Bluszcz Anna

Świadkowie Epoki

IP/DF/SE/0275

15 listopada 2018, Czernica

1:06

Anna Bluszcz z d. Legierska (ur. 1931, Koniaków) ukończyła liceum w Wiśle w 1951 r. i została nakazem pracy skierowana do szkoły w Czernicy. Przez trzydzieści lat pracowała jako nauczycielka matematyki i języka polskiego, prowadziła kółko taneczne oraz koronczarskie. Przez kilkanaście lat była radną. Odznaczona Krzyżami Zasługi. Mieszka w Czernicy.

[00:00:10] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1931 r. w Koniakowie.
[00:00:25] Boh. ukończyła liceum w Wiśle w 1951 r. i dostała nakaz pracy w szkole w powiecie rybnickim. Miała siedmioro rodzeństwa, jej ojciec jako nastolatek wyjechał do Stanów Zjednoczonych i pracował w kopalni siarki. Po powrocie do Polski kupił ziemię w Koniakowie – drugi wyjazd do Ameryki. Za zarobione pieniądze ojciec wybudował synowi Michałowi schronisko na Stecówce przy szlaku na Baranią Górę.
[00:04:45] W 1939 r. boh. ukończyła pierwszą klasę szkoły powszechnej w Koniakowej. 1 września rodzice poszli do kościoła w Istebnej – ruchy wojsk w okolicy, dzieci postanowiły uciec do brata na Stecówkę.
[00:08:00] Młodzi chłopcy, którzy nie chcieli być wywiezieni na roboty, uciekali do partyzantki. Brat Michał Legierski, prowadzący schronisko turystyczne, działał w ruchu oporu i wspierał partyzantów – aresztowanie go przez Niemców. Brat został wywieziony do Oświęcimia, gdzie pomagał mu poznany przed wojną lekarz. Michał Legierski poznał w obozie Józefa Cyrankiewicza, pod koniec wojny ewakuowano go do Niemiec, gdzie doczekał do wyzwolenia, potem na piechotę wrócił do domu.
[00:14:45] Początki w schronisku po wojnie – sprzedaż obrączek, by kupić trzy beczki piwa. Ojciec kupił w USA niewielkie ranczo i chciał wyjechać z rodziną, ale wybuchła wojna.
[00:16:54] Brat Antoni podpisał podczas okupacji volkslistę, został wcielony do Wehrmachtu i zaginął pod Stalingradem – nadzieje na jego powrót do domu.
[00:20:18] Jedna rodzina z Koniakowa została rozstrzelana przez Niemców za współpracę z partyzantką. Zaciemnienie okien podczas okupacji, warunki materialne rodziny.
[00:23:07] W 1947 r. boh. rozpoczęła naukę w liceum, podczas okupacji chodziła do szkoły i uczyła się niemieckiego.
[00:25:20] Po wojnie w okolicy działał oddział „Bartka” – rabowanie mieszkańców wsi, nieudany napad na dom. Stosunek miejscowej ludności do partyzantów. [+]
[00:28:48] Życie po wyzwoleniu – dostawy obowiązkowe. Podczas jednej z kontroli ojciec schował w łóżku mięso z nielegalnego uboju. [+]
[00:32:38] Brat Michał wykorzystał znajomość z Cyrankiewiczem do zdobycia pozwolenia na budowę kościółka na Stecówce.
[00:34:20] Boh. chciała studiować stomatologię, ale po śmierci ojca musiała podjąć pracę w szkole w Czernicy – pierwsze wrażenia, pomoc starszych nauczycielek. Początki w szkole, liczne klasy w okresie powojennym.
[00:42:55] Przyszły mąż boh. został podczas okupacji wcielony do Wehrmachtu i brał udział w walkach we Włoszech, tam dostał się do niewoli i zgłosił do 2 Korpusu. Ciężko ranny, był operowany w Wielkiej Brytanii, w 1947 r. wrócił do kraju i pracował jako księgowy.
[00:47:36] Rodzina Bluszczów prowadziła sklep w Czernicy – warunki materialne i poglądy teściów.
[00:50:56] Mąż wstąpił we Włoszech do 2 Korpusu i niedługo potem został ciężko ranny. Po wojnie nie był szykanowany.
[00:53:45] Brat Michał niechętnie mówił o pobycie w Oświęcimiu – pomoc lekarza, który przed wojną zatrzymywał się w prowadzonym przez niego schronisku. Bicie i tortury podczas śledztwa.
[00:56:20] Brat Antoni pisał listy z frontu wschodniego, w ostatnim, że planuje ucieczkę. Raz był na urlopie w domu i rodzina namawiała go na dezercję, ale rozważył konsekwencje dla bliskich i nie zgodził się.
[00:58:40] Do partyzantki należeli mężczyźni z okolicznych wiosek, powody ucieczki do lasu. Szwagier przebywał podczas wojny na robotach przymusowych – ciężka praca. Represje niemieckie po zabiciu żołnierza.
[01:01:13] Znajomość brata z Cyrankiewiczem – pobyt w Oświęcimiu. Po wojnie Cyrankiewicz odwiedzał schronisko na Stecówce. Pewnego dnia boh. nie została dopuszczona do schroniska przez ochronę premiera. Brat załatwił pozwolenie na budowę kościołka na Stecówce. Podczas napadu na schronisko brat pobiegł po pomoc do miejscowych chłopów.
[01:05:25] Teść był sportowcem, wygrał zawody narciarskie i dostał narty, które potem ukrył przed Niemcami.
więcej...
mniej

Sokulski Mateusz

Czerniak Grzegorz

Instytut Pileckiego

Film