Jerzy Gadziński (ur. 1944, Psary Polskie, zm. 2021) – radioamator i krótkofalowiec. Naukę rozpoczął w szkole w Psarach Polskich, a ukończył we Wrześni, gdzie ojciec, pracujący na kolei, otrzymał mieszkanie. Jerzy Gadziński po ślubie zamieszkał w Miłosławiu i pracował w Gminnej Spółdzielni, jednocześnie jeździł do Wrześni na zajęcia w klubie krótkofalarskim działającym przy zakładach „Tonsil”. Na początku lat 70. przeprowadził się do Środy Wielkopolskiej. Należał do Polskiego Związku Krótkofalowców. W 2013 roku nawiązał łączność z Franciszkiem Linokiem, krótkofalowcem z Krasnodolska w Kazachstanie, w 2018 roku pomagał mu po jego repatriacji do Polski i zamieszkaniu w Środzie Wielkopolskiej. Jerzy Gadziński zmarł 14 lutego 2021 roku.
[00:00:07] Autoprezentacja boh. urodzonego w 1944 r. w Psarach Polskich koło Wrześni.
[00:00:20] Ojciec był murarzem, a matka prowadziła dom. Boh. poszedł do szkoły w rodzinnej wsi. Ojciec podjął pracę w PKP, dostał mieszkanie we Wrześni i rodzina tam się przeprowadziła.
[00:01:55] We Wrześni były zakłady Tonsil, w których produkowano głośniki, ale osoby postronne nie mogły tam wchodzić. W czasie pochodów 1 Maja boh. widział platformy Ligi Obrony Kraju z radiostacjami RBM. W domu było radio Telefunken. W szkole byli koledzy, którzy znali się na odbiornikach kryształkowych. Boh. zbierał części radiowe i zmontował wzmacniacz.
[00:05:08] Po ślubie boh. zamieszkał w Miłosławiu, gdzie był sklep GS-u z częściami radiowo-telewizyjnymi. Boh. naprawiał radioodbiorniki sąsiadom. Wstąpił do klubu krótkofalowców działającego przy zakładach Tonsil – dojazdy motocyklem na zajęcia. Od szefa klubu boh. dostał odbiornik, który przerobił – zdanie egzaminu i otrzymanie licencji. Na początku lat 70. przeprowadził się do Środy Wielkopolskiej. Latem 1974 otrzymał licencję i rozpoczął nadawanie. Początkowo używał sprzętu z demobilu, potem zbudował nadajnik.
[00:09:15] W Domu Kultury był radio-klub, a w piwnicach warsztat, w którym można było montować urządzenia, na górze była radiostacja. Boh. podpatrywał kolegę radiotelegrafistę. Młodsi klubowicze mogli korzystać z radiostacji pod nadzorem starszych kolegów. W Domu Kultury było kino, pewnego dnia włączono nadajnik w czasie seansu i w sali kinowej było słychać sygnał wywołania. [+]
[00:13:20] Na egzaminie pytano o przepisy, bhp i radiotechnikę. W tamtych czasach trzeba było rygorystycznie przestrzegać zakresu przyznanej częstotliwości, zbliżenie się do końca pasma powodowało reakcję służb kontrolnych.
[00:15:02] Wspomnienie pierwszej łączności. Boh. dorabiał grając w zespole na zabawach i weselach. Licencję otrzymał w dniu, w którym miał grać na imprezie i przed wyjściem z domu połączył się ze stacją w Jarocinie.
[00:17:25] Boh. nie znał języków obcych i nie mógł się łączyć z krótkofalowcami w innych krajach – nauka angielskiego. Nie miał też sprzętu do łączności z odległymi miejscami. Sprawa odpowiednich anten. Dyrektor zakładu, w którym boh. pracował, pozwolił na rozciągnięcie anten – stopniowe doskonalenie sprzętu. Hobby a życie codzienne boh.
[00:20:55] W soboty i niedziele boh. grał z zespołem na różnych imprezach – z tego powodu nie brał udziały w zawodach, które zazwyczaj odbywały się w weekendy. Powody zajmowania się krótkofalarstwem. W czasach PRL nie rozmawiano przez radio o polityce ani o gospodarce – rozmowy o sprawach technicznych, bariera językowa. Boh. należał do Polskiego Związku Krótkofalowców.
[00:24:52] Jednym z rozmówców był kolega Arseniusz [Tomczak], który powiedział boh. o łączności z Franciszkiem [Linokiem] z Kazachstanu. Boh. też słuchał Franciszka i w 2013 r. nawiązał z nim łączność. Ze względu na warunki techniczne Franciszek mógł codziennie rozmawiać z niektórymi krótkofalowcami. Boh. miał dziennik z zapisem pierwszej łączności.
[00:29:02] Boh. wiedział z mediów o przyjazdach Polaków z Kazachstanu, ale nie wiedział o tym, że Franciszek zamieszka w Środzie Wielkopolskiej. Po przyjeździe w czerwcu 2018 r. Franciszek poszedł do domu boh., ale go nie zastał. Boh. zobaczył w telewizji reportaż o przyjeździe grupy repatriantów do Środy, którzy zamieszkali w hotelu jego dawnego zakładu pracy. Boh. udał się tam – spotkanie z Franciszkiem, pokazanie miasta. Pomoc w instalacji anteny, znalezienie tłumaczki, która pomogła Franciszkowi przetłumaczyć dokumenty.
[00:36:38] Wspólnota krótkofalowców – pomoc w zdobywaniu leków za granicą. Wspomnienie wyprawy polskich krótkofalowców do Kanady, w czasie której zginął jeden z uczestników.
[00:38:40] Boh. kupił działkę niedaleko Środy z myślą o tym, że tam postawi sprzęt krótkofalarski i zamontuje anteny. Wpływ postępu technicznego na krótkofalarstwo. Lepsza jakość sygnału na wsi – zakłócenia w mieście generowane przez zakłady pracy. Boh. ma stałych rozmówców.
[00:42:32] Krótkofalarstwem interesują się harcerze – stacje na obozach harcerskich. Dawniej po znaku krótkofalowca można się było zorientować o jego stażu, teraz nie jest to możliwe. Boh. ze względu na wiek coraz mniej zajmuje się krótkofalarstwem, współczesne technologie.
[00:46:30] [Rozmowa ekipy o planowanej scenie z udziałem boh. – odtworzenie pierwszego spotkania z Franciszkiem]. Boh. prowadzi dziennik, w którym zapisał spotkania z Franciszkiem. Kolega krótkofalowiec Arseniusz także pomagał Franciszkowi, ich wspólną pasją było rolnictwo. Boh. nie wyobrażał sobie wcześniej Franciszka – pierwsze wrażenia, wygląd kolegi, początkowe trudności językowe.
[00:53:38] Zgubienie telefonu przez Franciszka – okoliczności jego znalezienia w samochodzie kierowniczki ośrodka. Krótkofalowiec z Poznania zaprosił Franka, który gdzieś zostawił teczkę z dokumentami – jej poszukiwanie i odnalezienie.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.