Tomasz Jaklewicz (ur. 1957 w Kielcach), historyk, regionalista, dziennikarz i pisarz z Pińczowa. Opowiada o młynie swojego dziadka Józefa Jaklewicza w Grodzisku na przedmieściach Pińczowa. Podczas okupacji miejsce to chętnie odwiedzał Gustaw Hasis, niemiecki komendant więzienia pińczowskiego. Nocami ukrywali się tam natomiast miejscowi Żydzi, była to także kryjówka wykorzystywana przez partyzantów Narodowych Sił Zbrojnych, Batalionów Chłopskich, a także Armii Ludowej.
[00:00:06] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1957 r. w Kielcach.
[00:00:19] W latach 70-tych władza ludowa zlikwidowała dzielnicę Nowy Świat w Pińczowie i rodzina przeprowadziła się do Kazimierzy Wielkiej. W latach 90-tych boh. wrócił do rodzinnego miasta.
00:00:45 Dziadek Józef był młynarzem w Grodzisku (obecnie dzielnica Pińczowa), młyn działał także podczas II wojny św. Ojciec został zmobilizowany i wraz z kilkoma kolegami (m.in. Aleksandrem Issą) poszedł na punkt zborny w Sandomierzu – wędrówka pod ostrzałem samolotów do opuszczonych koszar, rada napotkanego oficera. Spotkanie z niemieckim oddziałem. Powody podpalenia Pińczowa przez Niemców. Powrót ojca do młyna w Grodzisku.
00:05:34 Młyn był położony w wąwozie za miastem, najbliższym sąsiadem był leśniczy Issa. Wizyty w młynie Gustawa Hasisa, komendanta więzienia w Pińczowie, który dziwił się, skąd mieszkańcy młyna mają kawę. Wojenne losy Kazimierza Jaklewicza. W nocy do młyna przychodzili ukrywający się Żydzi, a także partyzanci wszystkich opcji: Narodowych Sił Zbrojnych, Batalionów Chłopskich i Armii Ludowej. Pomoc ukrywającym się Żydom, m.in. przewodniczącemu gminy żydowskiej Fuelowi Bramie. [+]
00:12:18 Mieszkanka Pińczowa napisała donos na rodzinę z powodu kur, które wchodziły na jej pole – wizyta ojca na gestapo w Busku, droga do domu przez Wełecz, miejsce masowych egzekucji i Bogucice-Zakamień, gdzie rozstrzelano rodzinę Adamczyków za ukrywanie żydowskiej rodziny Rojstów. Po powrocie do domu ojciec powiedział, kto napisał donos – reakcja partyzantów z NSZ. [+]
00:18:48 Ojciec miał cztery siostry, które podczas okupacji mieszkały w młynie. Pomoc partyzantom z NSZ i BCh. Gustaw Hasis natknął się na harcerzy z Szarych Szeregów, którzy mieli zbiórkę koło młyna – reakcja harcmistrza Wacława Janikowskiego. Złapanie grupy harcerzy w 1943 r. – egzekucja w więzieniu.
00:22:40 Ojciec został aresztowany w 1945 r. na skutek donosu do UB. Podczas rewizji we młynie znaleziono gazetki podziemne i broń. Śledztwo w Łodzi, Kielcach i Pińczowie. Ciotki udały się do działacza ruchu ludowego Zdzisława Tomali – wypuszczenie ojca z więzienia. [+]
00:25:19 Spotkania rodzeństwa w domu w Grodzisku – wspominanie wyglądu ojca po wyjściu z więzienia. Ojciec do lat 60. był pod nadzorem konfidentów, jednemu pożyczał motor.
00:27:07 Brat ojca Kazimierz Jaklewicz służył w 65 dywizjonie bombowym [eskadrze bombowej], brał udział w kampanii wrześniowej – atak „Karasi” na niemiecką kolumnę pancerną 2 września 1939. Trafił do Anglii i latał jako nawigator w 305 Dywizjonie Bombowym, w czerwcu 1941 został zestrzelony nad Holandią. Wspomnienie kolegi wuja, pilota Stanisława Skarżyńskiego oraz plutonowego Rogowskiego. Wuj ukrywał się w Amsterdamie – na skutek donosu trafił do obozu jenieckiego, gdzie przebywał do końca wojny. W 1947 r. wrócił do Polski i zamieszkał w Grodzisku – po przesłuchaniu przez UB wyjechał do Sopotu – droga zawodowa. [+]
00:38:26 Dzięki staraniom wuja w Olesnie wzniesiono Pomnik Lotników Polskich dla upamiętnienia walki stoczonej przez Karasie 2 września 1939 r. Powody, dla których rodzina nie utrzymywała bliższych kontaktów.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..