Bronisław Włodarczak (ur. 1927, Zbąszyń) syn pracownika kolei. Po skończeniu szkoły ślusarsko-mechanicznej pracował w Instytucie Mechaniki Precyzyjnej w Warszawie. W 1944 r. razem z całą rodziną został wywieziony z Zielonki do obozu przejściowego w Pruszkowie, a potem do obozu pracy przymusowej w Berlinie. Po wyzwoleniu obozu w kwietniu 1945 rodzina wróciła do Polski.
[00:00:10] Autoprezentacja boh., syna pracownika PKP.
[00:00:40] Ojciec pochodził z Wielkopolski, podczas I wojny walczył w Legionach. Brał udział w defiladzie w Kijowie. Po wojnie zamieszkał w Poznaniu i pracował na kolei – powody służby w wojsku. Ojciec pracował w Zbąszyniu – rola stacji kolejowej przy granicy z Niemcami. Rodzice pobrali się w 1925 r. – narodziny dzieci.
[00:09:00] Rodzina mieszkała koło dworca – widok pociągów towarowych jadących do Niemiec. Boh., urodzony w 1927 r., chodził do przedszkola u Sióstr Dominikanek. Przeprowadzka do Poznania, gdzie ojciec pracował jako maszynista. W 1935 r. boh. poszedł do szkoły na Łazarzu. Po trzech latach ojca przeniesiono do Warszawy – elektryfikacja węzła warszawskiego, powody zatrudniania pracowników z dawnego zaboru niemieckiego. Ojciec znalazł mieszkanie w Zielonce – przeprowadzka.
[00:19:16] Po przyjeździe do Zielonki boh. poszedł do szkoły – szkolne fartuchy.
[00:20:50] Gdy wybuchła wojna ojciec pojechał na wschód. Potem pracował w parowozowni Warszawa Wileńska – zanoszenie obiadów na dworzec, gdy przejeżdżał przez Zielonkę.
[00:22:16] W Zielonce był poligon i lotnisko. Na tydzień przed wybuchem wojny w Zielonce stanęły eskadry myśliwców. Po wybuchu wojny boh. widział walki powietrzne nad miastem. Na miesiąc przed wybuchem wojny boh. był ze szkolną wycieczką w Gdyni i na Helu – przejazd przez Gdańsk.
[00:26:46] Boh. podczas okupacji skończył szkołę powszechną w Zielonce i szkołę ślusarsko-mechaniczną w Warszawie. Potem pracował jako ślusarz w Instytucie Mechaniki Precyzyjnej na Powązkach. Ludzie złapani podczas łapanek trafiali do obozu przy ul. Skaryszewskiej, Ojciec podczas okupacji pracował na kolei jako maszynista.
[00:32:40] Radziecka ofensywa. Niemcy wywozili ludzi z podwarszawskich miejscowości na roboty do Niemiec oraz do obozów koncentracyjnych. Działalność obozu przejściowego w Pruszkowie. Ofensywa Armii Czerwonej – bitwa pancerna na przedpolach Warszawy w 1944 r. Boh. trafił do obozu w Pruszkowie, potem we Wrocławiu – warunki bytowe.
[00:40:55] Organizacja obozu w Pruszkowie – wyjazd na zachód. Transport dojechał do miasta Erkner koło Berlina – baraki obozu. Naloty na Berlin, zniszczenia miasta. Przerzucanie do kolejnych obozów – rodzina została przewieziony do obozu w Berlinie – matkę zatrudniono w obozowej kuchni, ojciec pracował jako maszynista, a boh. i brat w warsztatach naprawczych. Praca przy usuwaniu skutków nalotów. Alianci zrzucali ulotki ostrzegające przed bombardowaniami. Podczas jednego z nalotów boh. był na stacji, gdzie stały transporty bydła na rzeź – mięso po nalocie. Rodzina przebywała w obozie do kwietnia 1945. [+]
[00:52:20] Odnoszenie się Niemców do robotników. W obozie była grupa polskich dzieci, które wychodziły za bramę i bawiły się w wojnę z Niemcami. Wolne dni w obozie – zwiedzanie Berlina. Zbliżanie się Armii Czerwonej – zniszczenie Kostrzyna. Rosjanie weszli do obozu pod koniec kwietnia – obrona kierownika obozu, którego chciano rozstrzelać. Rodzina ruszyła pieszo do Polski pod koniec kwietnia 1945 – załatwienie transportu za tytoń. Boh. nie zmieścił się do ciężarówki, ale zdobył rower – spotkanie polskich żołnierzy. [+]
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.