Jan Pawlikowski (ur. 1945, Małe Ciche) pochodzi z rodziny rolniczej. Po ukończeniu Technikum Budowlanego w Zakopanem podjął pracę w Przedsiębiorstwie Budownictwa Ogólnego „Podhale”. W latach 1980-81 był działaczem Solidarności Rolników Indywidualnych. 13 grudnia 1981 roku zastał go w Austrii, gdzie podróżował z grupą polskich rolników na zaproszenie tamtejszego rządu. Wrócił do kraju i wspierał podziemną Solidarność. W latach 1992-95 nadzorował remont Pałacu Prezydenckiego w Warszawie. Po powrocie na Podhale w roku 1998 pracował w nadzorze budowlanym.
[00:00:10] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1945 r. w Małym Cichym.
[00:00:26] [Przerwa techniczna, wyciemnienie]
[00:01:27] Rodzice pochodzili z Małego Cichego, rodzina Pawlikowskich wywodzi się z Białego Dunajca. Rozwój Małego Cichego po wojnie, przekształcenie wsi z rolniczej w turystyczną.
[00:05:12] Rodzice zajmowali się rolnictwem – przyjazdy państwa Szlachtów, letników z Krakowa.
[00:06:57] Edukacja boh. – wpływ Zofii Szlachtowej. Wyjście z bacą Franciszkiem Królem na wypas owiec w góry. Boh. ukończył Technikum Budowlane w Zakopanem – nauka palenia papierosów – powody wyrzucenia z internatu.
[00:12:55] Boh. pracował w Przedsiębiorstwie Budownictwa Ogólnego „Podhale” – praca na wielu budowach. W 1992 r. podjął się nadzorowania remontu Pałacu Prezydenckiego w Warszawie – awanse w pracy. Rozmach przedsięwzięcia, osuszanie budynku, współpraca z politykami.
[00:21:00] Oprowadzanie prezydenta Lecha Wałęsy – opinia na jego temat. W 1995 r. po przegranych wyborach Wałęsa musiał się wyprowadzić – przygotowanie pałacu Sobańskich w Alejach Ujazdowskich.
[00:25:00] Znaleziska podczas prac budowlanych na terenie Pałacu Prezydenckiego. Zmiany po objęciu funkcji przez prezydenta Kwaśniewskiego. Specyfika pracy w obiekcie zabytkowym, wykonanie kaplicy. Podczas pracy w pałacu boh. wspierał podhalańskie inicjatywy. Znajomość z posłem Andrzejem Makowskim.
[00:30:52] Refleksje na temat życia w PRL – boh. pracował w budownictwie i równocześnie prowadził gospodarstwo rolne – sytuacja w rolnictwie pod koniec lat 70. Wełna zamiast lokaty w banku. Znajomość z nauczycielem Janem Antołem.
[00:38:56] Sytuacja na Podhalu w roku 1980, dostęp do prasy niezależnej. Potraktowanie miejscowego donosiciela przez taksówkarza. Refleksje na temat zmian w Polsce po 1989 r. i ich wpływu na współczesność.
[00:43:55] Rok 1981 – powstanie NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych, działalność boh. Strajki rolników – wyjazd na strajk okupacyjny do Siedlec. Po powrocie boh. wyjechał z grupą rolników do Austrii – wymiana doświadczeń na temat rolnictwa w górach.
[00:48:30] 13 grudnia 1981 r. grupa nocowała w Grazu – wiadomość o „wojnie” w Polsce, zachowanie Austriaków. Brak kontaktu z krajem – trudne decyzje.
[00:52:32] Boh. pracował w budownictwie i równocześnie prowadził wraz z rodziną gospodarstwo rolne. Działalność Związku Podhalan – rozważania na temat sytuacji gospodarczej pod koniec lat 70, reakcja na podwyżkę paliw. Sprawa hodowli owiec na Podhalu. Boh. działał w Solidarności Rolników Indywidualnych – wyjazdy na strajki rolnicze w strojach regionalnych.
[01:00:28] W grudniu 1981 boh. brał udział w strajku okupacyjnym w Siedlcach. Po powrocie wyjechał z grupą rolników do Austrii – objazd kraju, wymiana doświadczeń. Refleksje na temat wolności.
[01:04:10] 13 grudnia 1981 Polacy dowiedzieli się o „wojnie” – brak informacji o sytuacji w kraju, reakcja Austriaków. Decyzja o kontynuowaniu objazdu, który miał trwać do 17 grudnia, z opcją natychmiastowego powrotu do Polski, gdy sytuacja się wyjaśni. Informacje uzyskane 14 grudnia – powrót do Polski. W Austrii została nauczycielka Katarzyna Marek. Zachowanie strażników na przejściu granicznym w Hyżnem – rozwiezienie uczestników wycieczki. Powrót boh. do domu – reakcja żony. [+]
[01:17:21] Wezwanie na SB do Zakopanego – przesłuchanie, nakłanianie do podpisania lojalki. [+]
[01:22:45] Działalność w podziemiu – ukrywanie działaczy Solidarności. Kontakty z Jackiem Lipińskim, działaczem Solidarności w Hucie Warszawa – spotkania 3 maja koło kapliczki św. Bartłomieja w Tarasówce, zainteresowanie milicji.
[01:27:28] Reakcja po zabójstwie księdza Jerzego Popiełuszki – wyjazd grupy z Podhala na pogrzeb do Warszawy – odkrycie esbeka wśród podróżnych. Przejście na Żoliborz. Wrażenie z uroczystości – boh. niósł przez chwilę trumnę z ciałem księdza Jerzego. Kontakty z księdzem Boguckim, proboszczem parafii św. Stanisława Kostki w Warszawie – udział w mszy podczas Świąt Bożego Narodzenia. Pomoc od Górali – ubrania woził taksówkarz z Zakopanego Jan Strama.
[01:34:09] Pielgrzymujący krzyż księdza Jerzego – udział Jana Marczaka i Jana Stramy. Boh. pracując w Warszawie nie organizował wyjazdów, ale brał w nich udział.
[01:36:22] W 1998 r. boh. wrócił z Warszawy i pracował w nadzorze budowlanym. Refleksje na temat osiągnięć Solidarności, gospodarce po transformacji ustrojowej, podziałów w życiu politycznym.
[01:40:35] Szykanowanie przez Służbę Bezpieczeństwa w latach 80. – wezwania na komendę. Kontakty z Józefem Śliszem. Przesłuchanie prowadzone przez szefa zakopiańskiej SB, Andrzeja Szczepańskiego, który przyszedł pijany. [+]
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..