Halina Skóra (ur. 1933, Warszawa) – jej rodzina przeniosła się podczas okupacji z Targówka do Maciołków. W domu rodziny ukrywała się żydowska dziewczyna Marysia. Ojciec pani Haliny zginął w obozie pracy w Sudetach, starsza siostra była wywieziona na roboty, gdzie przeżyła bombardowanie fabryki bombami fosforowymi. Pani Halina była świadkiem znalezienia ciał członków rodziny gajowego Antoniego Garwolińskiego, zamordowanych 19 grudnia 1943 r.
00:00:06 Autoprezentacja boh. urodzonej w Warszawie w 1933 r.
00:00:12 Prezentacja rodziców: Florentyny i Antoniego. Rodzina mieszkała w Warszawie przy ul. Ziemowita. Alarm bombowy 1 września 1939. Podczas nalotów spalił się dom i rodzina mieszkała w budynku gospodarczym.
00:01:16 Ojciec przyprowadził żydowskiego chłopca, którego umył i ostrzygł. Matka dziecka nie przyznała się do niego i Niemiec chciał ojca zastrzelić – interwencja folksdojcza Grejlicha.
00:02:05 Rodzina wyprowadziła się do Maciołków (obecnie dzielnica Kobyłki pod Warszawą). Ojciec został złapany podczas łapanki i zginął w kamieniołomach w Sudetach. Mama przyjęła do domu żydowską dziewczynę Marysię. Po jakimś czasie załatwiła jej pracę i Marysia poszła na służbę do domu w Zielonce. Po wojnie Marysia przyszła, żeby podziękować. [+]
00:04:48 Sąsiedzi, Mrozowie, także ukrywali Żydów – ich dom został spalony.
00:05:45 Spalenie domu w Maciołkach – boh. i siostra prosiły Niemca, by nie podpalał budynku. [+]
00:06:26 Podpalenie leśniczówki podczas pędzenia bimbru.
00:07:00 Marysia po wojnie mieszkała w Wołominie. W kamieniołomach poza ojcem zginęli jeszcze dwaj sąsiedzi: Jan Janicki i Molski.
00:07:45 Boh. miała trzy siostry i brata. Ojciec był zdunem i malarzem, jego bracia postawili rodzinie dom w Maciołkach.
00:08:32 Marysia nie miała rodziców, w dzień ukrywała się na strychu, a w nocy schodziła do mieszkania.
00:09:12 Sytuacja rodziny po śmierci ojca. Gajowy Garwoliński dawał ludziom pracę w lesie.
00:10:05 Na Kruczku jest mogiła rozstrzelanych przez Niemców. Partyzanci przychodzili zimą do domu.
00:11:00 Bracia matki: Władek i Stasiek, wrócili do Polski z Ameryki razem z Armią Hallera.
00:11:27 Podczas powstania warszawskiego w Maciołkach stały dwa reflektory, które oświetlały niebo nad miastem – widok samolotów. Na ulicy w Zielonce boh. kazano zdjąć czerwoną sukienkę, która rzekomo była znakiem dla samolotów. [+]
00:12:20 Obawa przed gwałtami ze strony żołnierzy Armii Czerwonej, jeden z żołnierzy chciał zaciągnąć boh. do lasu, ale mama ją obroniła.
00:12:52 Gwałty popełniane przez „Mongołów”, żołnierzy formacji kolaborujących z Niemcami. Przejście frontu przez Ząbki.
00:14:14 Pomoc partyzantom i Żydom. Żydowska dziewczyna przyszła po wojnie i podziękowała matce za to, że przyjęła ją do domu. Kradzieże torfu podczas okupacji, wizyty partyzantów.
00:15:41 Boh. poszła z ojcem do gajówki Garwolińskich – znalezienie ciał zamordowanych członków rodziny Antoniego Garwolińskiego. Przyczyny, dla których boh. nie była na pogrzebie.
00:17:43 Wieś Maciołki została spalona przez Niemców. Po wojnie przeprowadzono komasację gruntów. Po spaleniu wsi mama z dziećmi przeniosła się do Marek, potem do Ząbek.
00:19:05 Najstarsza siostra była na robotach w Niemczech – przeżyła bombardowanie fabryki bombami fosforowymi. Po wojnie siostra była leczona w amerykańskiej strefie. [+]
00:21:45 Kilkoro młodych ludzi ze wsi także wywieziono na roboty.
00:22:12 Gajówka spłonęła podczas wybuchu bimbrowni. Antoni Garwoliński wyprowadził się do Wołomina. Utopienie Żydów w sadzawce przy cegielni w Henrykowie.
00:23:53 Wspomnienie żydowskich mieszkańców Targówka i folksdojcza Grejlicha, który dwa razy uratował życie ojcu.
00:24:48 Rodzice chodzili „na handel”, by wyżywić rodzinę. Ojciec został złapany i wywieziony do obozu, matkę wypuszczono.
00:25:54 Dokarmianie radzieckiego żołnierza, który potem został zabity przez Niemców. Powody, dla których siostra boh. osiwiała.
więcej...
mniej
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Warszawie
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Pon. - Pt. 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Wt. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji
W Archiwum Instytutu Pileckiego gromadzimy i udostępniamy dokumenty w wersji cyfrowej. Zapisane są w nich losy obywateli polskich, którzy w XX wieku doświadczyli dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego. Pozyskujemy kopie cyfrowe dokumentów, których oryginały znajdują się w zbiorach wielu instytucji polskich i zagranicznych, m.in.: Bundesarchiv, United Nations Archives, brytyjskich National Archives i polskich archiwów państwowych. Budujemy w ten sposób centrum wiedzy i ośrodek kompleksowych badań nad II wojną światową i podwójną okupacją w Polsce. Dla naukowców, dziennikarzy, ludzi kultury, rodzin ofiar i świadków zbrodni oraz wszystkich innych zainteresowanych historią.
Portal internetowy archiwum.instytutpileckiego.pl prezentuje pełny katalog naszych zbiorów. Pozwala się po nich poruszać z wykorzystaniem funkcji pełnotekstowego przeszukiwania dokumentów. Zawiera także opisy poszczególnych obiektów. Z treścią dokumentów zapoznać się można tylko w czytelniach Biblioteki Instytutu Pileckiego w Warszawie i w Berlinie, w których nasi pracownicy służą pomocą w przypadku pytań dotyczących zbiorów, pomagają użytkownikom w korzystaniu z naszych katalogów internetowych, umożliwiają wgląd do materiałów objętych ograniczeniami dostępności.
Niektóre dokumenty, np. te pochodzące z kolekcji Bundesarchiv czy Ośrodka Karta, są jednak objęte ograniczeniami dostępności, które wynikają z umów między Instytutem a tymi instytucjami. Po przybyciu do Biblioteki należy wówczas dopełnić formalności, podpisując stosowne oświadczenia, aby uzyskać dostęp do treści dokumentów na miejscu. Informacje dotyczące ograniczeń dostępu są zawarte w regulaminie Biblioteki. Przed wizytą zachęcamy do zapoznania się z zakresem i strukturą naszych zasobów archiwalnych, bibliotecznych i audiowizualnych, a także z regulaminem[hiperłącze] pobytu i korzystania ze zbiorów.
Wszystkich zainteresowanych skorzystaniem z naszych zbiorów zapraszamy do siedziby Instytutu Pileckiego przy ul. Stawki 2 w Warszawie. Biblioteka jest otwarta od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00–15.00. Przed wizytą należy się umówić. Można to zrobić, wysyłając e-mail na adres czytelnia@instytutpileckiego.pl lub dzwoniąc pod numer (+48) 22 182 24 75.
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie znajduje się przy Pariser Platz 4a. Jest otwarta od wtorku do piątku w godzinach 10.30–17.30. Wizytę można odbyć po wcześniejszym umówieniu się, wysyłając e-mail na adres bibliothek@pileckiinstitut.de lub dzwoniąc pod numer (+49) 30 275 78 955.
Prosimy zapoznać się z polityką prywatności. Korzystanie z serwisu internetowego oznacza akceptację jego warunków.