Marianna Bęc z d. Szaraniec (ur. 1937, Strochcice) jako uczennica liceum ogólnokształcącego w Sandomierzu wstąpiła do konspiracyjnej organizacji młodzieżowej „Młode Białe Orły”, założonej jesienią 1951 przez Wiktora Ćmielewskiego. Członkowie organizacji zrywali plakaty propagandowe, kolportowali artykuły o Katyniu i Armii Krajowej. 24 czerwca 1952 piętnastoletnia Marianna wraz z koleżankami zostały aresztowane i przewiezione do Urzędu Bezpieczeństwa w Sandomierzu. 4 września 1952 r. po pokazowym procesie uczennice zwolniono i pozwolono kontynuować naukę. W 1953 roku Marianna Bęc zdała maturę, a po ukończeniu studiów medycznych pracowała jako lekarz-pediatra w sandomierskim szpitalu, przez 25 lat była ordynatorką oddziału noworodków i wcześniaków. Prowadziła też prywatną praktykę. W latach 90. była współzałożycielką Towarzystwa Naukowego Sandomierskiego.
[00:00:09] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1937 r. w Strochcicach.
[00:00:28] Przedstawienie rodziców: Bogusławy Jana. Podczas okupacji ojciec działał w AK, dziadek Piotr Zwolski był carskim kurierem. Boh. miała dwóch młodszych braci: Zbigniewa i Wojciecha.
[00:01:22] Współczesne przejawy wojennej traumy – reakcja na dźwięk samolotu. Boh. jako dziecko widziała kolumnę Żydów prowadzonych z Koprzywnicy do Sandomierza. Ze starszymi koleżankami chodziła na tajne komplety – we wrześniu 1944 r. dzięki Marii Makowskiej podjęła naukę w trzeciej klasie szkoły podstawowej. Jej szkolnym kolegą byli Andrzej Szyncel, późniejszy matematyk.
[00:03:48] Nauka w żeńskim liceum. Ojciec po wojnie ukrywał się i był poszukiwany przez UB – rewizje w nocy. Bunt przeciwko władzy – powstanie tajnej młodzieżowej organizacji, której założycielem był Wiktor Ćmielewski z męskiego liceum. Cele organizacji „Młode Białe Orły”, która działała w Sandomierzu i kilku okolicznych miejscowościach – łączność w organizacji. Na stanie były dwa rewolwery – szkolenia wojskowe i z zakresu topografii. W maju 1952 r. członkowie organizacji zorientowali się, że zostali rozpracowani – informacja o broni nie została zdradzona podczas śledztwa. [+]
[00:11:00] Na dwa dni przed aresztowaniem Stasiek Turbakiewicz odprowadzał boh. do Strochcic – rozmowa o aresztowaniu Ćmielewskiego – śledzenie po drodze. Chłopaków aresztowano w domach, dziewczyny w szkole w dniu rozdania świadectw. Przejście do Urzędu Bezpieczeństwa w obstawie funkcjonariuszy – przesłuchiwanie przez kilkanaście godzin. Chłopcy byli bici podczas przesłuchań. Podejście ubeków do boh., która była przewodniczącą szkolnego koła ZMP. Po dwóch tygodniach osoby pełnoletnie: Ćmielewski, Turbakiewicz i Lidia Przędzakowska zostali wywiezieni do Kielc i osądzeni przez sąd wojskowy – zasądzone kary. Część osób wypuszczono, a sześć dziewczyn zatrzymano – 4 września odbyła się rozprawa pokazowa przed sędzią dla nieletnich. Uczennicom pozwolono zdać maturę – trudności z podjęciem studiów. [+]
[00:17:22] Po maturze boh. pracowała w przedsiębiorstwie melioracyjnym jako urzędniczka, potem studiowała medycynę na Śląskiej Akademii Medycznej. Powody powrotu po studiach do Strochcic. Wszystkie uczennice, którym wytoczono proces, dostały się po jakimś czasie na studia.
[00:19:22] Praca w sandomierskim szpitalu – stan budynku. Mąż pochodził z Sandomierza i razem z nią studiował w Katowicach. W szpitalu boh. pracowała na oddziale dziecięcym, a mąż na chirurgii, dyrektorem placówki był dr Zdzisław Lizis. Wieloletnie starania o budowę nowego szpitala. Ścieżka zawodowa boh. – przez 25 lat ordynatorki oddziału noworodków i wcześniaków. Boh. pasjonowała się historią i zbierała materiały dotyczące sandomierskiej służby zdrowia – doktorat z historii medycyny.
[00:25:30] Działalność w Towarzystwie Lekarskim i na rzecz lokalnej społeczności. Boh. była współzałożycielką Towarzystwa Naukowego Sandomierskiego, wykładała na Uniwersytecie Trzeciego Wieku.
[00:28:42] Wspomnienie pobytu w areszcie – lęk przed utratą wolności. Boh. miała troje dzieci i starała się skupić na rodzinie, nie wracać do przeszłości. Aresztowani członkowie organizacji nie zostali zrehabilitowani. Konsekwencje w dalszym życiu boh., która nie chciała zajrzeć do swojej teczki w IPN. Po aresztowaniu Ćmielewskiego kolega zakopał sztandar organizacji w lesie w Górach Wysokich i potem nie mógł go odszukać. Wygląd sztandaru, przysięgę odbierał „Staszek”. Opinia na temat Urzędu Bezpieczeństwa i jego funkcjonariuszy.
[00:37:00] Stosunek rodziców do boh. – pomoc w życiu codziennym. Mąż był dyrektorem szpitala i zajmował się organizacją budowy nowej placówki. Specyfika pracy lekarki mieszkającej na wsi – wyjazdy do chorych różnymi środkami lokomocji. Opieka medyczna nad dziećmi, zatajanie przypadków bicia. Rozwój psychiatrii dziecięcej. [+]
[00:42:22] Boh. była radną miejską przez kilka kadencji. Działała w pierwszej Solidarności – razem z Jackiem Malinowskim i księdzem Wójcikiem złożyła żądanie zwrotu Seminarium Duchownemu: ogrodu koło kościoła św. Jakuba, budynku kina i siedziby UB. Stan zdrowia boh.
[00:45:50] Podczas rewizji na stancji u państwa Kwiatkowskich, gdzie mieszkała boh., znaleziono książkę o Piłsudskim, co miało potem znaczenie w śledztwie i oskarżeniu. Zadania organizacji – kształcenie w zakresie historii, dążenie do obalenia ustroju. Zbezczeszczenie portretu Stalina. Szybkie rozpracowanie organizacji przez UB. Broń została wyrzucona przez kolegę do Wisły. Ojciec po jakimś czasie się ujawnił i pracował w melioracji. [+]
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..