Józefa Maleńka (ur.1939, Domażyr) urodziła się w mieszanej polsko-ukraińskiej rodzinie, zamieszkałej niedaleko Lwowa. Jej matka była Polką, ojciec Ukraińcem. Po wojnie ojciec został oskarżony o zabicie spadochroniarza i skazany na 15 lat łagru – wrócił z Workuty po śmierci Stalina. Brat zginął podczas napadu banderowców. Józefa Maleńka po ukończeniu szkoły podstawowej pracowała w kołchozie.
[00:00:10] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1939 r. we wsi Domażyr. Matka była Polką, ojciec Ukraińcem.
[00:40:00] Boh. miała dwójkę rodzeństwa. Gdy miała 6 lat, ojciec został zabrany do łagru. Brat, urodzony w 1931 r., został zabity. Boh. po skończeniu podstawówki poszła do pracy.
[00:02:50] Brat pracował przy koszeniu trawy – okoliczności jego śmierci podczas walki z banderowcami. Po wojnie jedna z sąsiadek pomagała banderowcom, niektórzy z nich wyjechali do Polski, o czym opowiadała sąsiadka Dylukowa. Wnuczka sąsiadki pomagającej banderowcom zginęła w wypadku.
[00:06:38] Boh. przyjmowała mleko dostarczane przez mieszkańców wsi, przewodniczącym kołchozu był komunista – problemy w pracy. Ojciec wrócił z łagru, gdy boh. wyszła za mąż. Przed wojną w domu mieszkali księża, w czasie wojny Niemcy, po wojnie nauczyciele – warunki w jakich żyła dziewięcioosobowa rodzina, ciężka praca matki.
[00:09:54] Ojciec był sądzony jako „polityczny”. W lesie zawisł na drzewie ukraiński spadochroniarz, sąsiad go zastrzelił, a ojciec został za to aresztowany i skazany na 15 lat łagru, do czego przyczyniły się fałszywe zeznania sąsiadów. Wypuszczono go po śmierci Stalina. Przebywał w Workucie, przesyłał pieniądze rodzinie, część z nich zatrzymywał naczelnik poczty. Powrót ojca do domu, praca w fabryce we Lwowie. Po roku okazało się, że więźniowie polityczni nie mogą mieszkać w okolicach Lwowa – wyjazd ojca do Chersonia. [+]
[00:17:36] Po aresztowaniu ojca rodzinie zabrano krowę – babcia prosiła komunistę, by ją zostawił – jego zachowanie. Dzięki przewodniczącemu sielrady krowę odzyskano. [+]
[00:19:10] Przed założeniem kołchozu pracowano u Breitera, potem powstał kołchoz – zapłata w ziarnie, mleku – ciężkie warunki życia.
[00:20:10] Podczas walk na froncie ludzie chowali się w schronach, tylko dziadek został w domu. Boh. uczyła się niemieckiego – zachowanie niemieckich żołnierzy. Cała rodzina matki wyjechała po wojnie do Polski.
[00:23:26] Siostra matki mieszkała we wsi Jamelna, podczas rzezi zabito ją oraz dwójkę dzieci. Opowieść matki o tym, co widziała we wsi po napadzie. [+]
[00:25:11] Kwestia mieszanych małżeństw. Boh. była świadkiem próby zabicia komunisty Petra Michajłowicza Hadko – sąd nad sprawcą. Powody, dla których matka nie wyjechała do Polski. O śmierci brata nie zawiadomiono ojca – jego praca w kopalni.
[00:31:25] We wsi Jamelna zginęło 98 osób. Współczesny stan cmentarza. Wiele osób z Domażyr wyjechało do Polski, zostało tylko dziesięć mieszanych małżeństw. W Żarniskach zabito osadnika, Niemca.
[00:35:30] Groby na cmentarzu w Jamelni. Współcześnie w okolicy nie ma żadnych banderowców ani ich potomków. Dziadkowie i matka rozmawiali w domu po polsku, sąsiadka Polka wchodziła na podwórko śpiewając polski hymn – reakcja matki.
[00:38:20] W Domażyrach było wiele mieszanych małżeństw i banderowcy nie napadli na wieś. Ze strachu przed banderowcami ludzie nie nocowali w domach. Podczas okupacji ojciec matki wyjechał z braćmi na roboty i zaginął – wyjaśnienie rodzinnej tajemnicy.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..