Włodzimierz Lipowski (ur. 1944, Zawichost) opowiada o działalności swojego ojca Wojciecha, weterana wojny 1920 roku i wiejskiego lekarza z Zawichostu. Wojciech Lipowski był członkiem Armii Krajowej i leczył rannych w potyczkach partyzantów. Kilkukrotnie uniknął aresztowania przez Niemców dzięki ukrywaniu się w specjalnym schowku na strychu swojego domu.
[00:00:00] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1944 r. w Zawichoście.
[00:00:10] Prezentacja ojca: Wojciecha Lipowskiego, wiejskiego lekarza z Sandomierszczyzny.
[00:00:24] Ojciec nie został zmobilizowany w 1939 r. – leczenie niemieckich żołnierzy po potyczkach z partyzantami i nocne wyjazdy do rannych partyzantów.
[00:01:13] Ojciec należał do AK – zaprzysiężenie na cmentarzu w Zawichoście. Wyjazdy do rannych Niemców i leczenie partyzantów.
[00:02:05] Podczas wojny polsko-bolszewickiej ojciec wstąpił do wojska na ochotnika. W latach 80. został odznaczony za udział w wojnie 1920 r.
[00:02:55] Uzdolnienia manualne ojca – jego różnorodne prace. Czasem w domach pacjentów widział swoje obrazy na ścianach.
[00:03:42] Przed II wojną ojciec był lekarzem w Zawichoście. Zatrzymanie frontu w okolicy w 1944 r. Przeniesienie ojca do Ćmielowa, potem Ożarowa. W 1955 r. ojciec wrócił do Zawichostu i tu mieszkał do końca życia.
[00:04:42] Pasja fotograficzna ojca. Po pacyfikacji przez Niemców pięciu wsi, ojciec przepłynął łódką przez Wisłę do Kosina i Borowa, gdzie udzielał pomocy lekarskiej ofiarom, a także robił zdjęcia. Rolki z filmami zostały wywołane po wojnie i były dowodem oskarżenia w procesie niemieckiego generała, który nakazał pacyfikacje. [+]
[00:07:20] Praca ojca po wojnie, powrót do Zawichostu w 1955 r.
[00:07:41] Wywieszenie przez ojca flagi na 1 maja – wizyta funkcjonariuszy UB, gdy flaga nie została zdjęta na czas. Wezwania ojca na UB.
[koniec samodzielnej narracji, początek wywiadu - świadek odpowiada na pytania]
[00:08:44] Ojciec nie mówił o swoim udziale wojnie polsko-bolszewickiej.
[00:09:00] Boh. opowiedział w przedszkolu, że ojciec słucha rozgłośni z Londynu – reakcja przedszkolanki.
[00:09:40] Pod koniec lat 80. ojciec został odznaczony za udział w wojnie 1920 r. dzięki poparciu gen. Franciszka Kamińskiego.
[00:10:15] Natura społecznikowska ojca – założenie porodówki w Ożarowie i Zawichoście. Założenie dwóch ogródków jordanowskich w Ożarowie. Obsadzenie przez ojca drzewami owocowymi drogi z Ożarowa do Ćmielowa oraz okolic szkoły w Zawichoście. Zabiegi o przeprawę promową na Wiśle, udział w zakładaniu domów kultury.
[00:12:28] Wybór drzew owocowych do obsadzenia dróg, by ludność wiejska mogła z nich korzystać, zachęta do hodowli jedwabników.
[00:13:24] Twórczość artystyczna ojca – podziw dla jego organizacji czasu.
[00:13:52] Boh., z zawodu leśnik, odziedziczył po dziadku-murarzu smykałkę do murarki.
[00:14:27] Namawianie ojca, by wstąpił do ZBOWiD-u.
[00:15:40] Praca zawodowa i różnorodne zajęcia ojca po pracy – rąbanie drewna, żeby się odstresować.
[00:17:00] Ojciec w dzień pracował w przychodni, a nocami jeździł do pacjentów. Po przejściu na emeryturę ojciec nadal prowadził prywatną praktykę lekarską. Urodzony w 1901 r., przestał pracować pod koniec lat 90.
[00:18:34] Boh. nie brał udziału w pochodach pierwszomajowych – napominanie go przez szefa. Boh. mieszkał w Sandomierzu, a pracował w Ostrowcu Świętokrzyskim – szef chciał, by pracownicy przyjeżdżali na obchody 1 Maja do Ostrowca.
[00:19:32] Zwierzyna płowa gubi poroże. Boh. przez kilka lat pracował w Lasach Państwowych i tylko raz znalazł parostek sarny, a w ubiegłym roku dwie tyki jelenia.
[00:21:16] Ojciec przed wojną był myśliwym – zdanie broni w czasie okupacji. Pożyczenie psa myśliwskiego dwóm Niemcom, którzy chcieli polować na kuropatwy. Reakcja psa na widok strzelby i jego zachowanie, gdy wracał z udanego polowania i spotkał na drodze swojego pana – ukaranie psa. [+]
[00:22:52] Próby aresztowania ojca podejmowane przez Niemców – schowek w domu. Udział psa w zmyleniu Niemców szukających ojca. [+]
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.