Stanisław Tadeusz Rumianek ps. „Wilk” (ur. 1929, Warszawa), w czasie okupacji w Szarych Szeregach, brał udział w powstaniu warszawskim jako łącznik i strzelec w zgrupowaniu „Róg” batalionu „Bończa” 102 kompanii, walczył na Starówce i podczas obrony Poczty Głównej. Po upadku powstania dostał się do obozu przejściowego w Pruszkowie, skąd uciekł do miejscowości Mościce, następnie z bratem Andrzejem udał się do Krakowa w poszukiwaniu rodziny. Aresztowany przez gestapo, został wysłany do obozu pracy, z którego zwolniono go po trzech dniach. Po wojnie odznaczony m.in. Krzyżem Walecznych, Krzyżem Armii Krajowej, Warszawskim Krzyżem Powstańczym, Krzyżem Partyzanckim.
[00:00:06] Autoprezentacja boh.
[00:01:00] Życie codzienne i rodzinne przed wybuchem wojny.
[00:02:00] Wstąpienie do Szarych Szeregów, młodzieńcze metody oporu: wrzucanie Niemcom papierosów za cholewy butów, strzelanie do patroli z procy.
[00:03:45] Wybuch Powstania Warszawskiego: samochody opancerzone na ulicach i budowanie barykad.
[00:05:14] Udział w powstaniu warszawskim jako łącznik w zgrupowaniu „Roga”, batalion „Bończa”, 102. kompania.
[00:06:56] Walki na ul. Piwnej, boh. służył jako obsługa karabinu maszynowego.
[00:07:32] Ewakuacja kanałami z ul. Długiej w kierunku Śródmieścia. Boh. zdobył puszki z mięsem, po dwóch dniach głodu zjedzone aż do niestrawności.
[00:09:32] Po wyjściu z kanałów w Śródmieściu powstańcy zobaczyli częściowo porozbierane barykady, dziewczyny w pięknych sukienkach i powstańców w mundurach. Wychodzący z kanałów zostali serdeczne powitani, zmiana nastrojów po przeniesieniu przez Niemców ognia na Śródmieście.
[00:10:36] Przenosiny do kwatery przy ul. Widok., przygotowywanie jedzenia z psa.
[00:10:20] Walki przy Poczcie Głównej z udziałem Zgrupowania „Róg”.
[00:14:40] Po zakończeniu powstania harcerze ukrywali broń w gruzach Warszawy wierząc, że za kilka miesięcy wrócą do miasta.
[00:16:09] Przez Wolę boh. dostał się do Pruszkowa [obóz przejściowy Dulag 121]. Stamtąd uciekł przed wywozem do pracy przymusowej w Niemczech.
[00:17:36] Dzięki przekupieniu strażnika, boh. dostał się do pociągu do Krakowa. Wkrótce znalazł się w miejscowości Mościce.
[00:19:59] Z Mościc, wraz z bratem, boh. udał się do Krakowa w poszukiwaniu rodziny. Jeszcze na peronie zostali zatrzymani przez gestapo. Na przesłuchaniu boh. zorientował się, że ma przy sobie dokumenty powstańcze, które połknął.
[00:21:42] Przewiezienie do obozu pracy. Z opustoszałego obozu zostali zwolnieni po kilku dniach.
[00:22:29] Po dotarciu do Rawy Mazowieckiej, w majątkach rodzinnych boh. spotkał partyzantów, ale nie przyłączył się do nich.
[00:25:47] W czasie powstania boh. był ranny w płuco, w twarz oraz kilka razy został zasypany gruzami przy bombardowaniach szpitali.
[00:29:39] W tym samym oddziale walczył także brat, Andrzej.
[00:33:58] W wieku 8 lat boh. wstąpił do harcerstwa, w momencie wybuchu wojny został włączony do Szarych Szeregów.
[00:34:44] Do zadań harcerzy należało przede wszystkim obserwowanie Niemców uciekających ze wschodu przed Armią Czerwoną i raportowanie dowódcy o siłach i sprzęcie.
[00:37:06] Boh. nie był świadkiem łapanek ani egzekucji, raz zdążył uciec przed łapanką.
[00:38:05] Wspomnienie wybuchu wojny: bombardowanie warszawskiej Starówki.
[00:40:07] Sytuacja rodziny w czasie okupacji: ojciec zniknął w czasie wojny, później okazało się że zginął w obozie koncentracyjnym, zaś matka pracowała i zajmowała się rodziną.
[00:41:28] Pamięć o okupacji jako czasie głodu.
[00:42:06] Nauka w szkole podstawowej i częste wagary, boh. nie uczęszczał na tajne komplety.
[00:43:00] Mało kto wiedział o planowanym wybuchu powstania, boh. nie słyszał o godzinie „W”, tym bardziej cywile nie byli uświadomieni.
[00:45:46] Wspomnienie śmierci dowódcy batalionu na Nowym Świecie.
[00:47:35] Postawa powstańca, który po śmierci kolegi sam rzucił się na wroga z pistoletem i granatami.
[00:49:32] Zakończenie powstania i ewakuacja ludności.
[00:54:20] Wspomnienie spotkania marszałka Piłsudskiego przed wojną.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..