie godziny policyjnej. Podczas obławy zabrano pięć osób z Dalnego Lasu, w tym ojca boh. Franciszek Puczyłowski był podczas okupacji w partyzantce. Zadania boh. jako łączniczki. Józef Ślużyński wstąpił do milicji, ale potem uciekł do lasu, gdzie go złapano. Jednego z aresztowanych wypuszczono i matka z nim rozmawiała.
[00:21:50] Starania matki o uzyskanie informacji o ojcu – nauczycielka pani Pająk pisała listy i podania, także do Stalina. Odpowiedź z Czerwonego Krzyża.
[00:23:06] Wspomnienie ojca. Opinie miejscowych o ludziach zabranych podczas obławy. Boh. i rodzeństwo byli nazywani „dziećmi bandyty”. Matka nie dostawała darów z UNRRA. Rolnicy płacili wysokie podatki gruntowe.
[00:28:45] Po ślubie w 1949 r. boh. mieszkała z mężem w Dalnym Lesie, potem w Krasnem. Okoliczności spotkania z Edmundem Krysiukiem. Atmosfera we wsi po jego aresztowaniu. W okolicy ukrywało się dwóch Skoków, Krysiuk i Makarewicz, którego córka nie chodziła do szkoły – interwencja męża boh.
[00:33:45] Podczas ślubu kuzynki Krysiuk przyszedł na skraj lasu i tam zaniesiono mu poczęstunek, potem weselników przesłuchiwało UB. Sposób rozpoznawania partyzantów przez miejscową ludność. [+]
[00:35:20] Mąż Bolesław Citko była nauczycielem. Spotkanie z Alicją Maciejowską, która w latach 80. rozmawiała z rodzinami ofiar obławy. Starania o akt zgonu ojca w IPN w Białymstoku. Podczas obławy zginęło kilku członków rodziny boh.
[00:42:20] W Dalnym Lesie nie mieszkali Żydzi. Matka pochodziła we wsi Kopanica, w której mieszkało wielu staroobrzędowców. Sytuacja w domu po zabraniu ojca. Nadzieje na jego powrót. Boh. mieszkała z mężem w Krasnem, potem w Jeziorkach.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..