Jadwiga Rowińska z d. Kuryło (ur. 1943, Gruszki) – jej ojciec Jan Kuryło oraz wujek Józef Ślużyński (16-letni brat mamy) zostali zamordowani w Obławie Augustowskiej. Zostali aresztowani 14 lipca 1945 roku, 2-letnia Jadwiga Rowińska była przy tym zdarzeniu. Po zabraniu ojca mama p. Jadwigi popadała w coraz większą depresję, więc zaopiekowali się nimi dziadkowie ze strony mamy. Dziadkowie ze strony ojca (Kuryłowie) uważali małżeństwo syna za mezalians i nie zajmowali się synową oraz wnuczką. Do końca lat 40. UB nachodziło dom p. Jadwigi, choroba mamy się pogłębiała, aż w 1952 r. popełniła samobójstwo. Dziadkowie Ślużyńscy zaopiekowali się p. Jadwigą – kiedy w 1957 r. ukończyła szkołę podstawową w Gruszkach, uniemożliwili umieszczenie jej w domu dziecka. Po ukończeniu szkoły Jadwiga Rowińska pomagała dziadkom w prowadzeniu gospodarstwa. W 1963 r. wyszła za mąż, z mężem otrzymali mieszkanie w Augustowie i przeprowadzili się tam w grudniu 1964 r. W 1970 r. rozpoczęła pracę w sklepie, jednak w wieku czterdziestu kilku lat zachorowała na serce i przeszła na rentę. W latach 80. i 90. współpracowała z dziennikarką Alicją Maciejowską z Obywatelskiego Komitetu Poszukiwań Mieszkańców Suwalszczyzny Zaginionych w Lipcu 1945 r. Oddała też próbkę DNA do Instytutu Pamięci Narodowej, która ma w przyszłości pomóc w identyfikacji ofiar Obławy Augustowskiej.
mehr...
weniger
[00:00:06] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1943 r. we wsi Gruszki.
[00:00:28] Przedstawienie rodziców: Marianny i Jana Kuryłów. W momencie zabrania ojca rodzina mieszkała u dziadków Ślużyńskich. Razem z ojcem aresztowano brata matki, szesnastoletniego Józefa Ślużyńskiego.
[00:01:40] W dniu obławy ojciec był u swoich rodziców, sąsiadka Marianna Wasilewska ostrzegała go, by nie wracał do domu, ale ojciec wrócił i został aresztowany. Matka z boh. wyjeżdżała potem do rodziny w okolice Ełku – wspomnienie drogi do Sędek. Dzień przed zabraniem ojca rodzice przynieśli z lasu jagody, którymi boh. karmiła kury. Zatrzymane osoby przebywały w stodole – próba zaniesienia rzeczy aresztantom.
[00:06:03] Zatrzymano kilkunastu mieszkańców Gruszek, było przy tym dwóch ubeków, w tym Szostak, drugi z funkcjonariuszy zakrywał twarz. Wiele lat później podczas rodzinnego spotkania boh. dowiedziała się, kto zadenuncjował ludzi z Gruszek. Aresztantów trzymano w stodole Wasilewskiego, stamtąd wywieziono ich do Krasnego, potem do Gib – spotkanie kobiet z czerwonoarmistą. Odnalezienie grobów niemieckich żołnierzy. [+]
[00:09:30] Z mężczyzn zabranych z Gruszek nikt nie wrócił. Sołtys Władysław Wasilewski namawiał szesnastoletniego Józefa Ślużyńskiego do ucieczki, ale chłopak się nie zgodził. Poszukiwania zaginionych przez Czerwony Krzyż, nadzieje na ich powrót. Moment zabrania – boh. została wyrzucona z domu, a matka uderzona przez czerwonoarmistę kolbą karabinu w głowę. [+]
[00:13:35] Matka wyjechała z córką z Gruszek do rodziny mieszkającej koło Ełku. Boh. pamięta z dzieciństwa opowieści o Krysiuku i Gołębiuku [Eugeniusz Gołębiewski], którzy ukrywali się w okolicy. Wincenty Zaniewski, służył w wojsku w Warszawie, zabito go, gdy przyjechał do rodziny. Ciotka boh. chodziła spać do Zaniewskiej, która bała się partyzantów. Zabójstwo Wysockiego – boh. widziała zwłoki leżące w stodole.
[00:17:45] Stanisława Wysockiego zabrano podczas obławy, kilka dni później urodziła się jego córka. Zatrzymano też Władysława Baranowskiego, Zygmunta i Piotra Wasilczyków, czterech braci Mieczkowskich, Antoniego Makara, Albina Kubryna.
[00:20:25] Jan Szostak, funkcjonariusz UB, mieszkał w Augustowie. Potem był rzeźbarzem.
[00:21:34] Matka pomagała ciotce, która zajęła poniemieckie gospodarstwo w Sędkach. Jako dziecko boh. pracowała przy sadzeniu lasu, gajowy zapisywał jej pół dniówki. Szkołę w Gruszkach ukończyła w 1957 r. Dziadkowie Ślużyńscy nie oddali jej do domu dziecka po śmierci matki.
[00:24:20] Wspomnienie matki, która zmarła w 1952 r. Rodzice gromadzili budulec na dom i składali drewno u dziadków Kuryłów, po zabraniu ojca dziadek sprzedał drewno i oddał pieniądze matce. Incydent podczas kupna drewna – choroba i samobójstwo matki. Leczenie żółtaczki szczupakiem. [+]
[00:33:00] Boh. opiekowali się dziadkowie Ślużyńscy, rodzina ojca nie zajmowała się nią. Rodzice brali ślub w Hołynce, a cywilny w Gibach.
[00:35:20] Po skończeniu szkoły boh. pomagała dziadkom w gospodarstwie. Mieszkańcy Gruszek nie rozmawiali i obławie. Losy Gołębiewskiego i Krysiuka. Do dziadków nie przychodzili partyzanci.
[00:38:40] Wpływ utraty rodziców na życie boh. Wizja ojca stojącego koło łóżka boh. podczas jej choroby.
[00:43:50] Ludzie zatrzymani w Gruszkach zostali zamknięci w stodole. Z boh. rozmawiała o obławie Alicja Maciejowska (dziennikarka). Boh. była w grupie osób, które oddały próbkę DNA w akcji zorganizowanej przez IPN w Białymstoku.
[00:46:15] Nadzieje na powrót osób zabranych w obławie. Wspomnienie dziadków Ślużyńskich. W 1964 r. boh. przeprowadziła się z mężem do Augustowa i pracowała w sklepie – przejście na rentę. Stan zdrowia boh.
[00:52:05] Matka nie opowiadała o ojcu. Potrafiła szyć i dziergać, latem boh. chodziła z nią na jagody do lasu. Wykorzystanie drewna kupionego przez matkę.
[00:55:05] Wspomnienie wujka Józefa Ślużyńskiego, który również zginął w obławie. Uczestnictwo członków rodziny w uroczystościach religijnych – wuj nosił chorągiew podczas procesji. Zwyczaje na wsi – ludzie spotykali się i śpiewali.
[00:58:25] Podczas obławy ojciec był na liście, a wuj Józek nie, ale i tak go zabrano. Ojciec nie był w partyzantce, ale piekł dla partyzantów chleb. [+]
[01:00:45] Boh. dostała odszkodowanie i zrobiła pomnik na cmentarzu. Dziadek Kuryło przez 20 lat służył w carskim wojsku. Tablica koło kościoła w Mikaszówce. Pamięć o ojcu w rodzinie boh.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..