Bronisław Woliński (ur. 1933, Jasienna) wychował się w rodzinie rolniczej, zamieszkałej we wsi Jasienna. Podczas okupacji przeżył panującą we wsi epidemię tyfusu. Po wojnie wyjechał na Ziemie Odzyskane – ukończył szkołę górniczą i pracował w kopalni węgla w Wałbrzychu. W latach 1954-1956 odbył zasadniczą służę wojskowej, potem pracował w Katowicach jako pracownik fizyczny. Po latach wrócił do rodzinnej wsi.
[00:00:00] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1933 r.
[00:00:45] Dziadek był stelmachem i kołodziejem, w warsztacie w Jasiennej robił sanie i wozy. Rodzice mieli dwuhektarowe gospodarstwo i ośmioro dzieci, boh. był najstarszy z rodzeństwa. Ojciec pracował u zamożniejszych gospodarzy. Nie było konia i do prac polowych zaprzęgano krowy.
[00:05:34] Dworki w okolicy Jasiennej. Ziemię kupowali Górale wracający z Ameryki. Fundatorami kościoła w Jasiennej byli Takuscy. Boh. przez dwa lata pracował w ich gospodarstwie – równe traktowanie syna Bronka i boh.
[00:11:40] Rodzice brali ślub w Lipnicy, ale boh. był ochrzczony w nowym kościele w Jasiennej. Działkę pod budowę przekazał Bobakowski. Proboszczami byli: ksiądz Józef Bocheński, Stanisław Śliwa i Mieczysław Mamulski.
[00:14:30] W Jasiennej nie było Żydów, ale koło Miłkowej mieszkał Abram, który trudnił się handlem. Dzieci straszono dziadami i Żydami. We wsi pojawiali się Cyganie i żebracy. Powstanie Spółdzielni Rolniczej i zabawa po otwarciu sklepu. Sprzedaż gospodarstwa przez Danka. Przed wojną we wsi była czteroklasowa szkoła. Domy były kryte strzechą, sytuacja na wsi.
[00:25:42] Zimowe zabawy dzieciaków – zjazdy z góry w niecce do wyrabiania ciasta. Wyjazdy na targ do Sącza – testy rzeźnika Popardowskiego.
[00:28:06] Przeloty bombowców po wybuchu wojny. W listopadzie 1943 r. wybuchła epidemia tyfusu – rodzice i brat zachorowali po odwiedzinach sąsiada Urbana, który zaraził się u Jaworów. Krewni pomagali boh., który został sam na gospodarstwie. Chorym pomagała znachorka, Urban i Jaworka zmarli, ale rodzice przeżyli. Boh. doglądał chorych i nie zaraził się, ale nie mógł chodzić do szkoły. [+]
[00:36:06] Podczas drogi do szkoły boh. został kopnięty przez Niemca, który szedł z tłumaczem, Marszałkiem. Ojciec dowiedział się od niego, że kopniak był za to, że boh. nie pozdrowił Niemca hitlerowskim „Heil Hitler”. Zabieranie do pracy przy kopaniu okopów – najmłodsi zajmowali się sprzątaniem terenu. Pracujących pilnował starszy Austriak, który pewnego dnia zasnął na służbie – pobicie staruszka przez komendanta, który przyjechał na inspekcję. [+]
[00:42:38] Córkę sąsiadów wywieziono na roboty, gdy zaszła w ciążę, odesłano ją do domu. Do pracy przy kopaniu okopów zabierano ze wszystkich domów.
[00:44:35] W domu czasem zatrzymywali się partyzanci z Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich. Gdy partyzanci spali w domu, boh. musiał kłaść się na piecu. Andrzej Rosiek był w AK, po wojnie dwa lata siedział w więzieniu, jego brat Jan był w BCh. W okolicy działał oddział Sadlisza ps. „Herman”.
[00:47:16] Podczas epidemii tyfusu boh. nie chodził do szkoły, ale przepuszczono go do następnej klasy. W 1939 r. nauczyciele wyjechali, została tylko pani Bobakowska, która mieszkała w Jasiennej. Po napaści Niemiec na Związek Radziecki przyjechały dwie nauczycielki z dawnych Kresów. Mobilizacja w 1939 r. Stryj Woliński zginął podczas kampanii wrześniowej, dopiero po wojnie żona znalazła świadka jego śmierci. Sąsiad Zając poszedł na wojnę i wrócił dopiero w 1945 r.
[00:53:35] Przyjęcie po Pierwszej Komunii, po powrocie do domu boh. poszedł paść krowy. Bieda podczas okupacji, kłopoty z ubraniami.
[00:55:28] Płody rolne zabierane w ramach kontyngentu odnoszono do magazynu na posesji sołtysa Józefa Hojnora. Niemcy opieczętowali duże żarna, by nie mleć zboża. Posterunki policji były w Korzennej i Gródku. Wiele osób zabrano na roboty przymusowe. Stanisław Takuski przed wojną studiował w Krakowie, po zamknięciu uczelni wrócił do domu. U Piekarza słuchano radia i Takuski tłumaczył z niemieckiego i angielskiego. Po denuncjacji Takuski trafił do Oświęcimia, Piekarz również został aresztowany i zaginął.
[01:00:26] Sytuacja rodzinna Piekarza. Jeden z sąsiadów wysługiwał się Niemcom i został za to pobity przez partyzantów.
[01:02:42] Żyd Abram ukrywał się przez tydzień w stodole, ale potem poszedł do Zakliczyna. Po drodze złapano go i zabito. Podczas obławy na partyzantów koło wsi Jamna złapano Błachutę i czterech innych mężczyzn z Jasiennej – śmierć zatrzymanych.
[01:06:40] Wejście Armii Czerwonej – zabranie partyzantów, którzy nocowali w domu. Zabicie gospodarza z sąsiedniej wsi przez Niemców.
[01:10:55] Po wojnie w okolicy działała partyzantka, należał do niej Stanisław Zięcina – zabranie munduru wujowi, który wrócił z wojny. Napady Bulandy, który czasem nocował w domu boh. Porwanie i zabicie złotnika przez partyzantów.
[01:16:04] W 1947 r. boh. skończył szkołę i pracował w gospodarstwie Takuskiego, potem należał do Służby Polsce – prace drogowe. Werbunek do szkoły górniczej w Wałbrzychu – w niedzielę nie pozwalano na chodzenie do kościoła. Ucieczka i zniszczenie munduru przez Tabisza ze Zborowic. Boh. poszedł do wojska – warunki bytowe. Powód dłuższego zatrzymania w wojsku. Potem boh. pracował w Katowicach, jego szefem był majster Gwóźdź, były powstaniec śląski.
[01:22:30] W Jasiennej nie zrobiono PGR-u. Podróże z Jasiennej do Katowic. Praca w kopalni – na początku boh. trafił do grupy Niemców, trudności językowe. Nauka w szkole górniczej w Wałbrzychu.
[01:27:52] Żniwa przed wojną – żęcie zboża sierpami, młocka cepami. Po świniobiciu mięso wędzono. Umeblowanie rodzinnego domu. W Jasiennej nie było strojów ludowych, buty zakładano dopiero przed wejściem do kościoła. Udział mieszkańców wsi w I wojnie światowej.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..