Danuta Materek z d. Kołaczkiewicz (ur. 1958, Kielce), córka Włodzimierza Kołaczkiewicza „Zawiszy”. Jej ojciec zgłosił się na ochotnika za młodszą siostrę do wyjazdu na roboty przymusowe do III Rzeszy, podczas transportu udało mu się uciec. Ukrywając się w lesie trafił do oddziału Kazimierza Nowaka ps. „Łoś”, potem wstąpił do Narodowych Sił Zbrojnych. Pod koniec wojny razem z Brygadą Świętokrzyską przeszedł do Czechosłowacji. Gdy wrócił do Polski, został aresztowany i po brutalnym śledztwie skazany. Kolejne 11 lat spędził w zakładzie karnym we Wronkach, w tym dwa lata w pojedynczej celi. Zwolniony w 1956 roku wrócił do Pińczowa i pracował m.in. jako magazynier. Był członkiem-założycielem Związku Żołnierzy NSZ Okręgu Świętokrzyskiego.
[00:00:06] Autoprezentacja boh. urodzonej w 1958 r. w Kielcach. [00:00:16] Ojciec, Włodzimierz Kołaczkiewicz ps. „Zawisza”, był żołnierzem Brygady Świętokrzyskiej NSZ. W 1943 r. ojciec wyjechał na roboty do Niemiec zamiast najmłodszej siostry Wandy, podczas podróży uciekł z transportu i ukrywając się trafił do partyzantów Narodowych Sił Zbrojnych, do oddziału „Łosia”. Brał udział w potyczce pod Szczekocinami.
[00:02:52] Ojciec poszedł z Brygadą Świętokrzyską do Czech, po wojnie wrócił do Polski i zamieszkał u Sobolewskich w Jędrzejowie. Ojca, ukrywającego się pod nazwiskiem Karol Marczewski, aresztowano za rzekome zabicie komendanta UB w Jędrzejowie.
[00:05:08] Ojciec został przewieziony do Pińczowa i spotkał kolegę z podwórka, który był funkcjonariuszem UB – tortury podczas przesłuchań zadawane przez „Krwawą Mary”. Ojca uratował konający zawiadowca stacji Jagodziński – boh. dba o jego grób.
[00:10:06] Ojca przewieziono do więzienia w Kielcach – tu nie udało się uwolnić go z celi podczas odbijania więzienia przez oddział „Szarego”.
[00:11:23] Z Kielc przewieziono ojca do Sieradza – podczas podróży więźniów przebrano w niemieckie mundury. Warunki w sieradzkim więzieniu, zachowanie strażników.
[00:13:22] We Wronkach ojciec spotkał kolegę Lisowskiego. Ponad dwa lata ojciec siedział w izolatce – modlił się i śpiewał.
[00:15:43] Tortury podczas pobytu w areszcie UB w Kielcach. Warunki w więzieniu we Wronkach.
[00:16:55] Ojca skazano na karę śmierci, którą zamieniono na wieloletnie więzienie. Wyszedł po 11 latach w maju 1956 r. – zachowanie ojca po wyjściu za więzienną bramę. Sen o powrocie do Pińczowa.
[00:18:20] Ojciec wrócił do Pińczowa i ożenił się – wspomnienie ojca.
[00:19:19] O wojennej przeszłości ojca boh. dowiedziała się jako nastolatka. Po ogłoszeniu wprowadzenia stanu wojennego boh. obawiała się o ojca. Zmiana w latach 90. – ojciec zaczął uczestniczyć w życiu publicznym. Boh. pytała ojca, czy obcinał kobietom warkocze podczas okupacji – jego odpowiedzi. Boh. nie mogła znaleźć pracy po ukończeniu ogólniaka, ale w podstawówce była lubiana i dobrze traktowana przez nauczycieli.
[00:25:40] Ojciec śpiewał w chórze kościelnym i nauczycielskim. Boh. i jej siostra także śpiewały w chórze. Po wyjściu z więzienia ojcu proponowano pracę w kamieniołomach. Początkowo pracował jako magazynier, potem poborca podatkowy. Charakter i zdolności kulinarne ojca, jego śmierć na zawał.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.