Krystyna Weigl-Albert (ur. 1947, Zabrze), wnuczka prof. Rudolfa Weigla, twórcy pierwszej skutecznej szczepionki przeciwko tyfusowi. Jej ojciec, Wiktor Weigl, był lekarzem i pracował w przychodni, matka, Janina Weiglowa, była higienistką w Technikum Górniczym. Po ukończeniu liceum w Zabrzu Krystyna Weigl studiowała psychologię na Uniwersytecie Jagiellońskim, potem pracowała na Uniwersytecie we Wrocławiu. Po ślubie mieszkała z mężem, lekarzem, w Węgorzewie oraz koło Częstochowy. Jest psychologiem, mieszka w Zabrzu.
00:00:07 Autoprezentacja boh. urodzonej w Zabrzu w 1947 r.
00:00:14 Rodzina, repatriowana ze Lwowa w 1945 r., zamieszkała w Zabrzu. Dziadek, Rudolf Weigl, zamieszkał w Krakowie. Powojenne trudności w przemieszczaniu się. Ojciec boh. był lekarzem, matka również pracowała w służbie zdrowia. Charakter ojca i jego wpływ na kontakty z rodziną. Warunki mieszkaniowe rodziny po przyjeździe do Zabrza. [+]
00:03:40 Boh. chodziła do szkoły z dziećmi autochtonów. Zachowanie mamy, którą drażnił język niemiecki. Stosunek boh. do Ślązaków. [+]
00:05:34 Boh. studiowała psychologię na Uniwersytecie Jagiellońskim. Stosunek środowiska krakowskich profesorów do dziadka. Korzyści płynące z nazwiska Weigl podczas studiów.
[koniec samodzielnej narracji, początek wywiadu – świadek odpowiada na pytania]
00:08:04 Boh. studiowała w latach 60., brała udział w strajkach studenckich.
00:09:30 Boh. miała 10 lat, gdy dziadek zmarł. Relacje macochy z rodziną. Życie rodziny w latach powojennych koncentrowało się na sprawach codziennych, a nie rozpamiętywaniu przeszłości. Spacery z dziadkiem – opowieści o lwowskiej Pohulance, jego wiedza przyrodnicza i stosunek do natury.
00:14:25 Boh. po studiach nie została w Krakowie, stosunek studentów z Krakowa do kolegów z akademika. Warunki bytowe rodziny w Zabrzu. Boh. zaproponowano pracę na Uniwersytecie Wrocławskim – mechanizmy karier uniwersyteckich. Po ślubie wyjechała z mężem, lekarzem, do Węgorzewa. Potem mieszkała na wsi koło Częstochowy.
00:18:33 Siostra za namową rodziny studiowała biologię, potem pracowała jako laborantka medyczna.
00:19:35 Protesty studenckie w 1968 r. – koleżanka, która pracowała w Nowej Hucie opowiadała o wiecach robotników, którzy popierali politykę Gomułki.
00:21:55 Rudolf Weigl urodził się w rodzinie austriackiej na Morawach, jego ojciec miał fabrykę powozów. Po śmierci męża prababka wyszła drugi raz za mąż i przyjechała z rodziną do Jasła – patriotyczne wychowanie przez ojczyma, Józefa Trojnara. Rudolf Weigl chodził do gimnazjum w Jaśle, w którym kultywowano tradycje niepodległościowe, rozbudzenie „polskości”. Podczas studiów przyrodniczych we Lwowie brał udział w wiecach poparcia dla teorii Darwina, studiował pod kierunkiem prof. Nusbauma-Hilarowicza. [+]
00:28:09 Podczas I wojny światowej dziadek był parazytologiem w armii austriackiej, prowadził badania nad tyfusem w obozach jenieckich – badania wszy. Praca w Pracowni do Badań nad Tyfusem Plamistym w Przemyślu, potem w instytucie we Lwowie. Specyfika pracy badawczej, hodowla wszy – specjalny sprzęt. Szczepionka powstała z bakterii uzyskanych z preparowanych jelit wszy. Dziadek zaszczepił się jako jedna z pierwszych osób i ciężko zachorował na tyfus. Pozytywne wyniki dalszych testów – międzynarodowa sława, nominacja do Nagrody Nobla. Poprawa warunków materialnych – rodzina zmieniła mieszkanie. Opatentowanie szczepionki. [+]
00:36:45 Belgijski misjonarz pojawił się w Iłemni i poprosił Rudofla Weigla o pomoc w walce z tyfusem Chinach – dziadek dał mu partię szczepionek, które pomogły misjonarzom. Ordery i odznaczenia. W 1939 r. dziadek pojechał na szczepienia do Abisynii, ale wrócił do Lwowa na wiadomość o wybuchu wojny. [+]
00:39:50 Podczas okupacji sowieckiej dziadek był namawiany przez władze, by przenieść instytut do Moskwy. Wywózki na Syberię, działalność konfidentów. [+]
00:41:36 Podczas okupacji niemieckiej dziadek przeżył wstrząs na wiadomość o zamordowaniu lwowskich profesorów. Dziadek zatrudniał w instytucie lwowską inteligencję, studentów. Karmicielami wszy byli profesorowie, m.in. Stefan Banach i Bronisław Knaster. Naciski Niemców, by dziadek podpisał volkslistę – jego postawa wobec okupantów. Z ramienia Wehrmachtu instytutem kierował Hermann Eyer, który przymykał oko na działalność dziadka. [+]
00:45:58 Ostrzeżenia przed zagrożeniem ze strony Gestapo. Pracownicy instytutu nie byli zatrzymywani przez Niemców, którzy bali się chorób zakaźnych. Działalność konspiracyjna w instytucie, lojalność pracowników. Przemycanie szczepionki do getta i dla partyzantów. Pod koniec wojna sprzęt instytutu ewakuowano do Berlina. [+]
00:49:07 Po zakończeniu wojny większość pracowników repatriowała się do Polski, wielu zamieszkało we Wrocławiu, Gliwicach. Podczas niemieckiej okupacji w instytucie znaleźli zatrudnienie żydowscy naukowcy, w tym prof. Meisel z żoną, prof. Hirszfeld. W 2003 r. Rudolf Weigl został odznaczony medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”. [+]
00:52:12 Dwaj lwowscy profesorowie, którzy po wojnie zamieszkali w Krakowie, zarzucili dziadkowi współpracę z Niemcami. Narastająca niechęć środowiska z powodu pomówień, zmowa milczenia. Redaktor Ryszard Wójcik rozmawiał ze współpracownikami dziadka – różne oceny jego pracy podczas wojny. [+]
00:55:36 Hermann Eyer był niemieckim mikrobiologiem, podczas okupacji kierownikiem instytutu we Lwowie i Krakowie. Po wojnie został aresztowany przez aliantów – pomoc ze strony znajomych Polaków.
00:58:39 Dziadek po wojnie nie utrzymywał kontaktu z Eyerem. Sytuacja dziadka – szykany ze strony władzy ludowej. W 1948 r. dziadek został zaproszony na zjazd intelektualistów do Wrocławia – powody, dla których nie wystąpił na zjeździe.
01:01:36 Zainteresowanie sylwetką dziadka – kontakt z red. Wójcikiem, który zebrał dużo materiałów na jego temat i red. Szymurą, która nakręciła film o dziadku. Rozmowy z prof. Jerzym Chmielowskim, który w młodości pracował w instytucie.
01:07:00 Boh. była we Lwowie na konferencji naukowej, odwiedziła instytut. Walka z władzami ukraińskimi o tablicę upamiętniającą prof. Weigla.
01:09:08 Hermann Eyer pojawia się we wspomnieniach wielu pracowników instytutu. Arthur Allen [autor książki „Fantastyczne laboratorium doktora Weigla”] rozmawiał z jego synem Peterem Eyerem.
01:11:11 Dziadek mieszkał po wojnie w Krakowie i miał w domu mały instytut badawczy. Na Uniwersytecie Lwowskim jest indeks dziadka – jego szerokie zainteresowania. Pacyfizm Rudolfa Weigla, jego stan psychiczny po wojnie, atmosfera nagonki, ograniczenie pracy naukowej. [+]
01:17:05 Dziadek nie podpisał volkslisty. Ojciec boh. także pracował w instytucie, dziadek nie był zadowolony ze ślubu, który wziął podczas wojny. Zabawy pracowników instytutu. Ojciec boh. dźwigał ciężar nazwiska, stosunki w rodzinie, wpływ matki – Zofii Weiglowej. Czas spędzany z ojcem.
01:24:10 Ojciec był dyslektykiem i gimnazjum ukończył ucząc się w domu, czasem wspominał życie we Lwowie. Postać teściowej, lwowianki i Sybiraczki – jej stosunek do Lwowa.
01:26:26 Mama, z domu Koziołkowska, także pochodziła ze Lwowa, rodzice poznali się w instytucie i wzięli ślub w 1944 r.
01:27:51 Teściowa pochodziła z zamożnej lwowskiej rodziny i popełniła mezalians wychodząc za swojego korepetytora. Rodzina mieszkała w Warszawie, po wybuchu wojny Albertowie wyjechali do Lwowa i zostali deportowani do Kazachstanu, ich córka zmarła na zesłaniu. Teść pracował przy wyrębie lasu. Rodzina opuściła Związek Radziecki z Armią Andersa, w Palestynie urodził się mąż boh. – w 1968 r. poniósł konsekwencje miejsca urodzenia. Rodzina po wojnie wróciła do Polski. Brat teścia był świadkiem mordu lwowskich profesorów. Boh. poznała przyszłego męża w Zabrzu.
01:36:30 Spuścizna dziadka – część rzeczy znajduje się w Przemyślu i Lwowie.
more...
less
The library of the Pilecki Institute
ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa
Monday to Friday, 9:00 - 15:00
(+48) 22 182 24 75
The library of the Berlin branch of the Pilecki Institute
Pariser Platz 4a, 00-123 Berlin
Pon. - Pt. 10:30 - 17:30
(+49) 30 275 78 955
This page uses 'cookies'. More information
Ever since it was established, the Witold Pilecki Institute of Solidarity and Valor has been collecting and sharing documents that present the multiple historical facets of the last century. Many of them were previously split up, lost, or forgotten. Some were held in archives on other continents. To facilitate research, we have created an innovative digital archive that enables easy access to the source material. We are striving to gather as many archives as possible in one place. As a result, it takes little more than a few clicks to learn about the history of Poland and its citizens in the 20th century.
The Institute’s website contains a description of the collections available in the reading room as well as the necessary information to plan a visit. The documents themselves are only available in the Institute’s reading room, a public space where material is available free of charge to researchers and anyone interested in the topics collected there. The reading room also offers a friendly environment for quiet work.
The materials are obtained from institutions, public archives, both domestic and international social organizations, as well as from private individuals. The collections are constantly being expanded. A full-text search engine that searches both the content of the documents and their metadata allows the user to reach the desired source with ease. Another way to navigate the accumulated resources is to search according to the archival institutions from which they originate and which contain hierarchically arranged fonds and files.
Most of the archival materials are in open access on computers in the reading room. Some of our collections, e.g. from the Bundesarchiv, are subject to the restrictions on availability resulting from agreements between the Institute and the institutions which transfer them. An appropriate declaration must be signed upon arrival at the reading room in order to gain immediate access to these documents.
Before your visit, we recommend familiarizing yourself with the scope and structure of our archival, library and audio-visual resources, as well as with the regulations for visiting and using the collections.
All those wishing to access our collections are invited to the Pilecki Institute at ul. Stawki 2 in Warsaw. The reading room is open from 9–15, Monday to Friday. An appointment must be made in advance by emailing czytelnia@instytutpileckiego.pl or calling (+48) 22 182 24 75.
Please read the privacy policy. Using the website is a declaration of an acceptance of its terms.