Jadwiga Ramotowska z d. Święczkowska (ur. 1929, Zabiele) pełniła funkcję łączniczki w oddziale Narodowych Sił Zbrojnych na terenie wsi Zabiele. Mając 16 lat została aresztowana przez Urząd Bezpieczeństwa i więziona przez kilka tygodni w siedzibie PUBP w Łomży.
[00:00:00] – Przedstawienie się. Szkoła podstawowa (Konopki-Monety). „Całe swoje życie spędziłam przy rodzicach”, pracowała w gospodarstwie. Duża rodzina. Rodzeństwo uczyło się. „Poszłam uczyć się do Niećkowa”. Skończyła szkołę rolniczą
[00:03:00] – Nakaz pracy. Skończyła 6-miesięczny kurs pielęgniarski w Suwałkach. „Wiedziałam, że trzeba będzie pomagać partyzantom trochę”
[00:05:00] – Pracowała 7 lat w Grajewie jako pielęgniarka. Wyszła za mąż (Antoni Ramotowski)
[00:06:00] – Urodzenie dziecka (prosto po dyżurze). Powrót do pracy
[00:07:00] – Kontakty z partyzantką (wzmianka). Hieronim (?) Konopka, partyzant z NSZ
[00:09:00] – 1945 rok, „przyjechało UB po mnie, dwa autobusy duże przyjechało UB”. Rewizja, szukali broni. Zabierają panią Jadwigę ze sobą
[00:10:00] – Stawiska, posterunek. Potem UB w Łomży. Opis warunków. Nauczycielka Wądołowska z Jedwabnego
[00:17:00] – [pytania] Zwolnienie z aresztu (pani Jadwiga nie pamięta, kiedy)
[00:19:00] – Pytanie o przesłuchania
[00:20:00] – Pytanie o nazwisko koleżanki z aresztu: Eugenia Konopko (teraz jest w USA)
[00:21:00] – Pytanie o losy po zwolnieniu: przenocowanie u zatrzymanego furmana ze Stawisk
[00:23:00] – Pytanie o ojca (rolnik, miał 30 ha)
uzupełnienie dot. zatrzymania – ubecy podczas rewizji zabrali rulon płótna i bęben, „okradli po prostu nas”
[00:24:00] – Pytanie o wybuch wojny, uciekające wojsko polskie, „nigdzie się nie zatrzymywało, tylko uciekało i uciekało”
[00:26:00] – Pytanie o wejście wojsk sowieckich
[00:27:00] – Pytanie o Żydów, byli w Stawiskach
matka nagotowała garnek dla Żydów, po kryjomu, żeby dzieci nie wiedziały
przychodzenie Żydów, gdy rodziców nie było, byli na weselu
podała chleb przez okno
[00:29:00] – Rodzina Rydzewskich w parafii Stawiska, zamordowana za ukrywanie Żydów
[00:30:00] – Ojciec pomagał partyzantom z NSZ (Mieduszewski „Deska”, Hieronim Konopka „Wygon”)
[00:32:00] – Opowieści ojca o tym, że jakieś dziecko za cukierka zaprowadziło ubeków do miejsca ukrywania ojca
[00:33:00] – Pytanie o okoliczności wstąpienia do NSZ. „Wciągnęli”. Starsze siostry nie należały do NSZ. Miała pseudonim „Marta”
[00:34:00] – Pytanie o to, czym się zajmowała w NSZ. „Specjalnie to tam się niczym nie zajmowałam”. „Ja na uboczu byłam, ja tam nie ciągnęłam do tego dużo”. [00:35:00] – Pytanie o meldunki do przeniesienia. Nosiła je do Dzięgiel, „od ‘Wygona” do „Deski’”. Inni należący do NSZ: Arkadzik, Kotlewski, Konopko Czesław, Bolesław Dęby. „Jak raz się ubrali, przez wieś się przeszli, to było na co popatrzeć…”
[00:36:00] – Pytanie o wykonywanie wyroków przez partyzantów. „Nie wiem tego”
[00:37:00] – Pytanie o nękanie przez UB po wojnie. Chodziła pięć razy do Grabowa meldować się
[00:38:00] – Pytanie o przysięgę, nie pamięta
[00:39:00] – Pytanie o życie na wsi przed wojną. „Ciężkie było życie”
[00:39:00] – Pytanie o szkołę przedwojenną. Nauczycielka Marianna Kozłowska (z Łomży), była w partyzantce, jej brat Bolesław Kozłowski także. Wyjechała, mieszkała w Konopkach
[00:41:00]m – Pytanie, jak wyglądało życie na wsi po wojnie. „Ja po prostu się tym nie zajmowałam. Pasłam krowy, pasłam gęsi i to wszystko”
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.