Marian Musioł (ur. 1966, Rydułtowy) opowiada o wojennych losach swojego ojca, który jako Ślązak został wcielony do Wehrmachtu, we Francji przeszedł na stronę aliantów i wstąpił do 1. Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka. Brał udział m.in. w wyzwoleniu Bredy. W 1947 roku wrócił na Śląsk.
[00:00:01] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1966 r. w Rydułtowach.
[00:00:10] Ojciec boh. urodził się w 1925 r. w Seryni – losy rodziny przed wojną, kryzys na Śląsku.
[00:02:10] Gdy wybuchła wojna, ojciec miał 14 lat – praca w mleczarni. W wieku 18 lat został wcielony do Wehrmachtu. W 1942 r. brat ojca, Emil, również żołnierz Wehrmachtu, zginął na froncie wschodnim. W miesiąc po zabraniu ojca zmobilizowano dziadka, który miał wówczas 51 lat.
[00:04:58] Ojciec służył w Wehrmachcie od sierpnia 1943 r., walczył we Francji, budował umocnienia w okolicach Montpellier. W 1944 r. jednostka została przerzucona na północ – załamanie nerwowe podczas walk w Normandii, gdy ginęli towarzysze broni. W oddziale ojca służyło wielu Ślązaków, Kaszubów, Czechów – poddawanie się do niewoli. Ojciec poddał się oddziałowi Kanadyjczyków. Poddający się żołnierze zostali ostrzelani przez niemieckiego oficera, którego zabito. Ojciec przyznał się, że jest Polakiem – nieporozumienia językowe, i do obozu jenieckiego pojechał autem, pozostali jeńcy szli na piechotę. Warunki w obozie – głód. [+]
[00:12:22] Jeńców przewieziono do Anglii i podzielono na narodowości – ojciec zadeklarował chęć wstąpienia do polskiej jednostki – wyjazd do Szkocji, gdzie stacjonowała 1 Dywizja Pancerna gen. Maczka. Po krótkim przeszkoleniu został przerzucony do Francji pod Falaise, gdzie 1 Dywizja poniosła ciężkie straty. Służył w 8 baonie strzelców.
[00:14:40] Jednostka walczyła w Belgii i Holandii – szlak bojowy. Ojciec brał udział w walkach o o Bredę. Specyfika walki na terenie zalanym wodą przez Niemców – ostrzał grobli. Ojciec został ranny po wybuchu granatu – oczekiwanie na wycofanie na tyły. Podczas pobytu w szpitalu w Antwerpii miasto było ostrzeliwane pociskami V-1 i V-2. [+]
[00:18:15] Wyjazd na odpoczynek w okolice Bredy. Święta Bożego Narodzenia zostały przerwane przez niemiecką kontrofensywę. Śmierć kolegi na polu minowym. Zachowanie mieszkańców Bredy po zdobyciu miasta. Inne reakcje ludności cywilnej na terenie Niemiec – obawy przed Polakami podsycane przez hitlerowską propagandę.
[00:22:20] Wyzwolenie obozu jenieckiego w Oberlangen, w którym przebywały m.in. kobiety z Powstania Warszawskiego. Kapitulacja Niemców w Wilhelmshaven. Przez dwa lata po zakończeniu wojny ojciec przebywał w angielskiej strefie okupacyjnej i pełnił służbę wartowniczą w obozie dla dipisów.
[00:24:50] Po wojnie ojciec nawiązał kontakt z rodziną – decyzja o powrocie do Polski. Rozmowa w polskiej ambasadzie. Transport pociągiem repatriacyjnym, który do Szczecina był eskortowany przez Anglików.
[00:26:56] Pożegnanie z bratem Emilem, który walczył na froncie wschodnim i tam poległ. Jeden z jego towarzyszy wysłał rodzicom zdjęcie mogiły. Po dezercji ojca z Wehrmachtu babcia została poinformowana, że zaginął – informacja przesłana przez Czerwony Krzyż.
[00:28:55] Dziadek służył w Wehrmachcie. Gdy zachorował na tyfus, znalazł się w szpitalu w Wiedniu i syn przyjechał z Francji, by go odwiedzić. Dziadek wrócił do domu w 1945 r.
[00:29:47] Służba w Wehrmachcie – relacje między żołnierzami różnych narodowości. W niedzielę chodzono do kościoła. Każdy z żołnierzy miał „opiekuna”, który uczył go języka niemieckiego i obyczajów w niemieckim wojsku. Areszt za niewłaściwe używanie bagnetu. Walki w Normandii – picie wody z kałuży, w której leżały martwe konie, trudności aprowizacyjne. [+]
[00:33:56] Skład 1 Dywizji – żołnierze z 1939 r., dezerterzy z Wehrmachtu, Żydzi, Polacy – ochotnicy z Argentyny, Kanady, Stanów Zjednoczonych. Jeden z żołnierzy uważał się za Polaka, ale znał tylko niemiecki. Uzupełnienia 1 Dywizji – spotkanie kolegów ze szkoły po dwóch stronach nasypu kolejowego. Dyscyplina w polskiej jednostce. Żołnierz narodowości romskiej odłączył się od jednostki, gdy napotkano cygański tabor – jego powrót do oddziału. [+]
[00:39:28] Obozy dla dipisów – współdziałanie z niemieckimi władzami. Polowania w okolicznych lasach. W obozach było wielu Rosjan, którzy sprawiali kłopoty. Obrona niemieckiej ludności przed Polakami z obozów, którzy chcieli się mścić za swoje krzywdy.
[00:42:50] Ojciec zaprzyjaźnił się z dwiema rodzinami (w Holandii) i tam spędzał urlop. Boh. pojechał z ojcem na uroczystości z okazji 50 rocznicy wyzwolenia Bredy – spotkanie ze znajomymi Holendrami i kolegami z wojska. Atmosfera w mieście. Uroczystości w 1979 r.
[00:47:25] Przejazd repatriantów przez Polskę – reakcje miejscowej ludności. Propaganda, by zniechęcić Polaków do powrotu do kraju. Ojciec nie miał problemów po powrocie. Zatrudnił się w koksowni, bieda lat powojennych.
[00:49:32] Ojciec był w kontakcie z dowódcą swojej kompanii – w 1976 r. otrzymał trzy brytyjskie odznaczenia – wyjazd do angielskiej ambasady w Warszawie. Spotkanie z byłym dowódcą.
[00:51:58] Ojciec do emerytury pracował w kopalni. Brat matki służył razem z ojcem w 1 Dywizji i przez niego rodzice się poznali. Opowieść ojca o zranieniu podczas wybuchu granatu.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..