Jerzy Daniel (ur. 1942, Kielce), dziennikarz, pisarz i regionalista świętokrzyski, opowiada o swoim ojcu Władysławie, aresztowanym przez Niemców za działalność w Armii Krajowej na skutek donosu konfidenta. W lipcu 1944 Władysław Daniel został zamordowany w masowej egzekucji w Suchedniowie. W kwietniu 1945 wdowa po nim rozpoznała ciało męża podczas ekshumacji i Władysława Daniela pochowano na Cmentarzu Partyzanckim w Kielcach. Jerzy Daniel był pierwszym dziennikarzem, który rozmawiał z Henrykiem Błaszczykiem, którego domniemane porwanie stało się bezpośrednim powodem pogromu kieleckiego. Na podstawie rozmów ze świadkami tamtych wydarzeń Jerzy Daniel napisał książkę pt. „Żyd w zielonym kapeluszu”.
00:00:01 Autoprezentacja boh. urodzonego w Kielcach w 1942 r.
00:00:09 Ojciec boh. – Władysław Daniel, został 6 lipca 1944 zabrany z więzienia w Kielcach do Suchedniowa i rozstrzelany w masowej egzekucji – dziś w tym miejscu stoi krzyż i wisi pamiątkowa tablica. Więźniowie zostali rozstrzelani bez sądu, na podstawie rozporządzenia władz.
00:01:26 Matka przynosiła ojcu jedzenie do więzienia, a zabierała koszule do prania. Pewnego dnia dowiedziała się, że już go nie ma w więzieniu. Ojciec kupił boh. konia na biegunach i wkrótce potem został aresztowany. Po aresztowaniu matka zawiozła boh. do rodziny na wieś.
00:03:20 W kwietniu 1945 r. matka jechała do syna – na dworcu w Kielcach usłyszała komunikat dla osób jadących na ekshumację do Suchedniowa. Powodowana impulsem pojechała do Suchedniowa. Przebieg ekshumacji. Matka rozpoznała ciało męża po ubraniu. Jeszcze cztery kobiety z Kielc rozpoznały bliskich. Ciała pięciu ofiar przewieziono do miasta: braci Łapaczów, Kaletę, Kluźniaka i Władysława Daniela pochowano na powstającym Cmentarzu Partyzanckim. [+]
00:06:22 Ojciec pracował przed wojną w fabryce „Granat” (w czasie wojny Hasag), w czasie okupacji współpracował z AK. Rodzice pochodzili z wielodzietnych rodzin. Poznali się w Kielcach, gdzie obydwoje przyjechali w poszukiwaniu pracy.
00:07:40 Z opowieści ciotki boh. wie, że ojciec i jego kilku kolegów z pracy zostało zadenuncjowanych przez znajomego, na którym potem wykonano wyrok.
00:09:12 Boh. nie pamięta ojca, bo miał dwa lata, gdy go aresztowano.
00:09:54 Boh. napisał książkę pt. „Zapisane w gwiazdach”, w której kilkudziesięciu kielczan opowiada swoje historie. Rozważania na temat losu, zbiegu okoliczności – gdyby mama przypadkiem nie była na dworcu, ojciec zostałby pochowany, z nierozpoznanymi ofiarami egzekucji, na cmentarzu w Suchedniowie. Po latach do matki dotarło niemieckie obwieszczenie z dnia egzekucji, z nazwiskami osób skazanych na śmierć. Nazwisko ojca zostało wymienione w artykule w „Gazecie kieleckiej”.
00:14:46 Rozważania na temat podejścia boh. do pracy dziennikarskiej, skupienie na historii regionu pokazanej przez ludzkie losy. Oddawanie realiów wiejskiego życia.
00:17:38 Pogrom kielecki 4 lipca 1946 r. – boh. słyszał o nim jako dziecko. Poszukiwania i docieranie do świadków wydarzeń. Boh. napisał na temat pogromu kieleckiego książkę pt. „Żyd w zielonym kapeluszu”. Jako pierwszy dziennikarz rozmawiał z Henrykiem Błaszczykiem, który opowiedział o prawdziwych okolicznościach swojego dwudniowego zniknięcia, które stało się bezpośrednim powodem pogromu Żydów w Kielcach. Henryk Błaszczyk przyprowadzony do budynku przy ul. Planty 7 wskazał jako sprawcę swojego „porwania” Kalmana Singera, mężczyznę w zielonym kapeluszu. Wejście żołnierzy do budynku, atak tłumu. [+]
więcej...
mniej
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Warszawie
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Pon. - Pt. 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Wt. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji
W Archiwum Instytutu Pileckiego gromadzimy i udostępniamy dokumenty w wersji cyfrowej. Zapisane są w nich losy obywateli polskich, którzy w XX wieku doświadczyli dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego. Pozyskujemy kopie cyfrowe dokumentów, których oryginały znajdują się w zbiorach wielu instytucji polskich i zagranicznych, m.in.: Bundesarchiv, United Nations Archives, brytyjskich National Archives i polskich archiwów państwowych. Budujemy w ten sposób centrum wiedzy i ośrodek kompleksowych badań nad II wojną światową i podwójną okupacją w Polsce. Dla naukowców, dziennikarzy, ludzi kultury, rodzin ofiar i świadków zbrodni oraz wszystkich innych zainteresowanych historią.
Portal internetowy archiwum.instytutpileckiego.pl prezentuje pełny katalog naszych zbiorów. Pozwala się po nich poruszać z wykorzystaniem funkcji pełnotekstowego przeszukiwania dokumentów. Zawiera także opisy poszczególnych obiektów. Z treścią dokumentów zapoznać się można tylko w czytelniach Biblioteki Instytutu Pileckiego w Warszawie i w Berlinie, w których nasi pracownicy służą pomocą w przypadku pytań dotyczących zbiorów, pomagają użytkownikom w korzystaniu z naszych katalogów internetowych, umożliwiają wgląd do materiałów objętych ograniczeniami dostępności.
Niektóre dokumenty, np. te pochodzące z kolekcji Bundesarchiv czy Ośrodka Karta, są jednak objęte ograniczeniami dostępności, które wynikają z umów między Instytutem a tymi instytucjami. Po przybyciu do Biblioteki należy wówczas dopełnić formalności, podpisując stosowne oświadczenia, aby uzyskać dostęp do treści dokumentów na miejscu. Informacje dotyczące ograniczeń dostępu są zawarte w regulaminie Biblioteki. Przed wizytą zachęcamy do zapoznania się z zakresem i strukturą naszych zasobów archiwalnych, bibliotecznych i audiowizualnych, a także z regulaminem[hiperłącze] pobytu i korzystania ze zbiorów.
Wszystkich zainteresowanych skorzystaniem z naszych zbiorów zapraszamy do siedziby Instytutu Pileckiego przy ul. Stawki 2 w Warszawie. Biblioteka jest otwarta od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00–15.00. Przed wizytą należy się umówić. Można to zrobić, wysyłając e-mail na adres czytelnia@instytutpileckiego.pl lub dzwoniąc pod numer (+48) 22 182 24 75.
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie znajduje się przy Pariser Platz 4a. Jest otwarta od wtorku do piątku w godzinach 10.30–17.30. Wizytę można odbyć po wcześniejszym umówieniu się, wysyłając e-mail na adres bibliothek@pileckiinstitut.de lub dzwoniąc pod numer (+49) 30 275 78 955.
Prosimy zapoznać się z polityką prywatności. Korzystanie z serwisu internetowego oznacza akceptację jego warunków.