Krzysztof Owczarek (ur. 1953, Łódź), absolwent Wydziału Radiotechnicznego Politechniki w Odessie, w latach 1978-88 konstruktor w Biurze Konstrukcyjnym Nowotarskich Zakładów Przemysłu Skórzanego „Podhale”. Od 1980 działacz NSZZ Solidarność, przygotowywał i prowadził codzienne audycje w zakładowym radiowęźle, członek kolegium redakcyjnego dwutygodnika „Podhale”. Internowany 14 grudnia 1981, przetrzymywany w Ośrodku Odosobnienia w Załężu k. Rzeszowa. Zwolniony 26 kwietnia 1982. W latach 1982–1989 działacz podziemnej Solidarności w zakładzie i na Podhalu. Uczestnik przerzutów literatury i książek religijnych na Słowację, kolporter podziemnych pism oraz książek, wielokrotnie zatrzymywany i przesłuchiwany przez milicję. Od 1985 w Ruchu Domowego Kościoła. W latach 1995-2006 z-ca burmistrza Zakopanego. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2008), Krzyżem Wolności i Solidarności (2015). Mieszka w Zakopanem.
[00:00:06] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1953 r. Łodzi.
[00:00:15] Brat matki Józef Stolarski był ostatnim komendantem Armii Krajowej w Łodzi. Sytuacja rodziny po wojnie. W 1980 r. boh. razem z kolegami zakładał Solidarność w Nowotarskich Zakładach Przemysłu Skórzanego.
[00:01:40] W czasie okupacji ojciec Leonard Owczarek został wywieziony na roboty do Niemiec. Wuj Józef Stolarski, przedwojenny oficer, działał w Armii Krajowej. Waga wyboru Karola Wojtyły na papieża, wizyta Jana Pawła II w Nowym Targu. W 1978 r. boh. ukończył studia, w 1980 r. zamieszkał z rodziną w Zakopanem. [00:05:25] Boh. jest z wykształcenia elektronikiem – praca w biurze konstrukcyjnym, którego szefem był Władysław Skalski, później szef Solidarności w Nowym Targu – reakcja na wydarzenia na Wybrzeżu. Próba infiltrowania powstającej Solidarności przez SB – podejrzenia co do jednego z pracowników. [+]
[00:08:55] Organizacja Solidarności w zakładzie, który zatrudniał prawie 10 tys. osób – system trójek. Przejęcie gazety zakładowej, dwutygodnika „Podhale”, wydawanie biuletynu informacyjnego dla pracowników. Przejęcie zakładowego radiowęzła. Wybory dyrektora zakładu i samorządu pracowniczego.
[00:14:50] Boh. nie spodziewał się wprowadzenia stanu wojennego. Został internowany 14 grudnia, gdy przyszedł do pracy. Trafił do Ośrodka Odosobnienia dla Internowanych w Załężu k/Rzeszowa. Boh. wiedział, że niektórzy koledzy, w tym Władysław Skalski, zostali aresztowani 13 grudnia.
[00:18:40] W areszcie w Nowym Targu boh. musiał oddać pasek od spodni oraz obrączkę – zachowanie milicjantów. Niepokój podczas jazdy na wschód. W Ośrodku Internowania zabrano ubrania i wydano więzienną odzież. Boh. był w celi z działaczami z Rzeszowa, potem dołączył Stanisław Kurnik z Bochni. Koledzy z Nowego Targu siedzieli w sąsiednich celach – metody porozumiewania się. Niedzielna msza – pierwsze wyjście na korytarz, zorientowanie się w sytuacji. Boh. był na trzecim piętrze, większość internowanych na drugim piętrze pochodziła z Krakowa.
[00:23:40] Nieudana próba wymieszania internowanych z więźniami. Dopiero po jakimś czasie wręczono osadzonym akty internowania. Internowani mogli czytać rzeszowskie „Nowiny”, dziennik PZPR – wyrzucanie gazet z celi. Zachowanie strażników podczas podawania jedzenia. Boh. nie był przesłuchiwany, ale rozmawiano z nim. [+]
[00:28:32] Boh. został wypuszczony 26 kwietnia 1982. Inni koledzy, w tym Jerzy Zacharko, byli internowani dłużej. Boh. wrócił do pracy, za okres internowania nie zapłacono mu pensji. Podstawa późniejszych zatrzymań. Boh. był świadkiem podczas rewizji w domu Mariana Gołczyńskiego, potem został zatrzymany na 48 godzin i wywieziony do aresztu w Rabce.
[00:35:12] Rewizja w domu – odzyskanie rzeczy w 1989 r. Boh. zajmował się kolportażem wydawnictw niezależnych. Współpraca z Barbarą Kojer – jej sylwetka i działalność – organizowanie wypoczynku dla rodzin aresztowanych działaczy.
[00:38:50] Boh. widział swoją teczkę w IPN – wrażenie niepełnej dokumentacji. Rola Władysława Skalskiego w porządkowaniu dokumentów. Milicja miała wielu informatorów. Wspomnienie księdza Drozdka – brak potwierdzenia w dokumentach, że był współpracownikiem SB.
[00:43:35] Życie kulturalne w Zakopanem w czasach stanu wojennego – przyjazdy prelegentów. Wspomnienie Stanisława Żurowskiego i Janiny [Gościej]. Stanisław Żurowski także był internowany. Manifestacja w Nowym Targu w 1981 r. – filmowanie manifestantów, wiele osób ukarano grzywnami.
[00:46:50] W 1981 r. chciano wyjaśnić zdarzenia z 1976 r., kiedy to w nowotarskim kombinacie zorganizowano strajk solidarnościowy z robotnikami Radomia – w efekcie wiele osób wyrzucono z pracy. Otrzymanie dokumentów sprawy z Komitetu Wojewódzkiego w Nowym Sączu.
[00:50:35] W 1989 r. boh. działał w Komitecie Obywatelskim – rozmowy o kandydatach. Wybór Władysława Skalskiego, Stanisława Żurowskiego, Janiny Gościej. W Solidarności byli ludzie o różnych poglądach politycznych, także byli członkowie PZPR.
[00:53:25] Droga zawodowa – w Zakładach Przemysłu Skórzanego boh. pracował do 1988 r., potem pracował w Rejonie Energetycznym Zakopane i Balneoprojekcie w Nowym Targu, gdzie zajmował się projektami dla sanatoriów – zmiany na rynku pracy po przemianach ustrojowych. Dla sanatorium w Rymanowie-Zdroju boh. projektował główną linię zasilającą średniego napięcia – propozycja prowadzenia linii przez teren cmentarza dla Ukraińców.
[00:58:00] Boh. rozpoczął studia na Politechnice Łodzkiej, a skończył na Politechnice w Odessie. Był tłumaczem przysięgłym z rosyjskiego, zajmował się tłumaczeniami technicznymi. Jako radny I kadencji Rady Miasta był przewodniczącym Komisji Gospodarki Komunalnej. Pierwszym burmistrzem był Maciej Krokowski – zmiany w gospodarce komunalnej.
[01:02:13] Organizacja Uniwersjady zimą 1992-93. Pomysł zorganizowania zimowych Igrzysk olimpijskich w Zakopanem. Po wyborach w 1993 r. boh. był w grupie, która powołała Klub im. Władysława Zamoyskiego. Zmiany w mieście po powrocie do pracy w samorządzie. Powołanie TBS. Infrastruktura Zakopanego.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.