Pelagia Barwicka z d. Fąfara (ur. 1923, Gustawów) po wybuchu II wojny św. pracowała w fabryce amunicji w Skarżysku Kamiennej. Jej dwaj bracia walczyli w kampanii wrześniowej – Stanisław zginął pod Ołtarzewem, Stefan został ranny i trafił do Oddziału Dywersji Wojskowej AK „Wybranieccy” (ps. „Dan”). Najmłodszy Henryk najpierw przystąpił do oddziału AL „Narbutt”, potem do „Ponurego”, a po reorganizacji AK – dołączył do brata w „Wybranieckich”. Stefana Niemcy złapali podczas obławy w Wilkowie, najprawdopodobniej zginął w obozie koncentracyjnym KL Mittelbau-Dora koło Nordhausen w Niemczch. Henryk przeżył, po wojnie nie mógł znaleźć pracy – osiadł na Śląsku i został górnikiem. Pani Pelagia w styczniu 1943 rozpoczęła działałalność w Wojskowej Służbie Kobiet (ps. „Emilia”), jej komendantką była Rozalia Szafraniec. Do obowiązków WSK należało organizowanie kursów pielęgniarskich i niesienie pierwszej pomocy, przygotowywanie opasek oraz przekazywanie informacji partyzantom. Aresztowana i przesłuchiwana w więzieniu w Świętej Katarzynie przez „kata Gór Świętokrzyskich” Oberleutnanta Alberta Schustera, zwolniona. Dzięki sieci zaprzyjaźnionych osób uniknęła wywózki na roboty przymusowe oraz kary za działalność konspiracyjną. Po wojnie jej mąż i brat byli prześladowani za działalność konspiracyjną w czasie wojny.
mehr...
weniger
[00:00:08] Ur. 14 stycznia 1923 r. w Gustawowie, gmina Stąporków, gdzie ojciec był gajowym. Mama pochodziła stamtąd, ojciec z Łącznej. Przeprowadzka do Bodzentyna, praca ojca w fabryce amunicji w Skarżysku, potem własne przedsiębiorstwo handlu drewnem przeznaczonym na papier. Po skończeniu szkoły powszechnej przeprowadzka boh. do owdowiałej ciotki w Skarżysku, nauka szycia.
[00:02:44] Wybuch II wojny światowej. Wezwanie z Arbeitsamtu do prac porządkowych wokół ratusza, potem w fabryce amunicji na dwie zmiany. Droga 3 km do pracy przez las – do 1941 r. Koleżanka wysiedlona z Grudziądza [Zofia Pycio].
[00:04:30] Praca przez kilka miesięcy w hali na przeglądarce amunicji. Kierownik-folksdojcz Henschel kazał jeść zupę regeneracyjną. Selekcja pracowników do pracy w Rzeszy, załadunek do samochodów. [++]
[00:08:44] Druga selekcja do pracy w Rzeszy, boh. przestała chodzić do pracy, poszukiwana przez Arbeitsamt – list gończy do sołtysa. Ukrywanie się przez 3 tygodnie u koleżanki. Zabranie boh. z domu w niedzielę 8 września do urzędu gminy. Kontakt z komendantem policji, który pomógł w zwolnieniu z obowiązku pracy. [+]
[00:13:45] W 1943 r. utworzenie Wojskowej Służby Kobiet, kontakty przez brata z młodzieżą konspirujacą. 1 stycznia 1943 r. przed mszą kolega odebrał od boh. przysięgę – rozpoczęcie działalności w AK, organizowanie komórki WSK, pseudonim „Emilia”. Koleżanka Kornelia Szafraniec ps. „Grażyna”. Komendantka podobwodu: Róża Szafraniec z Siekierna ps. „Żór”, profesor gimnazjum Kingi w Kielcach.
[00:16:43] Zadania oddziału WSK: organizowanie i przygotowanie tarcz, środki higieny. Tygodniowy kurs dla sanitariuszek, wykładowczyni: pielęgniarka Majewska, po wojnie kardiolożka z Kielc. 11 dziewcząt w oddziale.
[00:19:27] Ucieczka z domu najmłodszego brata do partryzantki, „żeby pościć śmierć starszego brata [Stanisława]”, który zginął w 1939 r. na froncie pod Ołtarzewem. Powstanie oddziału Armii Ludowej „Narbutt” – działali na terenie Łącznej, Zalezianki, Kapkazów. 11 kwietnia 1943 pacyfikacja Kapkazów – zamordowanie Mariana Boczarskiego i rodziny Boczarskich. W Kolonowie przyjęcie brata [Henryk Fąfara] do oddziału „Narbutta”, przyjął pseudonim „Szczygieł”.
[00:22:00] Odwiedziny boh. w oddziale partyzanckim brata, rozmowa z „Narbuttem” [Ignacy Robb-Narbutt], by zwolnić go z oddziału. Powrót brata do domu, by zakończył naukę. [+]
[00:25:10] Na terenie Bodzentyna działał „kat Gór Świętokrzyskich” – systematyczne pacyfikacje. We wtorek na początku czerwca [1943] przyjazd do wsi oddziału niemieckiego, brat Henryk wysłany na zwiady.
[00:28:26] Wejście Niemców do domu i na podwórko. Rozmowa z boh. i jej siostrą Teodorą, poszukiwanie Henryka Pawelca. Zabranie boh., pobicie ojca. Komórka w lochu św. Katarzyny, strażnik kucharz.
[00:37:56] Rozmowa w gabinecie Schustera, przesłuchania. Zwolnienie z aresztu przez Schustera. Śniadanie w celi, traktowanie przez kucharza i tłumacza.
[00:42:20] Ostrzeżenie od kucharza, wyjazd z domu. Modlitwa w klasztorze. „Sokolik” [brat] w oddziale „Ponurego” razem z resztą partyzantów z oddziału „Narbutta” – przedtem błąkał się po lesie, znaleziony przez partyzanta od „Ponurego”.
[00:45:22] Opuszczenie domu przez rodziców. Ojciec stracił wzrok podczas przypadkowego wybuchu miny, leczenie ojca. Kłopoty z wyżywieniem. Utrwalanie się władzy ludowej: założenie Samopomocy Chłopskiej, Skarbek z Batalionów Chłopskich, przewodniczący SCh w Kielcach. Powstanie Stronnictwa Ludowego.
[00:48:35] Miesięczny kurs „Wici” (maszynopisanie), rozpoczęcie pracy w SCh. Kolega Matla, przeniesienie do Kielc. Małżeństwo, urodziny syna, pomoc babci Barwickiej. Przeniesienie do Banku Komunalnego przy ul. Wspólnej, potem do Banku Narodowego, dyrektor Nowak.
[00:52:15] I oddział miejski Banku Narodowego. Penetrowanie środowiska AK przez ubeków. Przynależność do Stronnictwa Ludowego. Związek kombatancki, kolega „Jurand”. Utrata dokumentacji konspiracyjnej, por. „Orlicz”, kolega męża z AK, aresztowanie męża przez UB.
[00:55:12] Przyjście UB do domu, rewizja, list obciążający męża. Adwokat Jaśko z Krakowa.
[00:58:30] Po aresztowaniu męża urodziny drugiego dziecka, przeniesienie do oddziału wojewódzkiego z polecenia Lubeckiego. Mąż dostał wyrok 2 lat „za AK”. Praca w biurze Lubeckiego.
[01:01:50] W kampanii wrześniowej młodszy brat zginął 13 września pod Ołtarzewem, starszy brat Stefan został ranny w rękę pod Ołtarzewem, trafił do szpitala, zakonnice pomogły mu uciec, przez 2 tygodnie szedł do domu. Zaangażował się w konspirację – był dowódcą 1 plutonu w oddziale partyzanckim „Wybranieccy”.
[01:03:44] Podczas rozwiązania oddziału dokumentacja ukryta przez „Bogdana” w Wilkowie w gospodarstwie Sitów. Status powstańców warszawskich. Obława w Kotlinie Wilkowskiej. Kenkarta brata na nazwisko Stefan Faust z Warszawy, powstaniec. Odprawa komendanta w Bodzentynie. Meldunek o aresztowaniu brata, zastrzelenie „Bogdana”. Wywiezienie brata do więzienia przy ul. Zamkowej w Kielcach, potem do Gross-Rosen, następnie do KL Mittelbau-Dora koło Nordhausen. Poszukiwanie śladów brata w Gross-Rosen – na mikrofiolmie ślad z 12 lutego 1945 – brak dalszych wieści o Stefanie. [+]
[01:07:57] Najmłodszy brat Henryk ps. „Sokolik” najpierw działał w oddziale „Narbutta”, potem u „Ponurego”, pod koniec u „Wybranieckich” – u boku brata Stefana. Po wojnie nie mógł znaleźć pracy. Dzięki pomocy „Juranda” trafił do wojskowej szkoły lotniczej – zwolniony za działalność w AK. Praca w kopalni na Śląsku – mieszka tam do dziś. Odrabianie kary więzienia przez męża w kopalni.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..