Pawlikowski Jan
Jan Pawlikowski (ur. 1945, Małe Ciche) pochodzi z rodziny rolniczej. Po ukończeniu Technikum Budowlanego w Zakopanem podjął pracę w Przedsiębiorstwie Budownictwa Ogólnego „Podhale”. W latach 1980-81 był działaczem Solidarności Rolników Indywidualnych. 13 grudnia 1981 roku zastał go w Austrii, gdzie podróżował z grupą polskich rolników na zaproszenie tamtejszego rządu. Wrócił do kraju i wspierał podziemną Solidarność. W latach 1992-95 nadzorował remont Pałacu Prezydenckiego w Warszawie. Po powrocie na Podhale w roku 1998 pracował w nadzorze budowlanym.
more...
less
[00:00:10] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1945 r. w Małym Cichym.
[00:00:26] [Przerwa techniczna, wyciemnienie]
[00:01:27] Rodzice pochodzili z Małego Cichego, rodzina Pawlikowskich wywodzi się z Białego Dunajca. Rozwój Małego Cichego po wojnie, przekształcenie wsi z rolniczej w turystyczną.
[00:05:12] Rodzice zajmowali się rolnictwem – przyjazdy państwa Szlachtów, letników z Krakowa.
[00:06:57] Edukacja boh. – wpływ Zofii Szlachtowej. Wyjście z bacą Franciszkiem Królem na wypas owiec w góry. Boh. ukończył Technikum Budowlane w Zakopanem – nauka palenia papierosów – powody wyrzucenia z internatu.
[00:12:55] Boh. pracował w Przedsiębiorstwie Budownictwa Ogólnego „Podhale” – praca na wielu budowach. W 1992 r. podjął się nadzorowania remontu Pałacu Prezydenckiego w Warszawie – awanse w pracy. Rozmach przedsięwzięcia, osuszanie budynku, współpraca z politykami.
[00:21:00] Oprowadzanie prezydenta Lecha Wałęsy – opinia na jego temat. W 1995 r. po przegranych wyborach Wałęsa musiał się wyprowadzić – przygotowanie pałacu Sobańskich w Alejach Ujazdowskich.
[00:25:00] Znaleziska podczas prac budowlanych na terenie Pałacu Prezydenckiego. Zmiany po objęciu funkcji przez prezydenta Kwaśniewskiego. Specyfika pracy w obiekcie zabytkowym, wykonanie kaplicy. Podczas pracy w pałacu boh. wspierał podhalańskie inicjatywy. Znajomość z posłem Andrzejem Makowskim.
[00:30:52] Refleksje na temat życia w PRL – boh. pracował w budownictwie i równocześnie prowadził gospodarstwo rolne – sytuacja w rolnictwie pod koniec lat 70. Wełna zamiast lokaty w banku. Znajomość z nauczycielem Janem Antołem.
[00:38:56] Sytuacja na Podhalu w roku 1980, dostęp do prasy niezależnej. Potraktowanie miejscowego donosiciela przez taksówkarza. Refleksje na temat zmian w Polsce po 1989 r. i ich wpływu na współczesność.
[00:43:55] Rok 1981 – powstanie NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych, działalność boh. Strajki rolników – wyjazd na strajk okupacyjny do Siedlec. Po powrocie boh. wyjechał z grupą rolników do Austrii – wymiana doświadczeń na temat rolnictwa w górach.
[00:48:30] 13 grudnia 1981 r. grupa nocowała w Grazu – wiadomość o „wojnie” w Polsce, zachowanie Austriaków. Brak kontaktu z krajem – trudne decyzje.
[00:52:32] Boh. pracował w budownictwie i równocześnie prowadził wraz z rodziną gospodarstwo rolne. Działalność Związku Podhalan – rozważania na temat sytuacji gospodarczej pod koniec lat 70, reakcja na podwyżkę paliw. Sprawa hodowli owiec na Podhalu. Boh. działał w Solidarności Rolników Indywidualnych – wyjazdy na strajki rolnicze w strojach regionalnych.
[01:00:28] W grudniu 1981 boh. brał udział w strajku okupacyjnym w Siedlcach. Po powrocie wyjechał z grupą rolników do Austrii – objazd kraju, wymiana doświadczeń. Refleksje na temat wolności.
[01:04:10] 13 grudnia 1981 Polacy dowiedzieli się o „wojnie” – brak informacji o sytuacji w kraju, reakcja Austriaków. Decyzja o kontynuowaniu objazdu, który miał trwać do 17 grudnia, z opcją natychmiastowego powrotu do Polski, gdy sytuacja się wyjaśni. Informacje uzyskane 14 grudnia – powrót do Polski. W Austrii została nauczycielka Katarzyna Marek. Zachowanie strażników na przejściu granicznym w Hyżnem – rozwiezienie uczestników wycieczki. Powrót boh. do domu – reakcja żony. [+]
[01:17:21] Wezwanie na SB do Zakopanego – przesłuchanie, nakłanianie do podpisania lojalki. [+]
[01:22:45] Działalność w podziemiu – ukrywanie działaczy Solidarności. Kontakty z Jackiem Lipińskim, działaczem Solidarności w Hucie Warszawa – spotkania 3 maja koło kapliczki św. Bartłomieja w Tarasówce, zainteresowanie milicji.
[01:27:28] Reakcja po zabójstwie księdza Jerzego Popiełuszki – wyjazd grupy z Podhala na pogrzeb do Warszawy – odkrycie esbeka wśród podróżnych. Przejście na Żoliborz. Wrażenie z uroczystości – boh. niósł przez chwilę trumnę z ciałem księdza Jerzego. Kontakty z księdzem Boguckim, proboszczem parafii św. Stanisława Kostki w Warszawie – udział w mszy podczas Świąt Bożego Narodzenia. Pomoc od Górali – ubrania woził taksówkarz z Zakopanego Jan Strama.
[01:34:09] Pielgrzymujący krzyż księdza Jerzego – udział Jana Marczaka i Jana Stramy. Boh. pracując w Warszawie nie organizował wyjazdów, ale brał w nich udział.
[01:36:22] W 1998 r. boh. wrócił z Warszawy i pracował w nadzorze budowlanym. Refleksje na temat osiągnięć Solidarności, gospodarce po transformacji ustrojowej, podziałów w życiu politycznym.
[01:40:35] Szykanowanie przez Służbę Bezpieczeństwa w latach 80. – wezwania na komendę. Kontakty z Józefem Śliszem. Przesłuchanie prowadzone przez szefa zakopiańskiej SB, Andrzeja Szczepańskiego, który przyszedł pijany. [+]
more...
less