Bogdan Eubich (ur. 1927, Kielce) podczas niemieckiej okupacji pomagał rodzicom, którzy współpracując z Armią Krajową prowadzili podziemną drukarnię, redagując i wydając pisma „Polaka Walczy” i „Prawda Polska”. W 1944 r. został żołnierzem 1 kompanii I batalionu 204 pp Brygady Świętokrzyskiej Narodowych Sił Zbrojnych. Po powrocie do Kielc i wyzwoleniu ukończył zaocznie szkołę średnią i był pracownikiem CPN. W 2019 został odznaczony medalem Pro Bono Poloniae.
[00:00:06] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1927 r. w Kielcach.
[00:00:15] Rodzice byli właścicielami dwóch domów przy ul. Chęcińskiej 11 – szczęśliwe dzieciństwo. Nastroje w sierpniu 1939 r.
[00:01:07] Niemcy wkroczyli do Kielc 5 września 1939, tego dnia o świcie boh. był na podwórku, gdzie spotkał płk. Wilniewczyca, dowódcę obrony miasta, który przyszedł z porucznikiem i szeregowcem. Żołnierze wymienili mundury na ubrania cywilne. Pułkownik przebywał w domu do czasu załatwienia przez ojca fałszywych dokumentów na nazwisko Krawczyk. [+]
[00:05:26] Wrażenia po wkroczeniu Niemców – porównanie poziomu uzbrojenia. W 1939 r. trzej pracownicy magistratu zwrócili się do rodziców z propozycją wydawania konspiracyjnej gazetki. Rodzice otrzymali maszynę do pisania i radio. Starszy brat zajmował się nasłuchem radiowym, a matka, nauczycielka znająca niemiecki i francuski, pisała komunikaty dla pisma „Polska Walczy” i „Prawda Polska”. Siostra przepisywała teksty na maszynie – technika powielania z użyciem matrycy białkowej. Boh. był odpowiedzialny za materiały: papier i farbę drukarską. [+]
[00:13:09] Działalność zakończono w 1943 r. z powodu aresztowań wśród osób związanych z drukarnią. 9 grudnia 1943 gestapo zrobiło rewizję w domu i aresztowało brata. Boh. był w tym czasie u Mariana Kędziory, komendanta Obwodu Kielce – przenoszenie pism w bańce na mleko. Gestapowcy nie zwrócili uwagi na bańkę. Przed wojną ojciec postawił dwupiętrową kamienicę, tam na strychu brat ukrył powielacze i radio – zabranie ich przez gestapo. Brata wywieziono do obozu w Gross-Rosen, gdzie zmarł w kwietniu 1944 r. [+]
[00:20:14] Pozostałych członków rodziny nie aresztowano. Sąsiedzi, Dominikowie, byli folksdojczami, ich dwaj synowie należeli do Hitlerjugend – być może to oni donieśli na brata do gestapo. [+]
[00:21:58] W lutym 1944 boh. poszedł z Biuletynem do państwa Kowalewskich i znalazł się w kotle urządzonym przez gestapo – wypuszczenie boh., który nie został zrewidowany. Kobiety trafiły do Ravensbrück, a pan Kowalewski zginął w Oświęcimiu. [+]
[00:27:40] Boh. przed wojną należał do harcerstwa. Po wybuchu wojny wielu kolegów należało do Szarych Szeregów – działalność wywiadowcza: przerysowywanie symboli znajdujących się na niemieckich samochodach, mały sabotaż. Niektórzy trafili do partyzantki.
[00:30:19] Jeden ze znajomych rodziców wciągnął boh. w działalność Narodowych Sił Zbrojnych. Boh. nie został zaprzysiężony, ale przenosił meldunki. Zajmował się kolportażem podziemnej prasy, która powstawała w domu – współpraca z listonoszem Stanisławem Domagałą.
[00:33:44] Przygotowania do Akcji „Burza”. W sierpniu 1944 odbyła się koncentracja oddziałów partyzanckich AK, które miały ruszyć na pomoc walczącej Warszawie. Boh. należał do oddziału, który był rozlokowany na Gruchawce – stan uzbrojenia partyzantów. Boh. należał do 6 kompanii, która nie miała broni. Sytuacja podczas zbliżania się frontu. Partyzanci mieli miski zrabowane podczas napadu na hutę „Ludwików”. W partyzanckiej kuchni pracował Żyd-rzeźnik.
[00:40:37] Po zakończeniu koncentracji boh. wrócił do domu. Za namową kolegi wyruszył do oddziału Brygady Świętokrzyskiej razem z żoną jednego z dowódców. „Droga służbowa” zgłaszania się do partyzantki. Droga z Kielc do Włoszczowej i dalej do oddziału. W nocy do domu, w którym grupa nocowała, przyszli partyzanci AK i wypytywali o cel wędrówki. Boh. trafił do kompanii por. „Bema”, inny kolega do zwiadu konnego. [+]
[00:48:06] Boh. został przydzielony do kompanii por. Stanisława Grabdy ps. „Bem”. Pochodzenie broni partyzantów NSZ – boh. miał radziecki karabin. Trudy życia partyzanckiego – boh. wyjechał z domu w cienkiej kurtce i starych butach – długie przemarsze oddziału bez względu na pogodę. Zdobywanie żywności – partyzancka kuchnia. [+]
[00:52:39] Walki z Niemcami i zwalczanie komunistycznej partyzantki, potyczka z Niemcami koło Huty Drewnianej, gdzie partyzanci zdobyli armatę.
[00:55:40] Boh. został zwolniony z oddziału z powodu choroby. Brygada ruszyła na zachód, a kompania „Bema” została na Kielecczyźnie. Boh. miał 17 lat, gdy wrócił z partyzantki do domu. Kolega ps. „Mateusz” podczas okupacji działał w Szarych Szeregach, w grudniu 1944 wstąpił do służby pomocniczej w armii niemieckiej.
[01:02:46] Boh. podczas okupacji uczył się na tajnych kompletach u prof. Sikorskiego. Zagrożenie ze strony Niemców – aresztowanie uczniów jednej z klas. Siostra po wojnie studiowała medycynę w Łodzi. Zmiana sytuacji materialnej rodziny po wojnie. Boh. pracował dorywczo.
[01:07:10] Urząd Bezpieczeństwa nie interesował się boh. Stanisław Grabda ps. „Bem” ukrywał się po wojnie, został aresztowany i zginął w kieleckim więzieniu.
[01:09:08] Boh. ukończył szkołę średnią i pracował w CPN. Dopiero w 1990 r. powstał Związek Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..