Małgorzata Mika z d. Kowalska (ur. 1944, Czernica) – pod koniec wojny w jej rodzinnym domu popełnił samobójstwo młody Ślązak, niemiecki żołnierz, który chciał zdezerterować z wojska. Jej teść był żołnierzem Wehrmachtu i trafił do niewoli sowieckiej. Małgorzata Mika działa w Kole Gospodyń Wiejskich, występuje w amatorskich spektaklach teatralnych. Mieszka w Czernicy.
[00:00:01] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1944 . w Czernicy.
[00:00:24] Rodzice pochodzili z Czernicy, wzięli ślub w 1928 r. Boh. była najmłodsza z trójki rodzeństwa. Ojciec matki zginął w Dachau, choć za jego uwolnienie dano wysoką łapówkę. Dziadek Kowalski wybudował w Czernicy dom, który stoi do dnia dzisiejszego.
[00:04:13] Piętnastoletni brat chodził do szkoły handlowej i miał praktykę w sklepie pani Bluszczowej, tam spotykał swoją rówieśnicę Anielkę – pierwsza miłość. Śmierć Anieli i jej ojca podczas bombardowania. [+]
[00:09:04] Opowieści matki o wojnie. Ojciec był Polakiem, ale chodził do niemieckiej szkoły. Polskiego nauczył się sam, po wojnie był nauczycielem w szkole górniczej w Rydułtowach. Po wkroczeniu Rosjan ojciec obronił sąsiadkę Reimanową przed rozstrzelaniem. Potem Reimanowie mieli pierwszy telewizor we wsi i pobierali złotówkę za oglądanie.
[00:12:55] Dziadka Biskupa zadenuncjował szwagier – relacje w rodzinie. Rodzice wybudowali dom przy ul. Zielonej w 1936 r.
[00:15:38] Jeden z wujów pochodził z Lysek leżących przy granicy z Niemcami. Dziadek Biskup po śmierci pierwszej żony ożenił się drugi raz – stosunki w rodzinie. Aresztowanie dziadka, który był sołtysem we wsi.
[00:18:20] W domu Biskupów stacjonowali Niemcy. Ojciec ukrywał w piwnicy sąsiadów, przed Niemcami i potem Rosjanami – sąsiad Czerwiński oglądał piwnicę, w której ukrywał się jego ojciec. Kuzyn Hanek, który miał 21 lat, chciał zdezerterować z niemieckiego wojska i przyszedł po radę do ojca boh. Chłopak zastrzelił się w domu bawiąc się karabinem. Jeszcze w latach 60. nie udawało się niczym zamalować plamy na suficie. Chora babcia Kowalska mówiła o mężczyźnie pojawiającym się w pokoju. Spotkanie 23 czerwca 1964 – dwa dni po weselu boh. zachorowała i leżała z wysoką gorączką – obok na łóżku usiadł mężczyzna, który spłynął z sufitu i częstował ją papierosami. [+]
[00:31:18] Ojciec ukrywał sąsiada Czerwińskiego, boh. nie zna innych nazwisk. Brat boh. pracował w spółdzielni „Społem”, był pszczelarzem.
[00:33:15] Aniela Francuz zginęła podczas bombardowania. Matka i starsza siostra rozmawiały w domu po niemiecku i boh. nie zna zbyt wielu historii z czasów wojny. Ojciec zachęcał boh. do nauki języka rosyjskiego, jej awersja do niemieckiego. Szwagier był Niemcem, za śpiewanie niemieckich piosenek ojciec wygonił biesiadników z domu.
[00:38:20] Wspomnienie babki Kowalskiej, która miała sad i nosiła jabłka na targ do Raciborza. Relacje w rodzinie Biskupów i Kowalskich. Ojciec był najstarszym synem, ulubieńcem matki. Jego brat Edward był znajomym Edwarda Gierka, mieli ten sam rozmiar obuwia. Babcia Kowalska uczyła boh. modlitw i piosenek. Ojciec śpiewał w domu arię Jontka z „Halki”, matka śpiewała pracując.
[00:45:10] Ojciec służył w wojsku w latach 20., podczas wojny pracował w straży w kopalni – jego charakter.
[00:46:12] Teść boh., niemiecki żołnierz, trafił do sowieckiej niewoli, z której wrócił do domu. Boh. gra w amatorskim teatrze. Sytuacja rodziny podczas wojny, brat ojca współpracował z Niemcami i jego rodzina była w lepszej sytuacji materialnej.
[00:49:50] W 1948 r. babcia przywiozła na wakacje cztery sieroty z domu dziecka – jedna z dziewczynek, Eryka, mieszkała w domu boh. Matka kupiła jej sukienkę. Boh. była zazdrosna o uwagę poświęcaną sierotom. [+]
[00:51:48] W czasie wojny ojciec ukrywał ludzi w piwnicy, m.in. Czerwińskiego. Żona brata była Niemką i lubiła śpiewać po niemiecku – reakcja teścia. Wydarzenia kulturalne w sali u Porwolika.
[00:55:20] Piosenki śpiewane przez babcię Kowalską w wykonaniu boh.
więcej...
mniej
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Warszawie
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Pon. - Pt. 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Wt. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji
W Archiwum Instytutu Pileckiego gromadzimy i udostępniamy dokumenty w wersji cyfrowej. Zapisane są w nich losy obywateli polskich, którzy w XX wieku doświadczyli dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego. Pozyskujemy kopie cyfrowe dokumentów, których oryginały znajdują się w zbiorach wielu instytucji polskich i zagranicznych, m.in.: Bundesarchiv, United Nations Archives, brytyjskich National Archives i polskich archiwów państwowych. Budujemy w ten sposób centrum wiedzy i ośrodek kompleksowych badań nad II wojną światową i podwójną okupacją w Polsce. Dla naukowców, dziennikarzy, ludzi kultury, rodzin ofiar i świadków zbrodni oraz wszystkich innych zainteresowanych historią.
Portal internetowy archiwum.instytutpileckiego.pl prezentuje pełny katalog naszych zbiorów. Pozwala się po nich poruszać z wykorzystaniem funkcji pełnotekstowego przeszukiwania dokumentów. Zawiera także opisy poszczególnych obiektów. Z treścią dokumentów zapoznać się można tylko w czytelniach Biblioteki Instytutu Pileckiego w Warszawie i w Berlinie, w których nasi pracownicy służą pomocą w przypadku pytań dotyczących zbiorów, pomagają użytkownikom w korzystaniu z naszych katalogów internetowych, umożliwiają wgląd do materiałów objętych ograniczeniami dostępności.
Niektóre dokumenty, np. te pochodzące z kolekcji Bundesarchiv czy Ośrodka Karta, są jednak objęte ograniczeniami dostępności, które wynikają z umów między Instytutem a tymi instytucjami. Po przybyciu do Biblioteki należy wówczas dopełnić formalności, podpisując stosowne oświadczenia, aby uzyskać dostęp do treści dokumentów na miejscu. Informacje dotyczące ograniczeń dostępu są zawarte w regulaminie Biblioteki. Przed wizytą zachęcamy do zapoznania się z zakresem i strukturą naszych zasobów archiwalnych, bibliotecznych i audiowizualnych, a także z regulaminem[hiperłącze] pobytu i korzystania ze zbiorów.
Wszystkich zainteresowanych skorzystaniem z naszych zbiorów zapraszamy do siedziby Instytutu Pileckiego przy ul. Stawki 2 w Warszawie. Biblioteka jest otwarta od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00–15.00. Przed wizytą należy się umówić. Można to zrobić, wysyłając e-mail na adres czytelnia@instytutpileckiego.pl lub dzwoniąc pod numer (+48) 22 182 24 75.
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie znajduje się przy Pariser Platz 4a. Jest otwarta od wtorku do piątku w godzinach 10.30–17.30. Wizytę można odbyć po wcześniejszym umówieniu się, wysyłając e-mail na adres bibliothek@pileckiinstitut.de lub dzwoniąc pod numer (+49) 30 275 78 955.
Prosimy zapoznać się z polityką prywatności. Korzystanie z serwisu internetowego oznacza akceptację jego warunków.