Gościej Janina

Świadkowie Epoki

IP/DF/SE/0326

1 grudnia 2018, Zakopane

1:01

Janina Gościej z d. Szymańska (ur. 1944, Warszawa) – nauczycielka, senator II kadencji. Pochodzi z rodziny robotniczej, w trakcie powstania warszawskiego wypędzonej do Pruszkowa. Po wojnie rodzice ze względu na stan zdrowia dzieci zamieszkali w Zakopanem. W 1967 roku ukończyła polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim i pracowała w Zakopanem jako nauczycielka, m.in. w Liceum Mistrzostwa Sportowego. W 1980 r. wstąpiła do NSZZ Solidarność i była członkiem zarządu Regionu Małopolska. Aresztowana pod koniec grudnia 1981, przebywała w aresztach śledczych w Nowym Sączu i Krakowie oraz więzieniu w Kielcach, potem w ośrodku internowania w Gołdapi, skąd została zwolniona 21 marca 1982. Zwolniona z pracy, przez trzy lata walczyła w sądzie pracy o jej odzyskanie, co nastąpiło w 1985 r. W latach 1982-89 działała w podziemnej Solidarności, współorganizowała Duszpasterstwo Ludzi Pracy przy kościele św. Antoniego w Zakopanem. W 1991 została senatorem II kadencji. W latach 1990–1995 pracowała jako kurator oświaty w województwie nowosądeckim. Po wycofaniu się z działalności publicznej założyła Zespół Szkół Prywatnych Janiny Gościej w Zakopanem, w którym od początku pełni funkcję dyrektora. Odznaczona m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Wolności i Solidarności oraz Medalem KEN. Mieszka w Zakopanem.
więcej...
mniej

[00:00:10] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1942 r. w Warszawie.
[00:00:38] W 1944 r. boh. została razem z matką wysiedlona do Pruszkowa. Potem rodzina trafiła do niemieckiego obozu pracy, gdzie matka pracowała przy produkcji broni. Po wojnie rodzice się odnaleźli i z powodu stanu zdrowia dzieci zamieszkali w Zakopanem, gdzie mieszkali dziadkowie.
[00:04:00] Życie w PRL-u – boh. studiowała polonistykę na Uniwersytecie Jagielońskim, wykładowca pedagogiki notował nieprawomyślne wypowiedzi studentów – opinia „niepewnej politycznie”. Boh. będąc nauczycielką zaprowadziła swoich uczniów na Wawel, by złożyć hołd Piłsudskiemu – fakt ten odnotowała Służba Bezpieczeństwa.
[00:09:42] W drugiej połowie lat 70. boh. dowiedziała się o działalności KOR – dostęp do gazetek i ulotek. Włączenie się w działalność Solidarności. Wystąpienia boh. podczas rad pedagogicznych i szkoleń.
[00:15:10] Boh. wiedziała o strajkach w Lublinie i na Wybrzeżu w 1980 r. Pierwsze ulotki przyniósł Leszek Lewcun. Powstanie Solidarności w początkach września 1980 – boh. została pierwszą przewodniczącą związku.
[00:18:42] Atmosfera „karnawału” Solidarności – poczucie siły i wspólnoty. Reakcja i obawy władzy – po wprowadzeniu stanu wojennego w szafie boh. szukano broni. Pomoc dla osób represjonowanych podczas stanu wojennego. Inwigilacja działaczy.
[00:25:00] W początkach grudnia 1981 boh. leżała w szpitalu – pod drzwiami izolatki stali uzbrojeni funkcjonariusze. Harcerze zorganizowani przez Piotra Bąka i Macieja Krupę przygotowali ucieczkę boh., która nie zdecydowała się na ten krok. Idealizm boh. Jedna z uczennic chciała jej pomóc uciec ze szpitala. [+]
[00:31:16] Boh. wyszła na święta do domu – rewizja, podczas której boh. okradziono. Boh. jeżdżąc do Nowej Huty zatrzymywała się w hotelu robotniczym – tam też zrobiono rewizję. Boh. i jej męża aresztowano, zostawiając w domu dwójkę dzieci. Mąż był więźniem w czasach stalinowskich, w 1981 r. został zatrzymany na 48 godzin. [+]
[00:36:20] Warunki w więzieniu w Nowym Sączu – stan zdrowia po operacji. Przebieg przesłuchania. Pobyt w areszcie śledczym przy ul. Mogilskiej – warunki higieniczne. Przewiezienie do więzienia w Kielcach – droga „sukami” na północ, zachowanie strażników. [+]
[00:41:45] Przyjazd do Gołdapi – pobyt w ośrodku wczasowym zamienionym na ośrodek internowania dla kobiet. Boh. poznała min. Annę Walentynowicz, Gaję Kuroń i Władysława Strama z Zakopanego. Warunki podczas internowania, wizyty księdza Smędzika, który odprawiał msze dla osadzonych.
[00:44:00] Boh. została zwolniona 21 marca, choć dokumenty zwolnienia wystawiono 8 marca. Straciła pracę w Liceum Mistrzostwa Sportowego i została zatrudniona w szkole podstawowej na obrzeżach Zakopanego – po trzech latach wygrała sprawę w sądzie pracy i wróciła do liceum. Refleksje na temat działania w opozycji i siły, jaką dał pobyt w więzieniu.
[00:47:45] Działalność po stanie wojennym – podziemna Solidarność, akcje edukacyjne. Pomoc świadczona osobom represjonowanym w stanie wojennym – dystrybucja paczek. Współpraca z Barbarą Kojer – organizowanie wczasów w Zakopanem dla rodzin opozycjonistów. Wojciech Niedziałek był współtwórcą „płotu dyskusyjnego”.
[00:53:47] Boh. była wzywana na przesłuchania do 1987 r. Odbudowywanie struktur Solidarności.
[00:56:57] Boh. zapoznała się ze swoimi aktami w IPN – stosunek do „rozliczania się” z przeszłością.
więcej...
mniej

Zbroziński Piotr

Instytut Pileckiego

Film