Grzegorz Kucharzewski (ur. 1969, Sejny), bratanek Zyty Kucharzewskiej, zamordowanej w czasie Obławy Augustowskiej. Z wykształcenia jest inżynierem transportu, pracuje jako nauczyciel w Zespole Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. Stanisława Staszica w Sejnach. Jest także pieśniarzem i poetą, wydał tomik wierszy „Ziemi Krzyk” (Ciechanów, 2018). W swojej twórczości porusza tematy historyczne, szczególnie II wojnę światową oraz powojenne losy kraju i Polaków na ziemiach Polski północno wschodniej. Zwany jest często „bardem Obławy Augustowskiej”. Odznaczony Medalem „Pro Patria” (przyznawanym za szczególne zasługi w kultywowaniu pamięci o walce o niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej) oraz Srebrnym i Złotym Krzyżem Honorowym Związku Piłsudczyków Rzeczypospolitej Polskiej. Laureat wielu nagród na regionalnych festiwalach poezji śpiewanej. Uczestnik finału Festiwalu Piosenek Jacka Kaczmarskiego „Nadzieja” w 2007 r.
[00:00:06] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1969 r. w Sejnach. Przedstawienie rodziców: Janiny i Józefa.
[00:00:35] Ciotka Zyta Kucharzewska urodziła się w 1925 r. w Rudawce. Przed wojną chodziła do szkoły w Gibach. Podczas okupacji pracowała w piekarni u Pichlera, potem w tartaku. Była łączniczką oddziału Armii Krajowej, rodzina nie wiedziała o jej działalności. Zyta Kucharzewska została aresztowana 12 lipca 1945 r. – zadenuncjowano ją jako niemieckiego szpiega. Aresztowanych przywożono do Gib i umieszczano w budynkach gospodarczych. Ciotkę przetrzymywano w domu, w którym prowadzono przesłuchania – ślady bicia. Po kilku dniach jeden ze strażników uprzedził babcię, że Rosjanie chcą aresztować ojca – ucieczka do wsi Romanowce. Wywożenie więźniów ciężarówkami drogą na Rygol. Babcia do końca życia czekała na powrót córki. [+]
[00:11:50] Podczas obławy aresztowano męża Heleny Romotowskiej. Boh. jako dziecko oglądał zdjęcia ciotki Zyty – opowieści członków rodziny. Ojciec i babcia lepiej wspominali okupację niemiecką niż wejście Armii Czerwonej. Zachowanie czerwonoarmistów. Refleksje na temat nauczania historii w szkołach.
[00:18:08] Ojcu nie udało się nawiązać kontaktu z aresztowaną siostrą – jej zachowanie. Po jakimś czasie ojciec był w budynku, w którym Rosjanie przesłuchiwali więźniów – narzędzia tortur i kolor ścian w pokoju przesłuchań. Obecnie w budynku mieści się sklep. Stosunek boh. do Obławy Augustowskiej w kulturze masowej. Relacje z babcią.
[00:24:47] Sytuacja ojca po wojnie – powody zatrzymania przez milicję. Ojca aresztowało UB za nielegalne posiadanie broni, przesłuchiwał go Strzyżykowski – metody śledcze.
[00:28:55] Babcia pisała listy do polskich władz, ambasady ZSRR i Czerwonego Krzyża. Odkrycie grobów żołnierzy niemieckich koło Gib – wypowiedzi ówczesnego rzecznika rządu Jerzego Urbana.
[00:31:28] Nadzieja babci na powrót córki – opowieści o więźniach łagrów. [+]
[00:34:07] Upamiętnienie obławy – twórczość boh. zwanego „bardem Obławy Augustowskiej”. Wspomnienie kapliczki we wsi Muły przy prawdopodobnej trasie przejazdu ciężarówek z więźniami jadącymi na śmierć. Emocjonalny ładunek w pieśni „To był lipiec”. Wiersze zawarte w tomiku „Ziemi krzyk” – instalacja artystyczna Wojciecha Skrzyszewskiego koło kościoła w Mikaszówce.
[00:42:32] Twórczość boh. w czasach szkolnych – piosenka z 1986 r. oparta na wspomnieniach ojca z okresu aresztowania przez UB – towarzysz w celi. Okoliczności pierwszego publicznego wykonania piosenki w 1991 r. Służba w Straży Granicznej. Okoliczności powstania utworu „Galeria światła”. Procesy twórcze.
[00:50:02] Rozważania na temat problematyki podejmowanej w twórczości – plany twórcze. Prace historyków dotyczące tematu obławy. Refleksje na temat powojennej historii Polski.
[00:54:26] Wspomnienie babci – jej sylwetka. Emocje utworu „To był lipiec”.
[00:57:35] Opinia na temat poszukiwania grobów ofiar, roli Putina i władz na Białorusi. Domniemane miejsce pochówku koło wsi Kalety – powojenne przesunięcie granicy.
[01:02:26] Stosunek synów boh. do jego działalności. Refleksje na temat siły przekazu muzyki. Rozmowa z poetą Adamem Lizakowskim. Boh. nie chciałby obejrzeć filmu o obławie – docieranie do młodego pokolenia.
[01:09:12] Wykonanie piosenki „To był lipiec”.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.