Eugeniusz Baran (ur. 1938, Zawada) – pracownik w Zakładach Naprawczych Taboru Kolejowego w Nowym Sączu. W latach 1976-1980 zbierał i przekazywał pieniądze na działalność Komitetu Obrony Robotników. We wrześniu 1980 był zastępcą przewodniczącego Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność” w Zakładach Naprawczych Taboru Kolejowego w Nowym Sączu. Współorganizator strajku w nowosądeckim Ratuszu w 1981 r. W stanie wojennym internowany w Załężu k. Rzeszowa. Współorganizator Duszpasterstwa Ludzi Pracy, Mszy za Ojczyznę przy kościele oo. jezuitów w Nowym Sączu. W latach 1982-87 wielokrotnie przesłuchiwany i poddawany rewizjom. Społecznik, mieszka w Nawojowej.
[00:00:10] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1938 r. w Zawadzie.
[00:00:26] Przedstawienie rodziców: Anny i Michała. Dziadkowie zginęli podczas wojny. Rodzina mieszkała przy szosie z Nowego Sącza do Krynicy – ucieczka Niemców w 1944 r., matka poczęstowała mlekiem niemieckiego żołnierza. Po zajęciu wsi przez Rosjan koło domu stały tabory – matka piekła placki ziemniaczane czerwonoarmistom. Boh. podkradał zboże żołnierzom, a potem pochwalił się ojcu – jego reakcja. Boh. uderzył kamieniem folksdojcza – kara wymierzona przez ojca.
[00:05:43] Podczas egzekucji w Młodowie zginął ojciec kolegi, Walter. Hrabia Stadnicki uratował Jana Kociołka. Wspomnienie hrabiego Stadnickiego – okoliczności wypuszczenia go z aresztu UB. Trzech mieszkańców Zawady wywieziono na Syberię.
[00:08:33] Warunki życia podczas okupacji. Kradzieże dokonane przez czerwonoarmistów – sytuacja na wsi po wyzwoleniu. Upaństwowienie majątku hrabiego Stadnickiego po wojnie.
[00:12:38] Opis rodzinnego domu w Zawadzie. W latach 50. boh. brał udział w budowaniu kościoła we wsi – rola księdza Raczkowskiego. Cegły wyrabiano na miejscu – wypadek przy pracy. Zbiórki funduszy na budowę. Utrudnianie prac przez władze. [+]
[00:16:35] W 1945 r. boh. poszedł do szkoły w Zawadzie, której kierownikiem był pan Osiowski. Zniszczenia dokonane przez Rosjan. Zdjęcie z Pierwszej Komunii. W szkole stosowano kary cielesne – incydent podczas lekcji religii. Nauka języka rosyjskiego. Wspomnienie kuzyna Jana Majochy, który współpracował z księdzem Gurgaczem oraz kuzynek Horowskich, które pomagały tajnej organizacji, za co zostały aresztowane. Rewizja w domu, zastraszanie ojca przez UB. Wyjazdy ze szkoły na pochody pierwszomajowe w Nowym Sączu – opór boh.
[00:23:24] Boh. ukończył szkołę zawodową oraz kurs mistrzowski w Zakładach Naprawczych Taboru Kolejowego w Nowym Sączu i tam podjął pracę – problemy w zakładzie, załatwienie sprawy przez Jana Komurkiewicza.
[00:26:00] Próba zapisania boh. do partii – zachowanie towarzysza Smalca. Boh. za karę został przeniesiony do cięższej pracy w wydziale wagonowym – pomoc Kutyby.
[00:28:50] Reakcje po śmierci Stalina, wujowie przychodzili do ojca, by słuchać Wolnej Europy. Wiedza o wydarzeniach poznańskich i zbrodni katyńskiej.
[00:31:52] Uroczystości koronacji obrazu Matki Boskiej. Budowa kościoła w Zawadzie – zaangażowanie mieszkańców i księdza Raczkowskiego.
[00:34:35] Nauka w szkole zawodowej. Boh. dostał propozycję pracy w Nowej Hucie, ale nie skorzystał z niej. Przed wybudowaniem kościoła ksiądz Zając odprawiał msze w kaplicy na cmentarzu. Spotkanie po latach z księdzem Józefem Kościelnym.
[00:38:25] Boh. był u I Komunii w kościele farnym w Nowym Sączu – wyjazd wozem drabiniastym. Oczekiwanie na poczęstunek: bułkę z masłem i kakao. Wyrób cegieł na budowę własnego domu
[00:40:18] Współpraca z Komitetem Obrony Robotników (KOR) – po wydarzeniach w Radomiu zaproponowano boh. włączenie się w pomoc rodzinom poszkodowanych – zbiórka pieniędzy. [+]
[00:43:00] Organizacja strajku w Zakładach Naprawczych Taboru Kolejowego (ZNTK) w 1980 r. – zgłoszenie postulatów dyrektorowi zakładów Władysławowi Stenderze. Zakładanie niezależnych związków zawodowych – okoliczności odnalezienia w Muszynie działacza z Gdańska, pomoc Józefa Okarmusa. Boh. został przewodniczącym związku w zakładzie – wyjazd do Wrocławia na rozmowy ze stroną rządową, strajk głodowy, reakcja Józefa Jareckiego. Wsparcie dyrektora Stendery.
[00:58:20] Działalność NSZZ „Solidarność” w ZNTK. Reakcja na wybór papieża Jana Pawła II, msza w zakładzie po dokonanym na niego zamachu. Wyjazd pracowników na pogrzeb prymasa Wyszyńskiego.
[01:02:28] Rozważania o patriotyzmie – wyjazd do Częstochowy na uroczystości 1000-lecia Chrztu Polski – wspomnienie homilii.
[01:05:08] Wyjazdy związane z pracą w Komisji Krajowej NSZZ „S” a życie rodzinne boh.
[01:06:55] Działalność Służby Bezpieczeństwa w ZNTK – „opieka” nad boh. Udział w zjeździe Solidarności – spotkanie z Michnikiem i Kuroniem, opinia na temat Wałęsy. W ośrodku internowania boh. był namawiany do współpracy z SB albo wyjazdu z kraju.
[01:12:18] Okoliczności aresztowania 13 grudnia 1981 r. – pomyłki funkcjonariuszy SB. Zachowanie milicjanta na posterunku. Wyjazd internowanych – spotkanie z Andrzejem Szkaradkiem, Marianem Białoskórskim, Władysławem Piksą. Warunki w ośrodku internowania w Załężu. Wieczorne przesłuchania więźniów – namawianie do współpracy lub wyjazdu z Polski. W święta Bożego Narodzenia biskup Ablewicz odprawił mszę w ośrodku, odwiedził także chorego kolegę Wyskiela. Po wyjeździe z Nowego Sącza aresztanci nie wiedzieli, dokąd jadą. Zachowanie jednego z milicjantów. [+]
[01:24:42] Podczas strajku boh. nocował w zakładzie – zachowanie sekretarza partii Józefa Nowaka. Postawa dyrektora ZNTK Stendery podczas strajku w nowosądeckim Ratuszu oraz w Domu Robotniczym. [+]
[01:29:30] Boh. wrócił z Załęża pod koniec lutego 1982 r. – przesłuchania na milicji. Boh. działał w podziemnej „Solidarności” – pomoc rodzinom internowanych kolegów. Wyjazd żon internowanych do ośrodka internowania w Hrubieszowie. Okoliczności, w jakich na boh. padło podejrzenie o współpracę z SB. Udział w mszach za Ojczyznę.
[01:36:22] Wyjazd w 1981 r. delegacji z Nowego Sącza na uroczystości do Częstochowy. Organizacja strajku w nowosądeckim Ratuszu.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..