Waldemar Michalski (ur. 1938, Włodzimierz Wołyński) opowiada o dzieciństwie spędzonym we Włodzimierzu Wołyńskim. Wspomina, jak wraz z rodziną uniknął śmierci z rąk ukraińskich nacjonalistów w nocy z 10 na 11 lipca 1943.
[00:00:39] Boh. urodzony we Włodzimierzu Wołyńskim.
[00:01:10] Boh. ukończył polonistykę, ma talent do pisania. Debiutował reportażami z Wołynia i Lwowa. Pisząc reportaż jedzie na Wołyń
[00:02:57] Wołyń lat 50 tych. Rozliczenia kultu stalinowskiego. Włodzimierz, w nim domy prawie nie naruszone.
[00:05:10] 1957, boh. konfrontował wspomnienie z dzieciństwa z tym, co zastał w domu rodzinnym. Domy zostały, ale bliskich ludzi nie ma.
[00:07:15] Dziadkowie boh. mieszali na Wołyniu „od zawsze”, dziadek sprowadzał maszyny rolnicze z Poznania. Boh. w latach 90-tych przyjechał na Wołyń z żoną i synem, napotkał kobietę i spytał o swoją rodzinę – okazało się, że kobieta znała rodzinę bohatera.
[00:13:13] Poeta Józef Czechowicz, nauczyciel zastępczy we Włodzimierzu.
[00:15:40] Wiosna 1943, rodzice postanawiają wyjechać na polską wieś. Mówiło się, że Ukraińcy szykują napaść na Włodzimierz. Pan Biesiadowski zaprasza rodzinę do Marianówki. Wywozi rzeczy rodziny na miejsce, tam dopadają go Ukraińcy i mordują. Zmasowana akcja banderowców.
[00:20:14] Ojciec boh. działa w konspiracji. Jest zatrudniony jako magazynier na stacji.
[00:21:10] 27 Wołyńska Dywizja Piechoty AK.
[00:21:40] Rodzina udaje się do znajomego młynarza p. Mecha do Bielina. Samoobrona Bielina.
[00:23:00] Nad Bielinem pojawia się wywiadowczy niemiecki samolot, tzw. „rama”. Sąsiad buduje schron. Na drugi dzień dochodzi do bombardowania przez Niemców.
[00:25:20] Ucieczka do lasu. Las jest dla bohatera ostoją i ochroną. Wędrowanie z sąsiadami przez lasy. Nocują w lesie, bohater śpi w kocu w krzakach leszczynowych. Matka chce nabrać wody po drodze – w studni widzi zwłoki ludzkie. Idą dalej, trafiają na bagna, mężczyżni rąbią z drewna tor, aby wozy nie ugrzęzły. Z becika na kępę bagienną wypada brat boh., na szczęście nic mu się nie dzieje. [++]
[00:31:38] Trafiają do czeskiej wsi Kupiczów. Miejscowa rodzina dołącza do nich. Matka dostaje od Czeszki mąkę, zbiera koniczynę i gotuję zupę.
[00:33:12] Słychać zbliżającą się Armię Czerwoną. Dzieci bawią się, w cmentarzyki ze słomy stawiają krzyżyki.
[00:35:00] Czołgi sowieckie. Żołnierze pieką sobie chleb. Bohater z kolegami dostają po chlebie.
[00:36:36] Nocą rodzice wyruszają w stronę Bugu, docierają pod Horodło, następnego dnia do Hrubieszowa.
[00:38:45] NKWD wyłapuje mężczyzn. Ojciec boh. trzy razy zatrzymywany, zawsze szczęśliwie wraca do domu. Aresztowanie mężczyzn wychodzących z kościoła, w tym ojca boh. Babcia zabiera kilka butelek samogonu i wykupuje ojca. Rodzina przenosi się do Chełma.
[00:43:40] Ojciec jako dawny akowiec nie może w Chełmie znaleźć pracy.
[00:44:20] Spółdzielnia kominiarzy stworzona przez akowców w Chełmie.
[00:45:50] Partyzanckie piosenki, bohater pierwszy raz słyszy „My pierwsza brygada”.
[00:40:28] Bohater pierwszy raz tańczy rock and rolla z mamą.
[00:47:20] Zdarzenie podczas tułaczki po lasach: trzech podejrzanych mężczyzn zatrzymuje ich, ojciec nie chce oddać marynarki, w której ma zaszyte 3 monety. Ukrainiec zabiera go do dowódcy, ojciec bierze ze sobą butelkę wódki, wraca z marynarką. Rodzina szybko ewakuuje się z miejsca.
[00:50:25] 1943 rok - pop z Owadna przysyła córkę z informacją, żeby uciekali.
[00:52:40] Dziadkowie bohatera.
[00:54:20] Matka chciała, aby boh. był leśnikiem bądź księdzem. Jemu marzyło się dziennikarstwo, takie studia rozpoczyna.
[00:56:53] Teksty bohatera w „Monitorze Wołyńskim”.
[00:57:40] Wiersz bohatera.
[00:50:19] Bestialskie mordowanie przez Ukraińców a współczesność.
[01:01:15] Budowanie przyszłości polsko-ukraińskiej jest możliwe.
[01:09:45] Na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim organizowana co roku letnia szkoła kultury i języka polskiego. Bohater zaprasza dzieci znajomych z Włodzimierza.
więcej...
mniej
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Warszawie
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Pon. - Pt. 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Wt. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji
W Archiwum Instytutu Pileckiego gromadzimy i udostępniamy dokumenty w wersji cyfrowej. Zapisane są w nich losy obywateli polskich, którzy w XX wieku doświadczyli dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego. Pozyskujemy kopie cyfrowe dokumentów, których oryginały znajdują się w zbiorach wielu instytucji polskich i zagranicznych, m.in.: Bundesarchiv, United Nations Archives, brytyjskich National Archives i polskich archiwów państwowych. Budujemy w ten sposób centrum wiedzy i ośrodek kompleksowych badań nad II wojną światową i podwójną okupacją w Polsce. Dla naukowców, dziennikarzy, ludzi kultury, rodzin ofiar i świadków zbrodni oraz wszystkich innych zainteresowanych historią.
Portal internetowy archiwum.instytutpileckiego.pl prezentuje pełny katalog naszych zbiorów. Pozwala się po nich poruszać z wykorzystaniem funkcji pełnotekstowego przeszukiwania dokumentów. Zawiera także opisy poszczególnych obiektów. Z treścią dokumentów zapoznać się można tylko w czytelniach Biblioteki Instytutu Pileckiego w Warszawie i w Berlinie, w których nasi pracownicy służą pomocą w przypadku pytań dotyczących zbiorów, pomagają użytkownikom w korzystaniu z naszych katalogów internetowych, umożliwiają wgląd do materiałów objętych ograniczeniami dostępności.
Niektóre dokumenty, np. te pochodzące z kolekcji Bundesarchiv czy Ośrodka Karta, są jednak objęte ograniczeniami dostępności, które wynikają z umów między Instytutem a tymi instytucjami. Po przybyciu do Biblioteki należy wówczas dopełnić formalności, podpisując stosowne oświadczenia, aby uzyskać dostęp do treści dokumentów na miejscu. Informacje dotyczące ograniczeń dostępu są zawarte w regulaminie Biblioteki. Przed wizytą zachęcamy do zapoznania się z zakresem i strukturą naszych zasobów archiwalnych, bibliotecznych i audiowizualnych, a także z regulaminem[hiperłącze] pobytu i korzystania ze zbiorów.
Wszystkich zainteresowanych skorzystaniem z naszych zbiorów zapraszamy do siedziby Instytutu Pileckiego przy ul. Stawki 2 w Warszawie. Biblioteka jest otwarta od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00–15.00. Przed wizytą należy się umówić. Można to zrobić, wysyłając e-mail na adres czytelnia@instytutpileckiego.pl lub dzwoniąc pod numer (+48) 22 182 24 75.
Biblioteka Instytutu Pileckiego w Berlinie znajduje się przy Pariser Platz 4a. Jest otwarta od wtorku do piątku w godzinach 10.30–17.30. Wizytę można odbyć po wcześniejszym umówieniu się, wysyłając e-mail na adres bibliothek@pileckiinstitut.de lub dzwoniąc pod numer (+49) 30 275 78 955.
Prosimy zapoznać się z polityką prywatności. Korzystanie z serwisu internetowego oznacza akceptację jego warunków.