Aleksandra Skowrońska z d. Michalska (ur. 1929, Łódź) – sanitariuszka w Powstaniu Warszawskim. W 1953 roku ukończyła studia chemiczne na Wydziale Matematyczno-Fizyczno-Chemicznym Uniwersytetu Łódzkiego. W 1960 roku obroniła pracę doktorską na Politechnice Łódzkiej. W latach 1962-1971 pracowała w łódzkiej pracowni (później zakładzie) Instytutu Chemii Organicznej Polskiej Akademii Nauk, a od 1972 roku w powstałym wówczas Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PAN. Habilitowała się w roku 1976 na Wydziale Matematyczno-Fizyczno-Chemicznym Uniwersytetu Łódzkiego. Tytuł naukowy profesora uzyskała w 1988 roku. Od 1991 do 2002 roku piastowała funkcję kierownika Zakładu Związków Heteroorganicznych CBMiM PAN. Prof. Aleksandra Skowrońska jest laureatką nagród Polskiej Akademii Nauk oraz wspólnej nagrody PAN i Niemieckiej Akademii Nauk (1984). Została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Warszawskim Krzyżem Powstańczym.
[00:00:10] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1929 r. w Łodzi. Ojciec był chemikiem, pracował u Scheiblera i Grohmana, rodzina mieszkała w służbowym mieszkaniu.
[00:00:40] Szczęśliwe dzieciństwo przerwane wybuchem wojny – ojciec brał udział w obronie Warszawy, wracając do Łodzi zachorował na zapalenie płuc i zmarł. Rodzice poznali się w POW – patriotyczne wychowanie dzieci. Przedstawienie rodziców: Edwarda i Lucyny Michalskich. Rodzina ojca mieszkała w Warszawie, jego brat Jan był znanym bibliofilem.
[00:03:40] Ojciec zmarł 24 listopada 1939 – próba wyrzucenia rodziny z mieszkania – pomoc sąsiada, Niemca Lachmana. Ucieczka z kamienicy – matka z boh. zatrzymała się u siostry. Przeprowadzka do mieszkania, z którego wypędzono Żydów – wyjazd przez zieloną granicę do Warszawy. [+]
[00:07:42] Matka była z zawodu nauczycielką. Wejście Niemców do Łodzi – nielegalne przekroczenie granicy w drodze do Warszawy.
[00:11:00] Rodzina zatrzymała się u ciotki na Żoliborzu przy ul. Mickiewicza, potem w wynajętym pokoju w domu „pod Matką Boską”. Przeprowadzka do mieszkania przy ul. Elektoralnej.
[00:13:25] Boh. za namową kuzynki wstąpiła do Szarych Szeregów – przeszkolenie wojskowe, kolportaż „Biuletynu Informacyjnego”. Pewnego dnia boh. zabrała kilka gazetek do domu – rewizja w kamienicy. [+]
[00:16:35] Próbny alarm na trzy dni przed wybuchem powstania [przerwane].
[00:17:20] Próbny alarm na trzy dni przed wybuchem powstania – reakcja matki. Oczekiwanie, że walka będzie trwała trzy dni. [+]
[00:18:40] Wsypa – zawieszenie działalności w harcerstwie. Kolega Jerzy Burski zaproponował, by boh. została sanitariuszką – kurs sanitarny prowadziła Zofia Straszewicz, studentka medycyny. Boh. nie wiedziała, do jakiej organizacji wstąpiła, potem okazało się, że była w szeregach batalionu „Odwet”, dowódcą oddziału był por. Juliusz Sobolewski „Roman”. Pseudonim boh.
[00:23:32] Boh. miała się stawić na ul. Lekarskiej, gdzie w jednej z willi był punkt sanitarny, w którym lekarzem był dr Tadeusz Orłowski (po wojnie wykonał pierwszy w Polsce przeszczep nerki). Kontakty z koleżankami i kolegami po wojnie – chorągiew batalionu. Wspomnienie koleżanki z Żoliborza Hanny Hołubowicz i kolegi Andrzeja Burakiewicza, który także walczył w szeregach batalionu „Odwet” i zmarł w obozie koncentracyjnym.
[00:29:15] Podczas odbierania gazetek na Placu Zbawiciela pojawił się niemiecki patrol [przerwane].
[00:30:30] Podczas odbierania gazetek na Placu Zbawiciela pojawił się niemiecki patrol – wycofanie się z placu.
[00:31:45] Zła organizacja zaplecza – punkt sanitarny mieścił się przy ul. Lekarskiej, a oddział walczył na Kolonii Staszica – niebezpieczne przejście przez Aleję Niepodległości. W punkcie było niewielu rannych. Jedzenie powstańcom przynosiła Nelly Gałecka-Strug, wdowa po pisarzu. [+]
[00:35:45] Boh. miała dyżur w puncie sanitarnym – wejście własowców – ustawienie boh. i jej koleżanek przy ogrodzeniu, okradzenie dziewczyn. Uzbrojenie oddziału, pierwsze starcia. Przejście oddziału do Śródmieścia. Boh. dotarła do barykady przy ul. Śniadeckich. W kilka dni później własowcy weszli na ulicę Lekarską, mężczyzn rozstrzelali, a kobiety trafiły na Zieleniak. [+]
[00:42:34] Boh. zaczęła spisywać swoje powstańcze wspomnienia, ale nie dokończyła ich.
[00:44:00] Oddział znalazł się w budynku Wydziału Architektury przy ul. Lwowskiej – straty wśród powstańców i ludności cywilnej – groby na dziedzińcu. Polskie flagi i legitymacje dla powstańców. Boh. pomagała w szpitalu polowym przy ul. Lwowskiej, w którym pracował m.in. prof. Stefanowski – warunki w szpitalu. Bombardowania stolicy – poszukiwanie leków. Pomoc ludziom uwięzionym w ruinach. [+]
[00:50:27] Boh. pomagała odprowadzać do szpitala rannych, którzy wychodzili z kanału. [+]
[00:53:15] [Przerwa techniczna, wyciemnienie]
[00:55:22] Spotkanie z bratową po przybyciu na Wydział Architektury.
[00:56:12] Boh. znalazła się na Wydziale Architektury i tu spotkała bratową. Pozwolenie na odwiedzenie rodzin – niebezpieczne przejście przez Aleje Jerozolimskie. [+]
[00:58:24] Śmierć chłopaka na noszach – boh. przez wiele lat pamiętała jego twarz. [+]
[00:59:18] Warunki na Wydziale Architektury – wszawica. Śmierć od strzałów „gołębiarza”, którego po kilku dniach złapano. [+]
[01:01:04] [Podczas okupacji] Boh. wracała ze szkoły i widziała egzekucję uliczną. Będąc z matką koło getta widziała zastrzelenie chłopca, który chciał się przedostać przez mur. [+]
[01:04:20] Boh. przechodziła koło Pawiaka i widziała powieszonych mężczyzn. Wspomnienie śmierci żydowskiego chłopca, który chciał uciec z getta.
[01:06:35] Spotkanie z Borem-Komorowskim podczas powstania. Postawa dowódcy obrony Śródmieścia. [+]
[01:10:02] Podczas bombardowania Wydziału Architektury boh. została lekko przysypana, jej dwie koleżanki zginęły – przeniesienie punktu sanitarnego na ul. Noakowskiego 10. Przy Noakowskiego 12 mieszkał stryj Jan Michalski – spotkanie członków rodziny. [+]
[01:12:00] Boh. chciała być z bratową, która była w ciąży, pomoc doktora Orłowskiego – selekcja w obozie w Ursusie. Okoliczności wyjścia z obozu – wyciąganie Żydów spośród uwięzionych. [+]
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..