Krystyna Zielenkiewicz z d. Dolniak (ur. 1922, Warszawa) – jej ojciec miał przed wojną warsztat samochodowy przy ulicy Wilanowskiej w Warszawie. Podczas okupacji wyszła za mąż, razem z teściową i matką brała udział w ukrywaniu Żyda Kiwy. Była uczennicą Seminarium Nauczycielskiego Katolickiego Związku Polek, do emerytury pracowała w warszawskich Ogrodach Jordanowskich przy ulicy Odyńca i Wawelskiej.
[00:00:00] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1922 r. Warszawie.
[00:00:54] Przedstawienie rodziców: Kazimiery i Jana. Boh. miała dwie siostry, jedna z nich zmarła w 1939 r. Przed wojną ojciec prowadził razem z panem Osińskim warsztat samochodowy przy ul. Wilanowskiej – z warsztatu korzystał m.in. Adolf Dymsza. Matka była z zawodu krawcową. Boh. miała w szkole koleżankę, Żydówkę. Wizyta Piłsudskiego w szkole przy ul. Wilanowskiej. Po ukończeniu szkoły powszechnej podjęła naukę w Seminarium Katolickiego Związku Polek. Boh. była na pogrzebie Marszałka w kościele Św. Krzyża.
[00:06:30] Boh. dowiedziała się o wybuchu wojny podczas zakupów w Hali Mirowskiej. Ślub w kościele na Tamce podczas okupacji. Mąż służył w wojsku w Modlinie, po wybuchu wojny jednostka wyjechała na wschód, ale mąż wrócił do Warszawy i przystąpił do ruchu oporu.
[00:10:30] Mąż i jego koledzy napadali na wagony z węglem jadące do elektrowni. Matka pracowała w składzie węgla przy ul. Browarnej.
[00:13:00] Teściowa miała przyjaciela Żyda, który ukrywał się w wielu miejscach, m. in. w mieszkaniu matki boh. przy ul. Gęstej i przy Browarnej. Okno mieszkania teściowej przy ul. Złotej wychodziło na podwórko przy ścianie getta – podawanie jedzenia. Przyjaciel ciotki poszedł do getta, gdzie była jego siostra z dziećmi, potem wywieziono go do Treblinki.
[00:19:55] Opis terenów między kościołem św. Anny a Uniwersytetem Warszawskim, park przy Browarnej. Matka mieszkała przy ul. Gęstej, gdzie przyprowadzano Żydów do pracy. Ojciec zmarł na serce w 1935 r.
[00:23:38] Podczas powstania boh. roznosiła gazetki. Redaktorem „Błyskawicy” był Grzegorz Załęski. Mąż walczył w powstaniu, po złożeniu broni na Placu Narutowicza wywieziono go do obozu. Po wyzwoleniu przez wojska amerykańskie wrócił do Warszawy, nie opowiadał o powstaniu. Wracając do kraju konwojował angielską sanitarkę – dar dla Polski, w Krakowie został aresztowany, ale po kilku dniach go wypuszczono.
[00:29:10] Lokatorzy domu przy ul. Gęstej 16, wyrzuceni z niego podczas powstania, znaleźli schronienie u Sióstr Urszulanek. Żydom pomagali Kępczyńscy, właściciele sklepu mięsnego na Powiślu. Maciej Weber był lekarzem i działał razem z mężem boh. Stanisławem Zielenkiewiczem. Przez mieszkanie teściowej przy ul. Złotej przechodziła pomoc dla getta.
[00:36:30] Przyjaciel teściowej, Żyd Kiwa, ukrywał się w mieszkaniu matki przy ul. Gęstej – kryjówka pod schodami. Boh. mieszkała z mężem przy ul. Dobrej, tu także ukrywał się Kiwa – naprzeciwko była szkoła, w której Niemcy zrobili szpital. Jeden z lekarzy prześladował boh. W mieszkaniu przechowywano amunicję, którą przynosił mąż. [+]
[00:42:40] Mąż należał do Armii Krajowej, współpracował z Grzegorzem Załęskim, autorem książki „Satyra w konspiracji”.
[00:44:54] Boh. przeprowadzała Kiwę na ulicę Browarną, potem na ul. Gęstą do mieszkania matki. Potem poszedł do getta.
[00:48:24] Wspomnienie ruin Warszawy – reakcja boh. Po powstaniu boh. widziała ruiny domu przy ul. Dobrej. Mieszkańcy domu przy Gęstej zostali wypędzeni przez Niemców i schronili się u Urszulanek. Dom został zniszczony. Boh. wyjechała z trzyletnim synem z Warszawy do Białegostoku i mieszkała u wuja.
[00:53:33] Boh. wróciła do Warszawy i zamieszkała na Rakowcu u wuja, który pracował w AGRiL-u – spotkanie z mężem, który przyjechał z Francji.
[00:56:00] Mąż po powrocie musiał codziennie meldować się na posterunku milicji – podjęcie pracy w wydawnictwie Książka i Wiedza. Wezwania na przesłuchania w Pałacu Mostowskich – pisanie życiorysów. Boh. i jej mąż nie należeli do partii.
[00:59:54] Podczas okupacji boh. chodziła do kościoła Św. Krzyża oraz kościoła Wszystkich Świętych. Teściowa po wojnie wyjechała z wnuczką na Lubelszczyznę i została zamordowana.
[01:03:38] Boh. chodziła do Seminarium Nauczycielskiego Katolickiego Związku Polek – praca w Ogrodzie Jordanowskim przy ul. Odyńca i Wawelskiej.
[01:05:30] Dziewięć osób z rodziny zginęło w zbombardowanym domu. Ocalał tylko wuj, który po wojnie pracował w AGRiL-u.
[01:07:00] Odbudowa stolicy po wojnie. Matka zamieszkała przy ul. Narbutta. Boh. zapisała się do Spółdzielni Rakowiec.
więcej...
mniej
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Warszawie
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Pon. - Pt. 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Wt. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji
W Archiwum Instytutu Pileckiego gromadzimy i udostępniamy dokumenty w wersji cyfrowej. Zapisane są w nich losy obywateli polskich, którzy w XX wieku doświadczyli dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego. Pozyskujemy kopie cyfrowe dokumentów, których oryginały znajdują się w zbiorach wielu instytucji polskich i zagranicznych, m.in.: Bundesarchiv, United Nations Archives, brytyjskich National Archives i polskich archiwów państwowych. Budujemy w ten sposób centrum wiedzy i ośrodek kompleksowych badań nad II wojną światową i podwójną okupacją w Polsce. Dla naukowców, dziennikarzy, ludzi kultury, rodzin ofiar i świadków zbrodni oraz wszystkich innych zainteresowanych historią.
Portal internetowy archiwum.instytutpileckiego.pl prezentuje pełny katalog naszych zbiorów. Pozwala się po nich poruszać z wykorzystaniem funkcji pełnotekstowego przeszukiwania dokumentów. Zawiera także opisy poszczególnych obiektów. Z treścią dokumentów zapoznać się można tylko w czytelniach Biblioteki Instytutu Pileckiego w Warszawie i w Berlinie, w których nasi pracownicy służą pomocą w przypadku pytań dotyczących zbiorów, pomagają użytkownikom w korzystaniu z naszych katalogów internetowych, umożliwiają wgląd do materiałów objętych ograniczeniami dostępności.
Niektóre dokumenty, np. te pochodzące z kolekcji Bundesarchiv czy Ośrodka Karta, są jednak objęte ograniczeniami dostępności, które wynikają z umów między Instytutem a tymi instytucjami. Po przybyciu do Biblioteki należy wówczas dopełnić formalności, podpisując stosowne oświadczenia, aby uzyskać dostęp do treści dokumentów na miejscu. Informacje dotyczące ograniczeń dostępu są zawarte w regulaminie Biblioteki. Przed wizytą zachęcamy do zapoznania się z zakresem i strukturą naszych zasobów archiwalnych, bibliotecznych i audiowizualnych, a także z regulaminem[hiperłącze] pobytu i korzystania ze zbiorów.
Wszystkich zainteresowanych skorzystaniem z naszych zbiorów zapraszamy do siedziby Instytutu Pileckiego przy ul. Stawki 2 w Warszawie. Biblioteka jest otwarta od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00–15.00. Przed wizytą należy się umówić. Można to zrobić, wysyłając e-mail na adres czytelnia@instytutpileckiego.pl lub dzwoniąc pod numer (+48) 22 182 24 75.
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie znajduje się przy Pariser Platz 4a. Jest otwarta od wtorku do piątku w godzinach 10.30–17.30. Wizytę można odbyć po wcześniejszym umówieniu się, wysyłając e-mail na adres bibliothek@pileckiinstitut.de lub dzwoniąc pod numer (+49) 30 275 78 955.
Prosimy zapoznać się z polityką prywatności. Korzystanie z serwisu internetowego oznacza akceptację jego warunków.