Skóra Halina

Świadkowie Epoki

IP/DF/SE/0090

1 września 2018, Kobyłka

0:27

Halina Skóra (ur. 1933, Warszawa) – jej rodzina przeniosła się podczas okupacji z Targówka do Maciołków. W domu rodziny ukrywała się żydowska dziewczyna Marysia. Ojciec pani Haliny zginął w obozie pracy w Sudetach, starsza siostra była wywieziona na roboty, gdzie przeżyła bombardowanie fabryki bombami fosforowymi. Pani Halina była świadkiem znalezienia ciał członków rodziny gajowego Antoniego Garwolińskiego, zamordowanych 19 grudnia 1943 r.

00:00:06 Autoprezentacja boh. urodzonej w Warszawie w 1933 r.
00:00:12 Prezentacja rodziców: Florentyny i Antoniego. Rodzina mieszkała w Warszawie przy ul. Ziemowita. Alarm bombowy 1 września 1939. Podczas nalotów spalił się dom i rodzina mieszkała w budynku gospodarczym.
00:01:16 Ojciec przyprowadził żydowskiego chłopca, którego umył i ostrzygł. Matka dziecka nie przyznała się do niego i Niemiec chciał ojca zastrzelić – interwencja folksdojcza Grejlicha.
00:02:05 Rodzina wyprowadziła się do Maciołków (obecnie dzielnica Kobyłki pod Warszawą). Ojciec został złapany podczas łapanki i zginął w kamieniołomach w Sudetach. Mama przyjęła do domu żydowską dziewczynę Marysię. Po jakimś czasie załatwiła jej pracę i Marysia poszła na służbę do domu w Zielonce. Po wojnie Marysia przyszła, żeby podziękować. [+]
00:04:48 Sąsiedzi, Mrozowie, także ukrywali Żydów – ich dom został spalony.
00:05:45 Spalenie domu w Maciołkach – boh. i siostra prosiły Niemca, by nie podpalał budynku. [+]
00:06:26 Podpalenie leśniczówki podczas pędzenia bimbru.
00:07:00 Marysia po wojnie mieszkała w Wołominie. W kamieniołomach poza ojcem zginęli jeszcze dwaj sąsiedzi: Jan Janicki i Molski.
00:07:45 Boh. miała trzy siostry i brata. Ojciec był zdunem i malarzem, jego bracia postawili rodzinie dom w Maciołkach.
00:08:32 Marysia nie miała rodziców, w dzień ukrywała się na strychu, a w nocy schodziła do mieszkania.
00:09:12 Sytuacja rodziny po śmierci ojca. Gajowy Garwoliński dawał ludziom pracę w lesie.
00:10:05 Na Kruczku jest mogiła rozstrzelanych przez Niemców. Partyzanci przychodzili zimą do domu.
00:11:00 Bracia matki: Władek i Stasiek, wrócili do Polski z Ameryki razem z Armią Hallera.
00:11:27 Podczas powstania warszawskiego w Maciołkach stały dwa reflektory, które oświetlały niebo nad miastem – widok samolotów. Na ulicy w Zielonce boh. kazano zdjąć czerwoną sukienkę, która rzekomo była znakiem dla samolotów. [+]
00:12:20 Obawa przed gwałtami ze strony żołnierzy Armii Czerwonej, jeden z żołnierzy chciał zaciągnąć boh. do lasu, ale mama ją obroniła.
00:12:52 Gwałty popełniane przez „Mongołów”, żołnierzy formacji kolaborujących z Niemcami. Przejście frontu przez Ząbki.
00:14:14 Pomoc partyzantom i Żydom. Żydowska dziewczyna przyszła po wojnie i podziękowała matce za to, że przyjęła ją do domu. Kradzieże torfu podczas okupacji, wizyty partyzantów.
00:15:41 Boh. poszła z ojcem do gajówki Garwolińskich – znalezienie ciał zamordowanych członków rodziny Antoniego Garwolińskiego. Przyczyny, dla których boh. nie była na pogrzebie.
00:17:43 Wieś Maciołki została spalona przez Niemców. Po wojnie przeprowadzono komasację gruntów. Po spaleniu wsi mama z dziećmi przeniosła się do Marek, potem do Ząbek.
00:19:05 Najstarsza siostra była na robotach w Niemczech – przeżyła bombardowanie fabryki bombami fosforowymi. Po wojnie siostra była leczona w amerykańskiej strefie. [+]
00:21:45 Kilkoro młodych ludzi ze wsi także wywieziono na roboty.
00:22:12 Gajówka spłonęła podczas wybuchu bimbrowni. Antoni Garwoliński wyprowadził się do Wołomina. Utopienie Żydów w sadzawce przy cegielni w Henrykowie.
00:23:53 Wspomnienie żydowskich mieszkańców Targówka i folksdojcza Grejlicha, który dwa razy uratował życie ojcu.
00:24:48 Rodzice chodzili „na handel”, by wyżywić rodzinę. Ojciec został złapany i wywieziony do obozu, matkę wypuszczono.
00:25:54 Dokarmianie radzieckiego żołnierza, który potem został zabity przez Niemców. Powody, dla których siostra boh. osiwiała.
mehr...
weniger

Rytel-Andrianik Artur

Instytut Pileckiego

Film