Józef Dzikowski (ur. 1928, Starogard Gdański), syn pracownika administracji skarbowej. W marcu 1940 ojca aresztowało NKWD, miesiąc później reszta rodziny została wywieziona do Łobanowa w Północnym Kazachstanie. Józef Dzikowski pracował na zesłaniu w spółdzielni produkującej sanie i wozy oraz w brygadzie rybackiej. Po amnestii w 1941 r. do rodziny dołączył ojciec, którego zwolniono z łagru. Rodzina wróciła do Polski w 1946 roku i osiedliła się w Lipianach k. Szczecina. Józef Dzikowski po ślubie zamieszkał w Kielcach, gdzie pracował w muzeum. W 1989 r. był jednym z organizatorów, a potem prezesem kieleckiego oddziału Związku Sybiraków.
00:00:01 Autoprezentacja boh. urodzonego w 1928 r. w Starogardzie Gdańskim.
00:00:10 Ojciec zakładał urzędy skarbowe w różnych miastach i rodzina często się przeprowadzała. W chwili wybuchu wojny boh. miał 11 lat. Aresztowania na początku okupacji, deportacje z Kresów Wschodnich.
00:02:57 Ojciec został aresztowany 23 marca, a 13 kwietnia 1940 rodzina została deportowana z Pińska. Wejście enkawudzistów do domu, krótki czas na spakowanie rzeczy. Rodzina jechała w wagonie m.in. z panią Tylkowską z córkami i panią Krynicką z dwójką dzieci: Basią i Wojtkiem. Rodzina przyjechała do Łobanowa w Północnym Kazachstanie. Zarządzenia Berii odnośnie organizacji życia zesłańców. Zapłata za pracę – ceny żywności.
00:07:35 Rodzina mieszkała w Łobanowie przez sześć lat. Maria Krynicka zabiła swoje dzieci i popełniła samobójstwo. [+]
00:09:55 Głód na zesłaniu – zbieranie runa leśnego, ziemniaków po wykopkach na kołchozowych polach i kłosów na ścierniskach. Boh. pracował w brygadzie rybackiej, która łowiła w jeziorze Imantau – jedzenie ryb. [+]
00:11:43 Boh. przyszedł do domu i dowiedział się, że matka jest chora na tyfus i przebywa w izolatce, chorymi zajmował się felczer, Gruzin. Brat pracował u miejscowych Rosjan, by mieć mleko dla chorej matki. Boh. i brat upolowali jeża, którego przyrządzili i zanieśli matce i siostrze. [+]
00:14:03 Kobiety pracowały w polu. Zesłańcy mieszkali w domach u Rosjan. Przegotowywanie kiziaku na opał.
00:16:16 Boh. pracował w brygadzie rybackiej, starsza siostra pracowała w kołchozie, w brygadzie, która przygotowywała ziarno na siew. Młodszy brat prowadził zaprzęg wołów podczas orki. Początkowo boh. pracował w spółdzielni produkującej wozy, sanie i uprząż. Szewcy robili buty i pimy. Rano jeździł do lasu, gdzie ścinano drzewa na potrzeby spółdzielni.
00:20:13 Wspomnienie Wojtusia Krynickiego, który bawił się w polskiego żołnierza. [+]
00:21:09 Rodzina na zesłaniu nawiązała kontakt z ojcem, pisząc do wspólnych znajomych. Po amnestii ojciec, zwolniony z łagru, przyjechał do Łobanowa – warunki w chacie. Spotkanie z ojcem. [+]
00:25:19 Przygotowania do repatriacji. Bitwa pod Monte Cassino. Boh. został wcielony do wojska, ale w tym czasie zaczęła się repatriacja i boh. został zwolniony z wojska. Polacy przez dwa tygodnie czekali w Kokczetawie na transport do kraju. Podróż do Polski – przesiadka w Brześciu do polskiego pociągu, który dojechał do Wałcza. Po dwóch tygodniach rodzina pojechała do Lipian koło Szczecina. Obecnie mieszka tam brat boh.
00:31:36 Po wojnie nie mówiło się o pobycie na zesłaniu. Gdy powstał Związek Sybiraków, boh. organizował go w Kielcach – spotkanie z nauczycielką z Pińska Marią Maliszewską. Po założeniu oddziału Związku Sybiraków boh. został jego prezesem. Działalność wydawnicza związku, pomnik na kieleckim cmentarzu i tablica pamiątkowa na katedrze.
00:37:53 Boh. czyta wiersz Sybiraczki Zofii Metelickiej. Refleksja na temat powrotu do Polski.
mehr...
weniger
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Mo. - Fr. 9:00 - 15:00 Uhr
(+48) 22 182 24 75
Bibliothek des Pilecki-Instituts in Berlin
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
Diese Seite verwendet Cookies. Mehr Informationen
Das Archiv des Pilecki-Instituts sammelt digitalisierte Dokumente über die Schicksale polnischer Bürger*innen, die im 20. Jahrhundert unter zwei totalitären Regimes – dem deutschen und sowjetischen – gelitten haben. Es ist uns gelungen, Digitalisate von Originaldokumenten aus den Archivbeständen vieler polnischer und ausländischer Einrichtungen (u. a. des Bundesarchivs, der United Nations Archives, der britischen National Archives, der polnischen Staatsarchive) zu akquirieren. Wir bauen auf diese Art und Weise ein Wissenszentrum und gleichzeitig ein Zentrum zur komplexen Erforschung des Zweiten Weltkrieges und der doppelten Besatzung in Polen auf. Wir richten uns an Wissenschaftler*innen, Journalist*innen, Kulturschaffende, Familien der Opfer und Zeugen von Gräueltaten sowie an alle an Geschichte interessierte Personen.
Das Internetportal archiwum.instytutpileckiego.pl präsentiert unseren Bestandskatalog in vollem Umfang. Sie können darin eine Volltextsuche durchführen. Sie finden ebenfalls vollständige Beschreibungen der Objekte. Die Inhalte der einzelnen Dokumente können Sie jedoch nur in den Lesesälen der Bibliothek des Pilecki-Instituts in Warschau und Berlin einsehen. Sollten Sie Fragen zu unseren Archivbeständen und dem Internetkatalog haben, helfen Ihnen gerne unsere Mitarbeiter*innen weiter. Wenden Sie sich auch an sie, wenn Sie Archivgut mit beschränktem Zugang einsehen möchten.
Teilweise ist die Nutzung unserer Bestände, z. B. der Dokumente aus dem Bundesarchiv oder aus der Stiftung Zentrum KARTA, nur beschränkt möglich – dies hängt mit den Verträgen zwischen unserem Institut und der jeweiligen Institution zusammen. Bevor Sie vor Ort Zugang zum Inhalt der gewünschten Dokumente erhalten, erfüllen Sie bitte die erforderlichen Formalitäten in der Bibliothek und unterzeichnen die entsprechenden Erklärungsformulare. Informationen zur Nutzungsbeschränkung sind in der Benutzungsordnung der Bibliothek zu finden. Vor dem Besuch empfehlen wir Ihnen, dass Sie sich mit dem Umfang und Aufbau unserer Archiv-, Bibliotheks- und audiovisuellen Bestände sowie mit der Besucherordnung und den Nutzungsbedingungen der Sammlung vertraut machen.
Alle Personen, die unsere Bestände nutzen möchten, laden wir in den Hauptsitz des Pilecki-Instituts, ul. Stawki 2 in Warschau ein. Die Bibliothek ist von Montag bis Freitag von 9.00 bis 15.00 Uhr geöffnet. Bitte melden sie sich vor Ihrem Besuch per E-Mail: czytelnia@instytutpileckiego.pl oder telefonisch unter der Nummer (+48) 22 182 24 75 an.
In der Berliner Zweigstelle des Pilecki-Instituts befindet sich die Bibliothek am Pariser Platz 4a. Sie ist von Dienstag bis Freitag von 10.30 bis 17.30 Uhr geöffnet. Ihr Besuch ist nach vorheriger Anmeldung möglich, per E-Mail an bibliothek@pileckiinstitut.de oder telefonisch unter der Nummer (+49) 30 275 78 955.
Bitte lesen Sie unsere Datenschutzerklärung. Mit der Nutzung der Website erklären Sie sich mit ihren Bedingungen einverstanden..