Maria Ostrowska z d. Siemion (ur. 1942, Znamionka na Syberii) – jej rodzice prowadzili gospodarstwo rolne w Jagłowie nad Biebrzą. 21 czerwca 1941 rodzina została deportowana w okolice Krasnojarska na Syberii. Tam w przysiółku Znamionka urodziła się Maria Ostrowska. Rodzice pracowali w kołchozie, ojciec Kajetan wstąpił potem do Armii Berlinga i przeszedł szlak bojowy od Lenino do Berlina. Maria Ostrowska z resztą rodziny wróciła do Polski w 1946 r. Ukończyła Liceum Ogólnokształcące w Suchowoli, wyszła za mąż i zamieszkała w Jagłowie, gdzie zajmuje się prowadzeniem gospodarstwa rolnego.
[00:00:07] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1942 r. w Krasnojarskim Kraju. Przedstawienie rodziców: Jany i Kajetana Siemionów.
[00:01:00] Rodzice matki wyemigrowali przed I wojną światową do Ameryki i matka jako dziecko mieszkała u dziadków. Stryj Emilian Siemion podczas okupacji działał w konspiracji. Choroba babci Emilii Siemionowej – diagnoza lekarza z Grodna. Wizja babci i przepowiednia wywózki. Jedna z ciotek poszła do kościoła w Suchowoli, w tym czasie rodzinę wywieziono – ukrycie ciotki przez księdza. Po wywózce ciotka wróciła do domu i przez pięć lat czekała na powrót bliskich. Pociąg był ostrzeliwany przez Niemców, którzy zaatakowali Związek Radziecki – zachowanie babci Siemionowej. [+]
[00:13:15] W 1942 r. matka oddała synów do ochronki, potem chodziła tam co tydzień z jedzeniem dla nich – prośba jednego z chłopców. W tym czasie ojciec był w więzieniu, potem wstąpił do Armii Berlinga. [+]
[00:15:05] Wywózki uniknęła ciotka Marianna Siemion i jej brat Emilian, który ukrywał się podczas okupacji – w 1944 r. aresztowano w okolicy wielu mężczyzn, których przetrzymywano w piwnicy domu Orłowskiego w Jaminach. Stryj zgłosił się do NKWD i zmarł w łagrze w Riazaniu – pochowali go koledzy Radkiewicz i Janewicz. [+]
[00:19:21] Siostra ojca Stanisława Siemion trafiła na zesłaniu do szpitala i ślad po niej zaginął. Matka pracowała w kołchozie w Znamionce – sposoby kradzieży ziarna. Ojciec służył w wojsku w stopniu starszego sierżanta, po wywózce aresztowano go. Losy braci Edwarda i Władysława po powrocie do Polski.
[00:22:36] Warunki podczas podróży w głąb Związku Radzieckiego. Wspomnienia boh. z pobytu na zesłaniu – podkradanie drew wozakowi, gdy przywoził drzewo na opał. Ojciec poszedł do wojska i nie wiedział, że urodziła się córka. W 1946 r. nie wszyscy członkowie rodziny dostali zgodę na repatriację – starania matki. Spotkanie z ojcem w Białymstoku – zachowanie boh. Powitanie przez mieszkańców Sztabina. [+]
[00:28:15] Po powrocie do kraju zmarła babcia, potem ojciec i inni członkowie rodziny. Na Syberii zmarł dziadek Klemens, stryj Józef i siostra ojca Stanisława, w łagrze zmarł stryj Emilian Siemion.
[00:30:18] Ojciec przeszedł z Dywizją Kościuszkowską szlak bojowy od Lenino do Berlina, po wojnie w „Chłopskiej drodze” drukowano artykuły o wojnie, w których go wspominano. Propozycja złożona ojcu podczas reformy rolnej. Mieszkańcy wsi jeździli na szaber na Ziemie Odzyskane.
[00:36:05] Na zesłaniu matka pracowała w kołchozie, babcia i ciotka robiły swetry na drutach. Wyżywienie na Syberii – kradzieże ziemniaków. Boh. nie pamięta podróży do Polski. Warunki życia po wojnie – praca w gospodarstwie. Ojciec miał medal za zdobycie Berlina. Boh. miała w szkole dobre oceny z języka rosyjskiego i lubiła polską literaturę. Po powrocie do domu ojciec dostał klacz z UNRRA, początki na gospodarstwie.
[00:44:55] Rodzice matki, którzy wyemigrowali do Ameryki chcieli zabrać córkę, ale dziadkowie jej nie oddali. Boh. chodziła przez sześć lat do szkoły w Jagłowie, była dobrą uczennicą. Siódmą klasę ukończyła w Jaziewie. Potem wysłano ją do liceum z internatem w Suchowoli – powody przerwania nauki i powrotu do domu. Boh. wyszła za chłopaka z Jagłowa – dom, w którym młodzi zamieszkali po ślubie. Sytuacja we wsi po reformie rolnej.
[00:51:50] Przed wojną w Suchowoli mieszkało wielu Żydów, obecnie jest tam kilka pożydowskich domów. Stosunki polsko-żydowskie przed wojną. Podczas okupacji Niemcy wymordowali żydowskich mieszkańców miasta.
[00:55:32] Po wojnie w okolicy działały bandy, które podawały się za partyzantów. System ostrzegania przed bandytami.
[00:57:37] Boh. wyjechała do Stanów Zjednoczonych w czasie stanu wojennego – podejmowane prace, zachowanie rodaków w Ameryce. Perypetie podczas podróży do USA – przegapienie dworca w Augustowie, naprawa samolotu przed startem. [+]
[01:09:18] Egzaminowanie turystek z Warszawy. „Ojciec zadżumionych” Juliusza Słowackiego a współczesna sytuacja epidemiologiczna.
[01:12:35] Podczas okupacji w Jagłowie ukrywał się ksiądz – budowa kaplicy w 1943 r. Malowidła wewnątrz wykonali ukrywający się zakonnicy z Przasnysza.
[01:14:45] Mieszkańcy wsi brali udział w nagraniu filmu dokumentalnego „Połów ryb niewodem”. Stan Biebrzy współcześnie, wspomnienie kąpieli w rzece.
[01:23:10] Pogrzeb dziadka i stryja na Syberii.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.